Παρασκευή 26 Φεβρουαρίου 2016

Νότες αλληλεγγύης στα Εξάρχεια (αναδημοσίευση)

Αφιέρωμα της Εφημερίδας των Συντακτών στην Λαϊκή Συνέλευση Εξαρχείων και στις δράσεις της. 
Με αφορμή τη συναυλία της 19 Φλεβάρη 2016.
 Συντάκτης: Αφροδίτη Τζιαντζή
 

«Τα Εξάρχεια δεν υπάρχουν, στην ιστορία, τον χάρτη, τη ζωή».
Ο αυτο-αναιρούμενος τίτλος του βιβλίου του Λεωνίδα Χρηστάκη ταιριάζει παραδόξως σε μια γειτονιά που της έχουν φορεθεί τόσες αντικρουόμενες ιδιότητες, που ξεχνάς πια τι ισχύει και τι είναι δοτό, τι αποτελεί μέρος του μύθου, τι είναι τρομολαγνική προπαγάνδα και τι κομμάτι της καθημερινότητας.

Στα δελτία των 8 τα Εξάρχεια συνδυάζονται πάντα με τη λέξη «επεισόδια», εικόνες από φλεγόμενους κάδους, μολότοφ και προσφάτως με τις δυνάμει φονικές καταδρομικές επιθέσεις στα γραφεία του ΠΑΣΟΚ και στο σπίτι του υπουργού Επικρατείας Αλέκου Φλαμπουράρη.

Στους οδηγούς ψυχαγωγίας, τα Εξάρχεια είναι μια διαφορετική πόλη διασκέδασης, με δεκάδες καφέ, μπαρ, εστιατόρια, που επενδύουν στο εναλλακτικό ύφος και την ιστορία της περιοχής.

Στον διεθνή Τύπο τα Εξάρχεια παρουσιάζονται σαν την αθηναϊκή εκδοχή της «αριστερής όχθης» του Σηκουάνα, δίνοντας συχνά έμφαση στα αυτοδιαχειριζόμενα δίκτυα και τα εγχειρήματα αλληλεγγύης.

Στον λόγο των πολιτικών είναι πότε το «άβατο το οποίο πρέπει να τελειώσει» (Απ. Τζιτζικώστας), πότε γειτονιά που «ελέγχουν οι μαφίες και όχι οι αντεξουσιαστές» (Γ. Πανούσης).

Πρόσφατα, σε πιο συγκρατημένο ύφος, ο νυν υπουργός Δημόσιας Τάξης παραδέχτηκε ότι υπάρχει πρόβλημα κίνησης δημόσιων προσώπων στα Εξάρχεια.

Για το ίδιο θέμα η Ολγα Γεροβασίλη επέμεινε ότι «δεν υπάρχουν άβατα στη δημοκρατία», ενώ στα Εξάρχεια έκαναν την πιλοτική τους μηχανοκίνητη περιπολία οι αστυνομικοί της Ομάδας Ομικρον -μετάλλαξη της... καταργημένης ΔΕΛΤΑ.

Οι δύο όψεις
Διήμερο Φεστιβάλ Εξαρχείων από τη Λαϊκή Συνέλευση 

Για τη Λαϊκή Συνέλευση Εξαρχείων, που δραστηριοποιείται εδώ και δύο χρόνια με ανοιχτές συναντήσεις και εκδηλώσεις, τα Εξάρχεια δεν είναι πλάνο με «μπάχαλα» στις ειδήσεις, ούτε εξιδανικευμένη εικόνα ενός κατά φαντασίαν γαλατικού χωριού στην καρδιά της άκαρδης πόλης.

Είναι μια ζωντανή γειτονιά, με συλλογική μνήμη, αλληλεγγύη και αξιοπρέπεια, με ανθρώπους που ζουν εκεί, εργάζονται, διασκεδάζουν, δημιουργούν, συζητάνε και παλεύουν μαζί ενάντια σε όλα αυτά που τους μαυρίζουν τη ζωή.

Και δεν είναι και λίγα.

Τον Ιούνιο του 2014 έγινε η μεγάλη «Πορεία στα Εξάρχεια ενάντια στις Μαφίες και τον Κοινωνικό Κανιβαλισμό», με 2.000 κατοίκους να συμμετέχουν. Τότε ιδρύθηκε και η Λαϊκή Συνέλευση Εξαρχείων. 
 
Η καταστολή και η αστυνομοκρατία, που έχουν γνωρίσει στο παρελθόν τα Εξάρχεια, είναι για πολλούς η άλλη όψη της μαφιο-κρατίας που υπάρχει, αλλά δεν είναι παντοδύναμη. Αντίθετα, κάτοικοι και συλλογικότητες είναι αυτοί που ύψωσαν ανάστημα στο ναρκω-εμπόριο.
 
Σεπτέμβριος 2014: Πορεία της Λαϊκής Συνέλευσης κατά της καταστολής, με αφορμή την κακοποίηση και σύλληψη κατοίκων που διαμαρτυρήθηκαν για την ενόχλησή τους από την παρουσία κλούβας των ΜΑΤ στη Χαρ. Τρικούπη 
 
Για άλλους, συμπλήρωμα του ίδιου σκηνικού υποβάθμισης, είναι τα φαινόμενα κοινωνικού κανιβαλισμού, είτε με τυφλές επιθέσεις και τραμπουκισμούς, ενίοτε με σεξιστικό και ρατσιστικό χαρακτήρα, είτε με αδικαιολόγητους χουλιγκάνικους βανδαλισμούς, με θύματα τους πιο αδύναμους.

Ανάμεσά τους ήταν και η κυρία Μαρία, που είδε το μικρομάγαζό της με ρούχα να τυλίγεται στις φλόγες το πρωί της 6ης Δεκέμβρη, πολύ πριν από την πορεία μνήμης για τη δολοφονία του Αλέξανδρου Γρηγορόπουλου.

Για να βοηθήσει την κυρία Μαρία, ξεκίνησε να συγκεντρώνει χρήματα η συνέλευση Εξαρχείων, που την Παρασκευή διοργανώνει συναυλία αλληλεγγύης στην πλατεία Εξαρχείων.

«Το κατάστημα επιδιορθώνεται, καθώς ήταν ασφαλισμένο, και αποφασίσαμε τα χρήματα να τα διαθέσουμε για να αποκαταστήσουμε καταστροφές στην πλατεία Εξαρχείων», μας λέει ο Θανάσης που δραστηριοποιείται στη λαϊκή συνέλευση και σε άλλα εγχειρήματα στην περιοχή, εξηγώντας ότι τα χρήματα που συγκεντρώνονται με κουπόνια θα χρησιμεύσουν για να επιδιορθωθούν με ανθεκτικά υλικά κατεστραμμένες κοινόχρηστες υποδομές.

● «Γιατί δεν απευθύνεστε στον Δήμο Αθηναίων;» ρωτάμε.

► «Το ξέρουμε ότι είναι δουλειά του δήμου, αλλά εδώ και καιρό που ζητάμε, για παράδειγμα, να αποκατασταθεί ο φωτισμός, δεν γίνεται κάτι. Εξάλλου τα ξύλινα παγκάκια που κάηκαν, οι καταστηματάρχες της πλατείας είχαν μαζέψει χρήματα και τα έβαλαν πριν πέντε χρόνια. Οπως και τις κούνιες και την μπασκέτα, τις έβαλαν αλληλέγγυοι με συλλογική δουλειά. Εδώ στα Εξάρχεια γίνεται αλλιώς».

«Αλλιώς» = «μόνοι μας»

 
Εκδήλωση Αλληλεγγύης στους πρόσφυγες τον Νοέμβριο του 2015 |
 
Το «αλλιώς» των Εξαρχείων, για τον Ανδρέα, επίσης μέλος της συνέλευσης, σημαίνει ότι «με πρωτοβουλία των συλλογικοτήτων της περιοχής βάζουμε μπροστά πράγματα, όπως πάντα κάναμε. Με διάφορα προσχήματα, ότι εδώ τα σπάνε και τα καίνε, αφήνουν τα Εξάρχεια να υποβαθμίζονται», μας λέει.

«Η αστυνομία συμβάλλει σε αυτό, το κάνει χειρότερο, με πρόσχημα το κράτος και το άβατο των Εξαρχείων. Εκτός από την καταστολή υπάρχουν μηδενιστικά στοιχεία που καταστρέφουν, υποδυόμενοι τους αναρχικούς, γιατί οι ίδιοι οι αναρχικοί το δηλώνουν πλέον ξεκάθαρα ότι δεν έχουν καμία σχέση και ότι αυτοί αμαυρώνουν το όνομα της αυτoοργάνωσης και της αντι-εξουσίας. Το τρίτο που πλέον δρα ανεξέλεγκτα είναι η μαφία των ναρκωτικών και της νύχτας. Πολλές φορές όμως τους έχουμε αποτρέψει με συλλογικές δράσεις, όπως κάναμε πέρυσι που διώξαμε το εμπόριο ναρκωτικών από τη Θεμιστοκλέους. Δεν έχουμε ψευδαίσθηση ότι το εξαφανίσαμε».

Σε αυτό το πλαίσιο, η Λαϊκή Συνέλευση Εξαρχείων πραγματοποιεί συναυλία, την Παρασκευή το βράδυ, στις 8.

Αν έχει ένα νόημα η συναυλία της Παρασκευής, όπως και οι πολλές αντίστοιχες συλλογικές δράσεις, αυτό είναι ότι:
 
«... Μέσα στην απόγνωση όλων αυτών που συμβαίνουν τα Εξάρχεια, εμείς δεν το βάζουμε κάτω. Καλούμε όλο τον κόσμο, κατοίκους, συλλογικότητες, αλλά και τους θαμώνες, να μπορέσουμε να μαζέψουμε ένα σοβαρό ποσόν, για να φτιάξουμε την πλατεία.

Οι ζημιές είναι πάρα πολλές και ξέρουμε ότι δεν μπορούμε να τις φτιάξουμε όλες- από τα 15 παγκάκια, να καταλάβετε, έχουν μείνει μόλις δύο, ενώ η παιδική χαρά έχει ξηλωθεί και οι πολυκατοικίες γύρω έχουν ζημιές. Δεν μπορούμε ούτε θέλουμε να παίξουμε τον ρόλο του κράτους. Ομως θέλουμε να ξεκινήσουμε την αποκατάσταση, να κινητοποιήσουμε τη γειτονιά, να πούμε σε όλους που πονάνε τα Εξάρχεια αλλά και στους θεσμούς ‘‘ξεκινήστε να κάνετε κάτι γι’ αυτή τη γειτονιά και σταματήστε να τη βομβαρδίζετε’’».

Ο Μικρός Ερωτικός των Εξαρχείων (αναδημοσίευση)

Του Γιώργου Σταματόπουλου
Εφημερίδα των Συντακτών

«Τα στοιχειώδη» του Χρήστου Μποκόρου

Oι καθημερινές αρετές των απλών συνηθισμένων ανθρώπων: μια διαισθητική επικοινωνία, τίποτε άλλο. Ενας ρεφενές, με μπόλικο προβληματισμό. Θα πεινάσουμε; Θα ζήσουμε μέρες της Κατοχής; Εχουμε κοινά στοιχεία με τις δεκαετίες του ‘50 και του ‘60;

Δεν μπορεί κανείς να απαντήσει εύκολα. Ακόμη και στις χειρότερες μέρες μας οι άνθρωποι (μερικοί ή πολλοί δεν έχει νόημα) επιθυμούν να ανυψωθούν πάνω από τους διπλανούς τους, να πλουτίσουν, αδιαφορώντας εάν πατάνε επί πτωμάτων.

Είναι οι συνάνθρωποι εκείνοι που έχουν καταλήξει σε έναν κώδικα συμπεριφοράς με βάση τον οποίο δεν έχουν ενδοιασμούς προκειμένου να καταλάβουν θέσεις εξουσίας. Ας είναι και αριστεροί· ξέρουν ότι ο σκοπός αγιάζει τα μέσα.

Στον Μικρό Ερωτικό, στα Εξάρχεια, υπό την ήπια επήρεια τσικουδιάς προσπαθεί η ομήγυρις να δώσει απαντήσεις. Ο Σπύρος, ιδιοκτήτης (ή ένοικος) του παράξενου μαγαζιού με βινίλια και παιχνίδια ερωτικής προέλευσης, ομολογεί ότι πλέον δεν μπορεί να ζήσει την οικογένειά του. Παρ’ ότι κατέφυγε στον διακανονισμό των εκατό δόσεων, αδυνατεί να αντεπεξέλθει στις ανάγκες του.

Ο,τι εισπράττει το διαθέτει στις ανάγκες των παιδιών του· έπαψε πλέον να πληρώνει φόρους και τα συναφή. Δεν έχει ο άνθρωπος να πληρώσει. Είναι έντιμος άνθρωπος, φαίνεται από τη σπουδαιότητα που εκπέμπει το πρόσωπό του.

Είναι αφύσικο αυτό που συμβαίνει στην ελληνική κοινωνία. Τα μέλη της ζουν σ’ έναν κόσμο ανασφάλειας και δυσπιστίας· για να επιζήσουν αναγκάζονται να εφευρίσκουν τρόπους που θα προστατεύσουν τη ζωούλα τους. Ναι, αλλά έτσι κηρύσσουν τον πόλεμο (Χομπς) σε όλον τον περίγυρο.

Θλιβερά νευρόσπαστα μας κατάντησαν· εκεί που νομίσαμε ότι βρεθήκαμε στην κορυφή του κόσμου (στην κατανάλωση και στην κάλυψη της ματαιοδοξίας μας), εκεί, εξαίφνης, συνειδητοποιήσαμε ότι τα θεμέλια της ευδαιμονίας μας ήσαν ρηχά και άτεχνα. Με κάποιον άκομψο τρόπο φτάσαμε να επιζητούμε απεγνωσμένα τον λιτό και αριστοκρατικό τρόπο ζωής· την απλότητα και την αυτάρκεια.

Ο Μικρός Ερωτικός στα Εξάρχεια, λιτός και ήρεμος, έχει σπάσει το πουριτανικό σύμπαν της κατανάλωσης και επιβιώνει χάρη στους φίλους που τον επισκέπτονται, χαίρεται κι ας είναι οι φίλοι του φτωχοί και μπερδεμένοι. Εχει ξεκαθαρίσει την πολιτική του στάση· η Αριστερά ήταν ένα όνειρο που κατακρεουργήθηκε στον πάγκο του εκδορέα της πραγματικότητας.

Φοβάται (χωρίς να λυπάται βεβαίως) ότι δεν θα τα καταφέρει να αντεπεξέλθει στις «υποχρεώσεις» του απέναντι στο κράτος. Ποιο κράτος; Ποια Αριστερά; Ουρλιάζει σχεδόν, ρωτώντας όλους μας. Και ποιος να απαντήσει; Εχει δίκιο, αλλά πού να το βρει; Θα μείνουμε όρθιοι, είναι το μόνο που τολμάμε να ψελλίσουμε.

Τρίτη 23 Φεβρουαρίου 2016

κάποτε ήταν μόνο χειμώνας...(αναδημοσίευση)

από  χρώσεις, αποχρώσεις και στιγμές



ξέρω...
είν' χρόνια στο δισάκι σου
που κουβαλάς χειμώνες...

σπλαχνήσου όμως τα χρώματα
που πλέκουνε γαϊτάνι
στου κόσμου την γυροβολιά
για την ματιά σου μόνο

κι αυτό κάποιοι το λένε θάμα...


(μουσική: Waiting for the miracle - Leonard Cohen)

Τετάρτη 17 Φεβρουαρίου 2016

Τελευταίος σταθμός πριν το χάος (αναδημοσίευση)

από Συνήθης Ύποπτος

Η συζήτηση είχε φουντώσει. Να κατεβούμε όλοι στο Σύνταγμα, να μέινουμε εκεί, να..να.. να.. Μεταξύ των ξαναμένων συζητητών μια φωνή ακούστηκε να κάνει μια ερώτηση. Κι αν κατεβούμε, κι αν ακόμα καταφέρουμε να διώξουμε τη κυβέρνηση και όλους αυτούς που μας δουλεύουν ψιλό γαζί... μετά τι? Η σιωπή που ακολούθησε ήταν εντυπωσιακή. ΚΑΝΕΙΣ ΔΕΝ ΗΞΕΡΕ ΝΑ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙ ΤΙΠΟΤΑ.
Ο ΣΥΡΙΖΑ ήταν τελικά ο τελευταίος σταθμός πριν το χάος. Του έτυχε αυτός ο ρόλος. Να είναι η στάση που σε κατεβάζουν στη μέση του πουθενά και σου λένε προχώρα. Ανθρωποι που ακολουθούσαν χρόνια ολόκληρα την ασφαλή διαδρομή με τις γνωστές στάσεις, άνθρωποι που παθαίναν σύγχιση έτσι κι έσκαγε ένα λάστιχο στο λεωφορείο, άνθρωποι που δεν μπορούσαν ούτε κατά διάνοια να αντέξουν ένα βότσαλο να ταράζει τα ήσυχα και ασφαλή νερά της ζωούλας τους, κατέβηκαν σε ένα δρόμο χωρίς ενδείξεις κατεύθυνσης, χωρίς να ξέρουν ποια κατεύθυνση να πάρουν και τι υπάρχει στο τέλος σ΄αυτό το άγνωστο μονοπάτι.

Η Ελλάδα μετά την τελευταία απάτη, αλλάζει δραματικά. Ξέρετε πολύ σύντομα, αν δεν είναι ήδη εδώ, θα ακολουθήσει ένα χάος όπου η πατρίδα μας με όλα όσα θα συμβούν, δεν θα είναι κράτος, δεν θα είναι καν πόλεις κράτος όπως στο ένδοξο παρελθόν μας, αλλά θα γίνει σπίτια-κράτος. Θα είναι σπίτια που θα πρέπει να ύπερασπίσουν τα τελευταία στοιχειώδη δικαιώματα των ανθρώπων που θα τα κατοικούν. Θα είναι το σπίτι εκείνου που θα περιμένει τους διάφορους κλητήρες να του πετάξουν έξω τα παιδιά του στο δρόμο γιατί χρωστάει στη κ@λοτράπεζα και θα πρέπει να το υπερασπιστεί. Θα είναι το σπίτι ενός μακροχρόνια άνεργου που θα ψάχνει σαν το αγρίμι να επιβιώσει με κάθε τρόπο. Θα είναι το σπίτι ανθρώπων που θα έχει γυρίσει το μάτι ανάποδα και θα είναι έτοιμοι να περισώσουν την ύστατη αξιοπρέπεια...

Ναι κανείς δεν ήξερε να απαντήσει τίποτα, γιατί αυτοί που μας κυβερνάνε τώρα δεν εχουν συνειδητοποιήσει - ή δεν τους καίγεται καρφί - πως πέταξαν τα τελευταία κλειδιά ασφάλειας στο πάτο του βόθρου, και η βαλβίδα άρχισε κιόλας να σφυρίζει. Πως θα συνεχίσει άραγε ένας λαός που συνειδητοποιεί αργά και βασανιστικά πως δεν ΕΧΕΙ ΤΙΠΟΤΑ ΠΙΑ ΝΑ ΠΙΣΤΕΨΕΙ? Τι θα συμβεί με τους πολίτες που νοιώθουν πως ΔΕΝ ΑΝΗΚΟΥΝ ΠΟΥΘΕΝΑ ΚΑΙ ΣΕ ΚΑΝΕΝΑΝ. Τι τρόπους θα βρει ο καθένας για να φυλάξει το σπίτι-κράτος του?

Δεν έχει σημασία αν υπάρξουν επόμενες εκλογές και κάποιοι ψηφίσουν κάτι. Θα είναι μια θλιβερή συνήθεια απλά. Οι πολιτικές προοπτικές της Ελλάδας κινούνται στη σφαίρα του ποιος είναι Ο ΛΙΓΟΤΕΡΟ ΧΕΙΡΟΤΕΡΟΣ... Τι πιο άθλιο, πιο ξεφτυλισμένο για ένα λαό να πρέπει να επιλέγει τον λιγότερο χειρότερο απατεώνα...Και να μην του βγαίνει ούτε αυτό. Γιατί αποδεικνύεται κάθε φορά πως δεν είναι καν ο λιγότερο.. αλλά απλά ο χειρότερος. Δεν ξέρω πια, τι με φοβίζει περισσότερο, το αδιάφορο κενό βλέμμα ή το σοκαρισμένο πρόσωπο... Το μάτι που γυρίζει ανάποδα ή το μάτι που δεν ξέρει πια ούτε να ανοιγοκλείσει...

Είναι η τραγική στιγμή της ύπαρξης που καταλαβαίνεις πως ότι υπήρχε γύρω σου, ότι ήξερες από τους κανόνες ύπαρξης, ήταν όλα μπούρδες. Δεν υπάρχει πια ασφάλεια ΓΙΑ ΚΑΝΕΝΑΝ ΚΑΙ ΓΙΑ ΤΙΠΟΤΑ. Εκτός κι αν ασφάλεια είναι να ΕΙΣΑΙ ΥΠΑΚΟΥΟΣ ΣΤΗ ΠΑΡΑΝΟΙΑ. Αν ασφάλεια εκλάβεις το γεγονός πως ΖΕΙΣ ΓΙΑ ΝΑ ΥΠΗΡΕΤΕΙΣ ΚΑΤΙ ΑΟΡΑΤΟ ΚΑΙ ΑΔΙΣΤΑΚΤΟ γιατί απλά κάποιος στο επέβαλε. Αν παραδώσεις και το τελευταίο κάστρο. Τη φωλιά που ζει η αγέλη σου..

Είμαι σίγουρη πως τους χρόνους που έρχονται η Ελλάδα θα γεμίσει αγέλες...Που θα φτιάξουν τους δικούς τους νόμους, που θα επιβιώνουν με τους δικούς τους όρους, γιατί το κουστούμι έχει στενέψει πολύ... Σφίγγει λαιμούς, σφίγγει μπράτσα, σφίγγει γόνατα σε επικίνδυνο βαθμό. Αυτή η ασφυξία που βουλώνει τα στόματα των φοβισμένων ανθρώπων κάποια στιγμή θα γίνει ουρλιαχτό...

Κάποια στιγμή θα κληθούμε να αποφασίσουμε αν θα αφήσουμε να μπούν και μέσα στο σπίτι μας και δεν ξέρω.. κάτι μου λέει πως ο ταπεινωμένος ραγιάς εκεί θα κλωτσίσει άσχημα. Ισως κάνω λάθος αλλά το ένστικτο μου λέει πως αυτή η ανώμαλη ανάσα των ανθρώπων γύρω μου θα έχει πολύ ακραία αποτελέσματα. Γιατί το κουστούμι που μας έχουν ετοιμάσει έχει ακόμα πολύ στένεμα, πολύ ξεπούλημα, πολλές αθλιότητες που θα συμβούν και δεν είμαι σίγουρη για το πόση πολιτισμένη επιδερμίδα μας έχει μείνει ακόμα...

Πόση επιδερμίδα έχει ροκανίσει ο σκώρος της απάτης... Και δεν είναι πολύ μακρινές οι μνήμες εκείνης της Ελλάδας που βρισκόταν στα ερείπια. Δεν είναι τόσο πλαστικοποιημένα τα γονίδια μας - ακόμα - Δεν είμαστε τόσο "πολιτισμένοι¨ακόμα. Σε μια στάση στο πουθενά δεν ξέρεις που να πας, αλλά το αρχέγονο ένστικτο ξέρει ένα πράγμα στα σίγουρα, ΤΗΝ ΕΠΙΒΙΩΣΗ. Και οι κάθε είδους κυβερνήσεις μπορούν να τιθασεύσουν τους "πεθαμένους" αλλά ο αληθινός τους φόβος τους είναι οι "ζωντανοί"...

Τρίτη 16 Φεβρουαρίου 2016

Απολύθηκε από το Πλαίσιο γιατί .... δεν χαμογελούσε πολύ!

Ψωνίζεις από το ΠΛΑΙΣΙΟ ; ξανασκέψου το !!!

(Η κοινοποίηση κακό δεν κάνει ...)

Η εταιρεία Πλαίσιο Computers για άλλη μια φορά δείχνει το πόσο πολύ τα κέρδη και οι στρατηγικές managment έχουν εξαφανίσει το ανθρώπινο πρόσωπο της. Η συνάδελφος και μέλος του Σωματείου μας Σοφία Πάτα, εργαζόμενη στο κατάστημα της Λάρισας, απολύθηκε για να εξυπηρετήσει την πολιτική ευέλικτου δυναμικού που έχει υιοθετήσει η εταιρεία τα τελευταία χρόνια, αντικαθιστώντας έμπειρο προσωπικό με νέους υπαλλήλους.

Ο επιθεωρητής καταστημάτων πλέον, γνωστός για παρόμοιας τακτικής αποστολές, κύριος Π.Π., ανακοίνωσε στην συνάδελφο ότι δεν χρειάζεται πλέον στην εταιρεία. Μάλιστα είναι τόσο μεγάλος ο κυνισμός που σαν δικαιολογία παρουσιάστηκε το ότι η συνάδελφος δεν χαμογελούσε πολύ. Όλοι ξέρουν το περίφημο χαμόγελο των πωλητών του Πλαισίου αλλά δεν ξέρουν πόσο αυτό μετριέται, αξιολογείται και πόσο επηρεάζει την ζωή τους. Απ' την άλλη πλέον, όλοι ξέρουν πως στο Πλαίσιο το διευθυντικό δικαίωμα έχει γίνει λάστιχο...

8 χρόνια στην εταιρεία, στους καλύτερους υπαλλήλους και μάλιστα αποδεδειγμένα διακεκριμένη με τα κριτήρια που έχει θέσει η εταιρεία (2 φορές στην Dream Team μέσα στο 2015). Μητέρα σε μονογονεϊκή οικογένεια έρχεται αντιμέτωπη με την ανεργία που της επιφύλασε η διοικητική ιδεοληψία. Να παλέψει για να συντηρήσει το τρίχρονο παιδί της γιατί η εταιρεία Πλαίσιο είναι ευαίσθητη επιλεκτικά. Διαφημίζει διαρκώς πόσο ελκυστική είναι μια καριέρα στο Πλαίσιο για τους νέους αλλά όταν αυτοί στηρίξουν τα όνειρα τους σ' αυτήν και τα δώσουν όλα, αυτή θα τους ανταμείψει ρίχνοντας τους στο τεράστιο ποσοστό ανεργίας που μαστίζει την χώρα μας, άλλωστε το Πλαίσιο είναι από τις ελάχιστες εταιρίες στην Ελλάδα που ζητά υπαλλήλους σταθερά, κάθε μήνα, τα τελευταία 10 χρόνια.

Η άρνηση της συναδέλφου να δεχτεί μια άδικη απόλυση και κατόπιν η καταγγελία της στην επιθεώρηση εργασίας θορύβησε την εταιρεία, αλλά όπως πάντα κατόπιν εορτής και έβαλε όλα τα “κλιμάκια” , “ψυχολόγους”, “καλούς συναδέλφους”, “κακούς επιθεωρητές”, δικαστικούς κλητήρες, τοπικούς παράγοντες κτλ για να τρομοκρατήσουν και να κάμψουν την αντίσταση της συναδέλφου, η οποία ωστόσο είναι αποφασισμένη να διεκδικήσει μέχρι τέλους πίσω την θέση της.

Το Σωματείο μας ζητά την άμεση επαναπρόσληψη της συναδέλφου. Θα στηρίξει με όποιον τρόπο την προσπάθεια της και θα κινητοποιήσει κάθε ευαισθητοποιημένο πολίτη της τοπικής κοινωνίας να σταθεί στο πλευρό της.
 
-Άμεση επαναπρόσληψη της συναδέλφου Σοφίας Πάτα.
ΣΩΜΑΤΕΙΟ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ ΣΤΗΝ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΠΛΑΙΣΙΟ

Πέμπτη 11 Φεβρουαρίου 2016

Tο τελευταίο βήμα (αναδημοσίευση)


Από τον Καρτέσιο

Του ‘χε απομείνει ένα βήμα μόνο.
Κι αυτό, μισό, σακατεμένο.
Το πρόσεχε σαν πολύτιμο.
Είχε θυσιάσει της ζωής του τα υπόλοιπα σε αδιέξοδα.
Όλα τα πόνταρε στο τελευταίο βήμα.
Σκεφτόταν αδιάκοπα.
Μελετούσε πιθανότητες.
Αγωνιούσε για τη σωστή κατεύθυνση.
Σε ποια απ’ όλες να ποντάρει για τη σωτηρία.
Το τελευταίο βήμα, το μισό, το σακατεμένο, το πολύτιμο,
δεν έγινε ποτέ.
Χάθηκε στην αιώνια ακινησία.
Θυσία σε μιαν απόφαση σκοτωμένη από την αναβολή.
Τόσος φόβος για το τίποτα.

Αιδώς, ρε Κώτες! (αναδημοσίευση)


Πηγή: Νίνα Γεωργιάδου - kalymnosola
 
Ο πρόσφατος "ιστορικός ξεσηκωμός" της Κω
 
Τις τελευταίες μέρες η γειτονική Κως «φλέγεται», όχι από έναν αντιμνημονιακό ξεσηκωμό για πολιτικές που έχουν ισοπεδώσει τη χώρα και το λαό.

Ούτε γιατί πριν λίγο καιρό ξεπουλήθηκε το απόλυτα προσοδοφόρο αεροδρόμίο της, στη Γερμανική Fraport που θα παίζει στα δάχτυλα το πού θα κατευθύνεται και το τουριστικό προϊόν της.

Ούτε γιατί η «βαριά της βιομηχανία» που ακούει στο όνομα “τουρισμός”, ελέγχεται από τις τουριστικές πολυεθνικές και, με την all inclusive μορφή του, πετάει στους ντόπιους τα ψίχουλα, μεταφέροντας τον πακτωλό στα πολυεθνικά τουριστικά πρακτορεία.

Ούτε γιατί οι ξενοδοχοϋπάλληλοί της, με τρεις κι εξήντα, στην κυριολεξία, παραμένουν σε μεγάλο βαθμό απλήρωτοι.

Ούτε γιατί οι ρούγες και τα στενά, στις πολύ «in» τουριστικά περιοχές της, μετατρέπονται σε χείμαρρους ξερατού και κατουρλιού, στην κορύφωση της τουριστικής σαιζόν, από ανεξέλεγκτους συναλλαγματοφόρους μπεκρούλιακες.

Δεν ξεσηκώθηκαν για την αύξηση του ΦΠΑ από 13 σε 23%.

Ούτε γιατί το νοσοκομείο της Κω, όπως τα περισσότερα στην ελληνική επικράτεια, έχει αποψιλωθεί από ιατρικό δυναμικό, τόσο πολύ μάλιστα, ώστε το τελευταίο παιδί τους που εξετάστηκε από τον τελευταίο μόνιμο νοσοκομειακό παιδίατρο, ήταν το 2008.

Ούτε βέβαια γιατί, πριν λίγο καιρό, ντροπιαστικά για όλους τους Κώους, ο δήμαρχός τους δήλωνε, ούτε λίγο ούτε πολύ, ότι δεν ανέχεται οι ναυαγοί πρόσφυγες να μεταφέρονται στην Κω και μάλιστα, με καμάρι και on camera, θεωρώντας προφανώς ότι έκανε ιστορικού μεγέθους δηλώσεις.

Δεν ξεσηκώθηκαν για τη διαπόμπευση – στα μάτια βέβαια των ανθρώπων, όχι των δίποδων – με όλο εκείνο το φωτογραφικό υλικό του καλοκαιριού που αποτύπωσε ενσταντανέ χοντρο-κάπουλων τουριστριών και άψυχων παιδοβούβαλων που απέστρεφαν το βλέμμα από τους πρόσφυγες όταν έβγαιναν απ’ τη θάλασσα κουβαλώντας ξεπαγιασμένα μωρά.

Ούτε σοκαρίστηκαν και ξεσηκώθηκαν όταν το νεκροτομείο τους γέμισε από μαζικό θανατικό ναυαγισμένης απελπισίας.

Ούτε όταν στο μουσουλμανικό τους νεκροταφείο εκτυλίσσονταν σκηνές αποκάλυψης με δεκάδες μωρά σε κασονένια φέρετρα.

Τους «έπνιξε η οργή» όταν αποφασίστηκε η ίδρυση «κέντρου υποδοχής προσφύγων». Και πάλι, για να μην παρερμηνεύσουμε αυτή τη ξεφτίλα, όχι γιατί αυτά τα κέντρα προβλέπεται από το νομικό καθεστώς του 2011 ότι θα γίνουν τόποι διαλογής ανθρώπων, όπου σε ελάχιστους που θα επιτρέπεται η συνέχεια μιας κίβδηλης προσδοκίας και οι πολλοί θα επιστρέφονται στην αφετηρία της φρίκης τους.

Όχι βέβαια! Όλα τα εξευτελιστικά παραπάνω τους αφήνουν παντελώς αδιάφορους αλλά το να βλέπουν πρόσφυγα, όπως τους δασκάλεψαν τα μπάσταρδα του Χίτλερ, είναι ανυπόφορο και, ακόμα και με τη μαύρη αγορά, όχι αρκούντως επικερδές.

Και επειδή τους πνίγει ο «πολύς πατριωτισμός» και σε μια από αυτές τις ντροπιαστικές μαζώξεις τραγούδησαν παράφωνα και τον εθνικό ύμνο, ας θυμηθούν και τους δυο στίχους του,

δεν είν’ εύκολες οι θύρες
εάν η χρεία τες κουρταλεί

Από την κοντινή Κάλυμνο, που, μετά το μεγάλο σεισμό του 1956, υιοθέτησε δεκάδες παιδιά των σεισμόπληκτων Κώων, και που η σημερινή φτώχεια στέλνει απέναντι εκατοντάδες εσωτερικούς μετανάστες οικοδόμους για να εισπράξουν την ίδια μισαλλοδοξία, μια μόνο φράση,

Αιδώς, ρε Κώτες!

Τρίτη 9 Φεβρουαρίου 2016

Είναι οι πλειστηριασμοί ηλίθιε

ΔΕΣ ΧΕΙΡΟΓΡΑΦΟ ΜΟΥ

+

Αποτρέποντας έναν πλειστηριασμό
σε σπίτι, μαγαζί, χωράφι).
Ο πλειστηριασμός είναι η τελική και πιο βάρβαρη επίθεση σε κάθε ατομικό ή κοινωνικό δικαίωμα. ξεχερσώνει ό,τι απέμεινε από μια διαρκή επίθεση ενάντια στο δικαίωμα της εργασίας, στην παιδεία, την υγεία, την κοινωνική πρόνοια. Σημαίνει τον ολοκληρωτικό αφανισμό όχι της τελευταίας κεραμίδας που απέμεινε πάνω από το κεφάλι κάθε ενός αλλά και την ολοκληρωτική περιφρόνηση -κατάσχεση σε κάθε ίχνους ατομικής και οικογενειακής αξιοπρέπειας.

Το δικαίωμα μιας κεραμίδας πάνω από το κεφάλι μας, δλδ το δικαίωμα της αξιοπρεπούς στέγασης είναι το ύψιστο δικαίωμα του ανθρώπου από τότε που εμφανίστηκε στη γή. Η αποστέρηση αυτού του δικαιώματος συμβαίνει μόνο σε εποχές πολέμων και βιαίων ξερριζομών. Και αυτό βιώνουμε τώρα. Δίπλα στα θύματα των εμπόλεμων ζωνών το βιώνουν εκατομμύρια οικογένειες στις ζώνες ειρήνης του ανεπτυγμένου καπιταλισμού. Το δικαίωμα στη στέγη πήρε τη σειρά του στο καλάθι των εμπορευμάτων των χρηματιστηρίων όπως η παιδεία, η υγεία, η τροφή, το νερό, η ενέργεια. Τιτλοποιείται, γίνεται μετοχή, παράγωγο προϊόν για κερδοσκοπία με δείκτες απόδοσης.

Πιο στενά και σε ψυχολογικό/συναισθηματικό επίπεδο η στέρηση αυτού το δικαιώματος σε κάποιον που έτυχε να το κατέχει είναι η ληξιαρχική πράξη θανάτου του. Ένας άστεγος δεν έχει δικαιώματα μιας και πλέον είναι ανίκανος να τα ασκήσει. Δεν έχει απαίτηση για εργασία, μόρφωση, υγεία, πολιτισμό. Στρατιές ανθρώπων χωρίς δικαίωματα, χωρίς ιδιότητες πέρα μόνο από την ιδιότητα της εθελοντικής κοινωνικής αποξένωσης. Και αυτή η εθελοντική παραίτηση από κάθε ανθρώπινο δικαίωμα και ιδιότητα, μετάγει στο πλήθος των ζωντανών-νεκρών καραβάνια ξεσπιτωμένων. μια μεταγωγή που γίνεται αναίμακτα με μια διαταγή πληρωμής, με έναν δικαστικό κλητήρα και έναν συμβολαιογράφο. μακρυά από τα φώτα της δημοσιότητας με μια άτυπη συναίνεση, αυτή του θύματος που "έφταιξε" και αυτή του θύτη.

Με έναν πρωτόγνωρο τρόπο η η ίδια η ιστορία μετάγεται αιώνες πίσω επαναλαμβάνοντας τους χρυσούς αιώνες της φεουδαρχίας. Γειτονιές ολόκληρες, και σιγά σιγά πόλεις, χωριά, τεράστιες εκτάσεις γής συγκεντρώνονται στα χέρια νεοφεδουαρχών όχι με τη βία ενός πολέμου αλλά με το μεταξένιο ξίφος ενός δανείου σε καθυστέρηση. προηγήθηκε ενός άνευ προηγουμένου εκμαυλισμός συνειδήσεων που επέτρεψε βαθμιαία την νόμιμη κλοπή όποιου άλλου εκτός των ακινήτων συσωρευμένου πλούτου μέσω του χρηματιστηρίου, της αισχροκέρδειας πάνω στα βασικά αγαθά, της υποτίμησης έως εξάλειψης της εργασίας, την κατάργηση κοινωνικών πόρων που πλέον διοχετεύονταν προς τους λίγους, τη φοροληστεία. Φτάνοντας στο σημείο που όλοι στεγάζονταν γυμνοί κάτω από μια κόκκινη ή κίτρινη κεραμίδα που δεν είχαν πια τους πόρους για να στηρίξουν τη συντήρησή της. Πλέον το χρέος που δημιουργούνταν όχι πια από δανεισμό αλλά από την επίθεση μέσω των φόρων υποθήκευε κάθε ακίνητο ακόμη και αυτών που δεν είχαν πάρει δάνεια (κίτρινες κεραμίδες που σιγά-σιγά γίνονταν κόκκινες).

Δύσκολα αποσπάται η σκέψη πως το σχέδιο αυτό δεν εξελίχθηκε από μόνο του τόσο ορθολογικά και τόσο τέλεια. Άλλωστε ο καπιταλισμός δεν μας έχει συνηθίσει σε τέτοια τερτίπια και οποιαδήποτε τελειότητα μαρτυρεί μια κρυφή ικανότητα που η μαρξιστική ανάλυση αγνοεί. Το σχέδιο που μακροημέρευσε κάποιες δεκαετίες (ας πούμε από τη δεκαετία του '90) δεν προχώρησε μέσα από καμμία αντίφαση του καπιταλισμού, αλλά μέσα από τους εύρυθμους κανόνες μιας "συμφωνίας" που υπήγαγε κάθε αγαθό στους νόμους της αγοράς. Στόχος η εύγηος τεκνοποίηση των κερδών των πάση φύσεως τυχοδιωκτικώ κεφαλαίων που καθαρογράφτηκαν σε κάποιους άυλους τίτλους και έκτοτε σαν σπέρμα σε αναμονή αναμένουν τη γονιμοποίηση. Αυτά τα κέρδη που είναι πάνω από 10 φορές περισσότερα από το ετήσιο παγκόσμιο ΑΕΠ προσεγγίζοντας τα 1.000 τρις δολάρια αναζητούν τη μήτρα γη για να μετουσιωθούν από χαρτιά σε αξία διαχρονική. Μια αξία που παίρνει το χρίσμα της με μια συμβολαιογραφική πράξη για να επιτρέπει κάθε είδους σχεδιασμό σε χωροταξικό, κοινωνικό και πολιτικό επίπεδο, απελευθερωμένη από όλα τα δεσμά της μικροιδιοκτησιακής νομιμότητας που που καθαγιάστηκε στα οράματα του κευνσιανισμού.

Και οι πληβείοι τον κόκκινων δανείων και μαύρων οφειλών ; Σαν σε ένα άδειο δωμάτιο κυνηγημένοι από κάθε σπιθαμή κενού στριμώχθηκαν στα έυθραυστα σύνορα του δωματίου εξωθούμενο στο έξω κενό. Σαν τη μύγα που το μόνο φως που βλέπει είναι το φώς του έξω κόσμου και μένει προσκολημένη πάνω στο τζάμι ελπίζοντας πως κάποια στιγμή μια ρωγμή θα της επιτρέψει να δραπετεύσει. Όμως αυτός ο έξω κόσμος είναι το απόλυτο κενό, η απόλυτη έρημος. Χωρίς σημεία αναφοράς αναδίνει μια οσμή ανυπαρξίας, αντικρύζοντας το λυκόφως μιας μέρας τόσο μεγάλης όσο διήρκεσε η ζωή επί πιστώσει.

Οι άστεγοι δεν έχουν πατρίδα. Ούτε θεό. Δεν έχουν λόγο να ψηφίζουν μιας και έχουν εκχωρήσει μαζί με την κεραμίδα τους όσα δικαιώματα κατείχαν πριν την έξωση. Ένας συσωρευμένος πλούτος δικαιωμάτων και αγαθών εκχωρήθηκε μια Τετάρτη απόγευμα σε ένα ειρηνοδικείο της χώρας σε έναν άγνωστο κάτοχο. Εδώ οι μαρξιστές θα τρίβουν τα μάτια τους αν αντιληφθούν ότι σε διάστημα μιας ώρας εκατομμύρια εργατοωρών που είχαν την πρόνοια να μετουσιωθούν σε ένα σπίτι, μαδαζί, εξοχικό, οικόπεδο, χωράφι παραχωρούνται οικειοθελώς χωρίς κανένας να αντιδράσει, χωρίς καμμιά διαδήλωση ενάντια στην παραχώρηση, χωρίς καν μια διαμαρτυρία, μια καταγγελία, μια στάση εργασίας. Το μεγάλο παιγνίδι παίχθηκε αλλού αυτή τη φορά. Δεν παίχθηκε στο εργοστάσιο μεταξύ μιας εργάτριας του απλήρωτου δωδεκάωρου και ενός παληάς κοπής αφεντικού. Δεν παίχθηκε πίσω από τους πάγκους ενός πολυκαταστήματος μιας πολυεθνικής, ούτε στα χωράφια κάποιας Μανωλάδας, ούτε σε μια σκοτεινή γωνιά του Αγίου Παντελεήμονα. Μακρυά από τις αναλύσεις κάθε απόχρωσης της πολυδιάσπαρτης και πολυάσχολης αριστεράς που περί άλλων ετύρβαζε.

Στις ΗΠΑ το 2014 πάνω από 10.000.000 εκατομμύρι άνθρωποι καταγράφηκαν ως τα θύματα των κόκκινων δανείων. Τη ίδια στιγμή πάνω από 20 δις δολάρια διοχετεύθηκαν σε κανάλια κερδοσκοπίας πάνω στη γή των θυμάτων αυτών. Μια επένδυση που εσαεί θα αποφέρει έσοδα μέσω των ενοικίων, και κυρίως μέσω των χρηματιστηριακών παιγνιδιών πάνω στα τιτλοποιημένα πια ομόλογα νέου τύπου. Στην Κίνα κατά τη διάρκεια της προετοιμασίας των ολυμπιακών αγώνων προηγήθηκε η ολυμπιάδα των founds όπου από ΄λη τη γή και την Ελλάδα ( Λαμδα Δεωελοπμεντ) έτρεξαν να πιάσουνθέση στην τράπεζα του μεγάλου δείπνου. Στην Κίνα όπου ακόμη  ο Μαρξ, ο Λένιν και οι διάδοχοί τους εξακολουθούν να έχουν κάποιο λόγο ως παρατηρητών. Γιατί παγκοσμίως πια η κλεμμένη υπαραξία του εργάτη δεν συγκινεί κανέναν. Όλοι επιθυμούν να αρπάξουν από τα έτοιμα, τα συσωρευμένα των από αιώνες υπεραξιών από την πρώτη μεγάλη σωσώσευση. Ας σκεφθούμε ότι η δευτερογενής παραγωγή (βιομηχανία, μεταποίηση) δεν μετέχει ούτε κατά 15% στο παγκόσμιο ΑΕΠ ενώ αυτή των υπηρεσιών αγγίζει το 80% εκ  του οποίου το μεγαλύτερο μερίδιο ανήκει στο λεγόμενο τερατογενή τομέα παραγωγής. Σε αυτά τα μεγέθη θέλει να κλείνει τα μάτια η αριστερά και οι σύγχρονοι αγκιτάτορες του μαρξισμού. Δεν είναι επομένως καθόλου παράδοξο που φτάσαμε εως εδώ. Δεν είναι τυχαίο το σύνθημα πως δεν αντιστεκόμαστε στους πλειστηριασμούς γιατί η αριστερά δεν μάχεται για την ιδιοκτησία. Δεν είναι τυχαίο ότι σύμπασα η αριστερά (ειδικά η επαναστατική, αντικπιταλιστική λεγόμενη) υποτίμησε αν δεν απαξίωνε το πρόβλημα. και μόνο χθες και όχι για ευγενής σκοπούς άρχισε να συγκινείται.



Πριν καταβροχθισει τον χωρο με μια βουλιμια απαραμμιλλη στην ιστορια των ανθρωπινων μεταναστευσεων, ο σκαπανεας το καταβροχθιζει ηδη με τα ματια – στην Αμερικη , όλα αρχιζουν και όλα ταλειωνουν με την σφοδρη επιθυμια του βλεμματος.

Η Γη του μεγαλου εποικισμου του ανθρωπινου ειδους γινεται η αποικια , το στρατοπεδο της μεγαλης δοκιμασιας.Συμπαντικο γκετο, πολη και κοσμος συγκεχυμενα…(Η πληροφορικη Βομβα, Π. Βιριλιο)

Το παιδι και ο εφηβος θεωρειται ότι αποτελουν μερος των δυνητικων κινδυνων που περικλειει το μελλον.
Αρα θα τους αντιμετωπισουν ανελεητα.Σχεδον στρατικοποιημενη εκπαιδευση και φοιτηση στο σχολειο (κατεργο θα πει ο Τσβαιχ), συμβατικοι γαμοι, προικα και κληρονομικα προνομια , οποτε η νεολαια θα κρατηθει συνετα εξω από τα κοινα , σε κατασταση διαρκους εξαρτησης( Η πληροφορικη βομβα, Π. Βιριλιο)

Δευτέρα 8 Φεβρουαρίου 2016

Ανοησίες περί βραβείου Νόμπελ; (αναδημοσίευση)


Γράφτηκε από: Δράση και βοήθεια για τη στήριξη και τη φιλοξενία των προσφύγων στη Σάμο
Μετάφραση από Μίσος Ταξικό & Άθω Σιμωνέτη
Το βρήκαμε στην Connectiva

Φαίνεται να υπάρχει ένας διάχυτος ενθουσιασμός για την υποψηφιότητα κατοίκων των παραμεθόριων ελληνικών νησιών για το Νόμπελ Ειρήνης. Ενδεχομένως να υπάρχουν αρκετοί κάτοικοι των νησιών που θα τους χαροποιούσε η αναγνώριση των προσπαθειών τους με αυτόν τον τρόπο, όμως υπάρχουν αρκετοί άλλοι που δεν θα ήθελαν ουδεμία σχέση να έχουν με ένα τέτοιο βραβείο.

Καταρχάς, αυτό είναι ένα βραβείο από τα πάνω και όχι από τα κάτω. Απονέμεται από το Νορβηγικό κοινοβούλιο το οποίο όλο και περισσότερο κυριαρχείται από το λαϊκίστικο ακροδεξιό Προοδευτικό Κόμμα. Ταυτόχρονα, η Νορβηγική κυβέρνηση υπερήφανα καυχιέται πως έχει μια από τις πιο σκληρές μεταναστευτικές και προσφυγικές πολιτικές σε όλη την Ευρώπη. Απειλεί να επαναπροωθήσει χιλιάδες πρόσφυγες ενώ ωμά απαιτεί από τους πρόσφυγες να περάσουν τέσσερα χρόνια στην Νορβηγία πριν μπορέσουν να αναζητήσουν τις οικογένειές τους για επανένωση. Γνωρίζουμε πως οι ελίτ της Ευρώπης είναι ειδικοί στην υποκρισία επομένως μπορούν πάντα να μας αφήνουν έκπληκτους. Αλλά, ποιός θα ήθελε ένα βραβείο από αυτή την κληρωτίδα;

Η εμπειρία μας στη Σάμο από την τοπική ελίτ είναι ότι ήταν και παραμένουν ένα τεράστιο πρόβλημα. Έχουν κάνει τόσο λίγα προκειμένου να βοηθήσουν και τόσο πολλά για να δυσκολέψουν τις προσπάθειές μας. Για παράδειγμα, μέχρι τα μέσα του καλοκαιριού του 2015 ήταν ενάντια στον νόμο του Ελληνικού κράτος περί μεταφοράς προσφύγων με το αυτοκίνητό σου. Είναι αμέτρητες οι φορές που απειληθήκαμε με δίωξη για το γεγονός πως μεταφέραμε πρόσφυγες με τα οχήματά μας ή με τις μικρές βάρκες μας. Οι αρχές, εδώ, προσπάθησαν να καταστείλουν την ανθρωπιά μας, να μας κάνουν να φοβηθούμε. Ήταν εξοργιστικό.

Μερικοί από τους πιο θαρραλέους ακτιβιστές ήταν πολλοί επισκέπτες του νησιού, άνθρωποι που βρίσκονταν στη Σάμο για τις διακοπές τους ως τουρίστες. Άνθρωποι που δεν μπορούσαν να αντέξουν το θέαμα τέτοιου πόνου και συνέδραμαν προκείμενου από κοινού να παρέχουμε σίτιση, ένδυση, να νοιαστούμε για τους πρόσφυγες σε μια περίοδο που το ελληνικό κράτος δεν έκανε απολύτως τίποτα και καμία από τις μεγάλες ΜΚΟ δεν υπήρχε στο νησί. Η συνεισφορά τους ήταν τεράστια, όχι επειδή είχαν περισσότερα χρήματα από εμάς. Αλλά σε αυτό το ανόητο σόου για το βραβείο Νόμπελ παραμένουν αόρατοι.

Πολλά πράγματα άλλαξαν στο νησί της Σάμου από το καλοκαίρι του 2015. Όχι μόνο έχουμε τις μεγάλες ΜΚΟ αλλά επίσης και πολλούς «εθελοντές»’. Οι δεύτεροι είναι μια ετερογενής ομάδα αλλά είναι εκπληκτικό πόσο γρήγορα πολλοί από αυτούς έγιναν αυτοδίκαιοι και πομπώδεις στο «κάνω-το-καλό». Δε φαίνεται να καταλαβαίνουν πως μας προσβάλουν ανεπανόρθωτα όταν μας ευχαριστούν για τις προσπάθειές μας. Ποιοί νομίζουν πως είναι και «μας ευχαριστούν»; Δεν έχουμε κάνει τίποτα για αυτούς. Η αλαζονεία τους είναι κάτι που κόβει την ανάσα.

Ευτυχώς, δεν είναι όλοι οι εθελοντές έτσι, αλλά δυστυχώς είναι αρκετοί· είναι αυτοί που απολαμβάνουν να γίνονται θέμα και να δημοσιεύονται οι φωτογραφίες τους στις εφημερίδες, ενώ προσφέρουν ένα μπουκάλι νερό. Το facebook είναι γεμάτο από αυτή την αηδιαστική αυτοδικαίωση. «Εθελοντές» που κυλιούνται στην αυτάρεσκη λάσπη κολακειών που τους περιγράφουν ως «οι άγγελοι που προκαλούν δέος και σεβασμό». Δεν θα μας ξάφνιαζε να τους βλέπαμε να φοράνε διαφημιστικά μετάλλια που δηλώνουν «ήμουν και εγώ στη Σάμο/Χίο/Λέσβο/Κω το 2015»! Ακόμα χειρότερα, πολλοί «εθελοντές» δεν έχουν το παραμικρό πρόβλημα με το να συμμορφώνονται με τις τρέχουσες απαιτήσεις των Ελληνικών αρχών για εγγραφή και διαπίστευση. Φαίνεται πως αναζητούν ενεργά τις ευλογίες των αρχών οι οποίες για χρόνια ήταν και παραμένουν μέρος του προβλήματος και ποτέ μέρος της λύσης.

Κάνουμε ό,τι κάνουμε επειδή είμαστε άνθρωποι. Το να σταθούμε άπραγοι εμπρός στον πόνο που βλέπουμε στα παραμεθόρια νησιά δεν είναι επιλογή εκτός και εάν κάποιος/α επιλέγει να αποκτηνωθεί. Δεν υπάρχει τίποτα απολύτως ιδιαίτερο με μας. Παρόλα αυτά βλέπουμε τον ηρωισμό συνεχώς γύρω μας. Γινόμαστε μάρτυρες της πιο εκπληκτικής αλληλεγγύης γεμάτη από κατανόηση, φροντίδα και αγάπη. Και αυτή είναι περισσότερο παρούσα μεταξύ των προσφύγων. Είναι οι δικές τους αρετές που έδωσαν τη δυνατότητα σε τόσους πολλούς να επιβιώσουν και να ξεπεράσουν τα τραύματα της «φυγής» όσο και του ταξιδιού. Η δική μας συνεισφορά δεν είναι τίποτα, συγκρινόμενη με αυτό. Εάν πρέπει να δοθούν κάποια βραβεία, δώστε τα στους πρόσφυγες.
Για εμάς η ιδέα ενός βραβείου Νόμπελ είναι αηδιαστική και ένα ακόμη σημάδι ενός διεστραμμένου κόσμου, όπου το να είσαι άνθρωπος θεωρείται πως αξίζει βραβείο.

Κυριακή 7 Φεβρουαρίου 2016

5/02 (αναδημοσίευση)


Κοιτάζω χαμηλά όταν μιλάω για αγάπη,
γιατί δεν ξέρω,
αν είναι σωστό να αγαπάω
όπως εγώ το νιώθω και το έχω μάθει.
Σκύβω το κεφάλι,
σε όλους όσους προσπαθούν να αγαπάνε
και δίνονται ολόκληροι
σε αυτή τη τεράστια προσπάθεια
να μείνουν ζωντανοί.

Κατεβάζω το βλέμμα όταν είμαι δίπλα σου,
γιατί είσαι ολόκληρος η ύστατη προσπάθεια
να νιώσω ζωντανή
να νιώσω ότι μπορώ και ξέρω
να είμαι σωστή
για εσένα, για εμάς.
Κοιτάζω μακριά όταν σου μιλάω,
γιατί ντρέπομαι να σε κοιτάξω στα μάτια.
Μιλάω συνέχεια όμως
και δακρύζω συνέχεια.
 
Όλα ξέρω να τα πω,
αλλά αυτή η ανάγκη μου για βοήθεια,
βγαίνει μόνο υγρή από μέσα μου
σαν ποτάμι
και τους παρασέρνει όλους.
Είδες, δεν ξέρω πώς γίνεται,
να είσαι χείμαρρος,
αλλά να μην είσαι επικίνδυνος.
Τουλάχιστον προσπαθώ, έτσι δεν είναι;

Σου απλώνω τα χέρια,
θέλω να σου δείξω,
ότι είναι όλα δύσκολα όταν παλεύεις
με τον εαυτό σου.
Σου απλώνω τα χέρια,
με ένα περίστροφο
και ξέρω πως ίσως σκοτωθούμε και οι δύο
αλλά μη φοβάσαι
έτσι πέθαινα κι εγώ μέρα με τη μέρα,
στην ιδέα και μόνο ότι το κρατάω.
Αν νικήσεις την ιδέα
κερδίζεις τη ζωή.

Σου κλείνω τα μάτια,
να μην δεις ότι κι εγώ,
να μην δεις τους ανθρώπους να πονάνε,
να μην δεις τις πληγωμένες αγάπες,
να μην δεις τα δάκρυα που ίσως χυθούν και σήμερα,
να μην δεις το άγχος,
τον πόνο,
τη φτώχεια τον ανθρώπων.


Σου κλείνω τα μάτια,
για να νομίζεις ότι τον αλλάξαμε κιολας τον κόσμο.
Αλλά εγώ δεν τα κλείνω ποτέ.
Δεν κοιμάμαι ποτέ.
Γιατί ακόμα δεν έχω προλάβει
και πρέπει να κάνω κάτι
απλά για να πω πως έζησα.
Μόνο για να έχω κάτι χειροπιαστό
που να επιβεβαιώνει πως δεν παρασιτούσα,
πως βοήθησα,
τα επόμενα μάτια να κλείνουν από μόνα τους,
να κοιμούνται ήσυχα,
να ξέρουν πως τα αγάπησα.
 
Σε καρφώνω με το βλέμμα,
όταν ο κόμπος έχει φτάσει στο λαιμό.
Για να μοιραστούμε λίγο από το άγχος
του «δεν πάει άλλο».
 
Παίρνω αργά- αργά τα χέρια μου,
από τα μάτια σου,
για να μην σε τρομάξω.
Και βαδίζω ελαφριά,
σαν τη γάτα
που δεν θέλει να την καταλάβουν.
Ένα βήμα τη φορά.
 
Γιατί πρέπει και να προσέχω,
να ζω και αύριο
να είμαι καλά
για να μάθω να σε αγαπάω καλύτερα.

Σάββατο 6 Φεβρουαρίου 2016

Ο ρόλος του Έρωτα και της Λογοτεχνίας στην Ιστορία (αναδημοσίευση)




Στις 7 Φεβρουαρίου 1944 και ώρα 12 το μεσημέρι, σμήνος βρετανικών βομβαρδιστικών αεροσκαφών πέρασαν πάνω από το λιμάνι της Χίου και βομβάρδισαν το σουηδικό πλοίο Wiril, το οποίο βρίσκόταν στην υπηρεσία του Διεθνούς Ερυθρού Σταυρού και εκφόρτωνε σιτάρι και άλλα τρόφιμα για τον βασανισμένο από την πείνα της Κατοχής λαό του νησιού.

Κατά τη διάρκεια της επιχείρησης αυτής των συμμάχων σκοτώθηκαν 18 άνθρωποι, οι περισσότεροι εργάτες που ξεφόρτωναν τα σακιά από το πλοίο, αλλά και ο Γερμανός στρατιωτικός διοικητής Χίου Βαστερχάουζερ και ο Σουηδός αντιπρόσωπος του Διεθνούς Κομιτάτου του Ερυθρού Σταυρού Νιλς Νίλσεν, ο οποίος είχε αυτοπροσώπως μεριμνήσει για την άφιξη του πλοίου στη Χίο.

Η τραγική αυτή επιχείρηση των βρετανικών δυνάμεων δεν αιτιολογήθηκε, ούτε διαλευκάνθηκε ποτέ. Ποτέ δεν κατατέθηκε στην Ιστορία ο λόγος για τον οποίον έλαβε χώρα. Ποτέ δεν ανακοινώθηκε κάτι επ’ αυτής, αν ήταν μια λανθασμένη ενέργεια, αν ήταν εσκεμμένη, αν υπήρξαν ανακριβείς πληροφορίες περί του φορτίου και του ρόλου του πλοίου στο λιμάνι της Χίου. Παρόλες τις φήμες και τις εικασίες των ερευνητών, το ιστορικό αυτό έγκλημα πολέμου παραμένει ακόμη ανεξιχνίαστο.

Εδώ έρχεται λοιπόν η λογοτεχνία και επιτελεί κάποιες φορές και ρόλο επεξήγησης και διαλεύκανσης της Ιστορίας. Αφού δεν ανέλαβε κανείς την ευθύνη του παράλογου βομβαρδισμού, την αναλαμβάνει εξολοκλήρου ο Κωσταντής Χάψας, ο ήρωας του Ήλιος με δόντια. Δεν είναι όμως αυτό το σημαντικό της υπόθεσης, αλλά το ότι μέσα από την λογοτεχνική εξιστόρηση προσωπικών και κοινωνικών συμβάντων της ιστορικής εκείνης περιόδου, ο Κωσταντής προσεγγίζει την καρδιά του ζητήματος και φτάνει στο να εξηγήσει το γιατί έγινε το κακό. Διότι πολλές φορές η Ιστορία δεν μπορεί να βασιστεί πια μονάχα επί γραπτών πηγών και ξύλινων ιστορικών ντοκουμέντων. Η Ιστορία δημιουργείται από ανθρώπους, που έχουν συναισθήματα και αυτά τα συναισθήματα καθόριζουν την πορεία Της. Η λογοτεχνία μπήκε λοιπόν σφήνα στην ιστορική έρευνα και έδωσε την απάντηση. Ο Νιλς ήταν ερωτευμένος με την Θάλεια, είχαν μάλιστα προγραμματίσει να κάνουν και τον γάμο τους επί του Wiril, μόλις τελείωνε η εκφόρτωση των σιτηρών στο λιμάνι της Χίου και έτσι, από την λαχτάρα του να τη δει και να την παντρευτεί, καθόσον ήταν μακριά της, επιβιβασμένος στο Wiril και γυρνούσε τα νησιά για να εκφορτώνει τρόφιμα, έφερε το βαπόρι δυο μέρες νωρίτερα στη Χίο, γεγονός το οποίο λησμόνησε να γνωστοποιήσει στους συμμάχους. Αυτά φυσικά δεν αναγράφονται σε καμία επίσημη ιστορική πηγή αλλά είναι αποδείξεις που προέκυψαν από το ψυχανέμισμα της ατμόσφαιρας των ημερών εκείνων, ισχύουν όμως απόλυτα και καθιστούν την τέχνη του λόγου πολύτιμο και καθοριστικό παράγοντα ιστορικής μελέτης.

Μια φορά μου τηλεφώνησε ένας ιστορικός εξ Αθηνών και μου είπε ότι έχει κάνει επί χρόνια μεγάλη έρευνα σε ελληνικά, σουηδικά, γερμανικά και βρετανικά αρχεία, περιοδικά, εφημερίδες και βιβλία σχετικά με τον βομβαρδισμό του Wiril και ότι διάβασε το Ήλιος με δόντια και κατέληξε στο ότι αυτή ακριβώς η αιτιολογία που περιγράφεται λογοτεχνικά, αυτή είναι η πιο πιθανή να ισχύει. Ο έρωτας του Νιλς με τη Θάλεια προκάλεσαν το ολοκαύτωμα. Τον ευχαρίστησα τον άνθρωπο που μπήκε στον κόπο να με ενημερώσει για το συμπέρασμα της ερευνητικής του εργασίας και δέχτηκα να του την παρουσιάσω, όπως με παρακάλεσε, όταν σε λίγο καιρό θα την κυκλοφορούσε σε βιβλίο. Βγήκε λοιπόν το βιβλίο του, μου το έστειλαν να το διαβάσω για να προετοιμάω την παρουσίαση, το διάβασα όλο από την αρχή ως το τέλος, διάβασα και τις παραπομπές, διάβασα και την εκτεταμένη βιβλιογραφία, εφημεριδογραφία, περιοδικογραφία, πουθενά ούτε μισή αναφορά στο Ήλιος με δόντια. Σαν να μην υπήρξε ποτέ το βιβλίο μου, σαν να μην είχε χρησιμοποιήσει ποτέ ο άνθρωπος αυτός το λογοτεχνικό μου έργο και το ιστορικό συμπέρασμα της λογοτεχνίας στην έρευνά του.

Τότε κατάλαβα ότι η λογοτεχνία είναι γραφή και είναι μεγαλόψυχη, ενώ η ιστορία είναι καταγραφή και είναι μικρόψυχη. Η λογοτεχνία γράφεται από ανθρώπους με ανοιχτή την ψυχή τους στον άνθρωπο, που βιώνουν τον πόνο των ανθρώπων οι οποίοι δημιουργούν την ιστορία της ζωής, ενώ η ιστορία καταγράφεται από ανθρώπους που δεν την βιώνουν αλλά την κοιτούν με μάτι ξύλινο και με ψυχή θεόκληστη, πάντοτε από κάποια μελλοντική αποστειρωμένη από την ανθρωπίλα των αισθημάτων θέση δήθεν ισχύος.

Λάθος είναι ο φόβος του λάθους (αναδημοσίευση)



Το ανώτατο σημείο στην Τέχνη είναι το λάθος. Γιατί το λάθος είναι το ρήγμα (ή και το όρυγμα) σε όσα ήξερες μέχρι τώρα. Θα ήταν μάταιο να αναφέρουμε τον μακροσκελέστατο κατάλογο εκείνων που έγιναν γίγαντες στο διηνεκές της Ιστορίας Της Τέχνης (και της ανθρωπότητας επομένως), κάνοντας λάθος, αρνούμενοι δηλαδή την καθεστώσα άποψη περί της αισθητικής ορθότητας. Θα μπορούσαμε έτσι, να ισχυριστούμε βάσιμα ότι η Ιστορία της Τέχνης είναι η Ιστορία λαθών που αποκάλυψαν καινούργιες θεάσεις, καινούργιες βαθύνσεις, καινούργιους τρόπους του κόσμου επισωρεύοντας ταυτοχρόνως καινούργιες εικόνες και γραφές στο βαρύ παλίμψηστο του χρόνου. Από τη μια δηλαδή να αποκαλύπτεις τις διαδοχικές επιστρώσεις των λαθών, όπου η κάθε μια είναι ένας ολόκληρος συγκλονιστικός αιών (υπό την έννοια της στιγμιαίας αιωνιότητας και όχι της χρονομετρικής τακτοποίησης) και από την άλλη να συμπεραίνεις και να προχωράς με όλο το βαρύ φορτίο σου, δηλαδή όλη τη βαριά συν-κίνηση στην γενναιότητα του επόμενου βήματος και πιθανώς στη γενναιότητα ενός επόμενου λάθους. Αλλιώς δεν γίνεται και δεν έγινε. 
Έτσι προχώρησε το πράγμα. Έτσι προχώρησε, προχωράει και θα προχωράει η εποποιία της ανθρωπότητας προς τη Γνώση. Το ανώτατο σημείο σ’ αυτή την πορεία είναι το λάθος. Ακόμα και το άγριο. Γιατί στο τέλος εκείνο που αποστραγγίζεται από το λάθος – δηλαδή από το ενεργειακό κατάλοιπο της κίνησης – είναι το συμπέρασμα. Το ασταθές παρόν της σκέψης που χρησιμεύει μόνο ως τόπος θεωρητικής κολάσεως (επειδή κολάζει την ακινησία) και σε παρακινεί στο επόμενο βήμα.

Λοιπόν, λάθος είναι ο φόβος του λάθους. Γιατί ο φόβος του λάθους μας κάνει αγάλματα. Και τότε δεν θα έχουμε να δώσουμε τίποτα σ’ αυτόν που μας τείνει χείρα βοηθείας. Δηλαδή δεν θα έχουμε να προσφέρουμε στο συμπέρασμα που θα υπερκεράσει τα καθέκαστα δεδομένα.

Ο φόβος του λάθους συνεπώς, συνιστά απόρριψη. Όχι μόνο του άλλου. Ταυτοχρόνως συνιστά και μουμιοποίηση του εαυτού σου επειδή δεν μπορείς να δεχτείς την οδύνη του άλλου. Αυτό είναι το λάθος: το απορρίπτειν. Την κίνηση. Το λάθος. Τη γνώση. Θέλω να πω, ότι εν τέλει ο φόβος του λάθους είναι απόρριψη προόδου. Είναι το α-σθενές στήθος που αδυνατεί να αρθεί στο ύψος των λαθών του. Γιατί βέβαια τα λάθη είναι αντανάκλαση προσπαθειών. Ανάλογα με την ποιότητα της προσπάθειας είναι και η ποιότητα του λάθους.

Με άλλα λόγια: δεν είναι εύκολο πράγμα το λάθος. Εύκολο είναι το αλάνθαστο για μία και μόνη λεπτομέρεια: επειδή το αλάνθαστο δεν υπάρχει. Δεν υπήρξε ποτέ. Αλάνθαστος είναι μονάχα ο θάνατος. Κι αυτό εξ όσων γνωρίζουμε μέχρι σήμερα.

Είναι λοιπόν, βαθύ πράγμα το λάθος. Είναι το νεύμα της ύπαρξης προς το άλλο σκοτεινό Εγώ της. Το λάθος είναι η μεθυστική συνθήκη που εκτινάσσει της παραβατική (προς τις καθολικές «θεότητες») σκέψη. Το λάθος πυροβολεί. Κυρίως αυτόν που το κάνει. Το θήραμα διαφεύγει. Το λάθος δηλαδή, οργανώνει το παρηγορητικόν Είναι: την πραγματικότητα.

Δουλειά μας είναι να την ξαναφτιάξουμε. Αλλιώς. Με άλλα λάθη.

Τετάρτη 3 Φεβρουαρίου 2016

Πλέον x Πλέον = Επιπλέων (αναδημοσίευση)

από το Φαούδι

Δεν είμαι ο ίδιος άνθρωπος πλέον.

Πλέον συνήθισα στις συνεχόμενες "νέες" τραγωδίες στο Αιγαίο, στις λίστες θυμάτων και στους τραγικούς απολογισμούς. Στις μισοβυθισμένες βάρκες, στις εικόνες ανθρώπων τυλιγμένων σ' αλουμινόχαρτα, στα μπουλούκια των ταλαιπωρημένων που περιφέρονται στους δρόμους της πόλης, στους λόφους παπλωμάτων και πραγμάτων που κάνουν κατάληψη σε σκιερές κι απάγκιες γωνιές. Έτσι είναι πια.

Πλέον συνήθισα τους οικονομικούς όρους ως μονάδα μέτρησης σκοπιμότητας, απόδοσης, χρησιμότητας, αξίας, συμμόρφωσης, αλληλεγγύης, ανάπτυξης, προόδου, δικαίου. Η ίδια μονάδα μετρά τόσα πολλά και διαφορετικά (;) πράγματα. Έτσι είναι πια.

Πλέον συνήθισα τη θεϊκή δοξασία της τύχης. Ή για να είμαι πιο ακριβής, της τύχης ΜΟΥ. "Δόξα τω Θεώ" και "πάλι καλά" να λέω, επειδή γεννήθηκα στις συγκεκριμένες γεωγραφικές συντεταγμένες (και όχι λίγο δεξιότερα ή λίγο πιο κάτω), στους συγκεκριμένους γονείς. Επειδή βρήκα δουλειά, επειδή είμαι καλά και όχι άρρωστη. Έτσι είναι πια.

Πλέον συνήθισα τη γκρίνια. Των άλλων και τη δική μου.

Πλέον συνήθισα την αναγκαιότητα των περιορισμών, το δεδομένο των ελλείψεων στην υγεία, την παιδεία, την ελευθερία, τη χαρά, την ομορφιά, την αισθητική, την τέχνη, το διάλογο, την ελπίδα. Έτσι είναι πια.

Πλέον συνήθισα τις διαδηλώσεις, τα συνθήματα, τις πορείες, τους καπνούς, τους παραταγμένους και τις παρατάξεις, τα αρκτικόλεξα, τα πανό και τις αφίσες.

Πλέον συνήθισα τα ιδεολογικό ασυμβίβαστο της πραγματικότητας. Το διαχωρισμό της πράξης από την πρόθεση, την επιθυμία, τη θέληση. Ένας διαχωρισμός που καθίσταται θεμιτός από την ανάγκη. Έτσι είναι πια.

"Και πάλι καλά!" - να λέω;....

Αυτό είσαι: Θάνατος (αναδημοσίευση)


Στη μνήμη των θυμάτων των 62 πιο πλούσιων ανθρώπων της Γης, εις βάρος των υπολοίπων Ανθρώπων.

Να πλημμυρίζεις τη Γη με ποτάμια αίματος. Να κάνεις την έρημο Γκόμπι να μοιάζει με μικροχώραφο μπροστά στις απέραντες ερήμους των νεκροταφείων (που υποδιαιρούνται άλλοτε σε ατομικούς και συχνότατα σε ομαδικούς τάφους), ως αποτέλεσμα της φρενιασμένης σου λογικής που δεν συμπεραίνει ουδέν άλλο πάρα μονάχα το κέρδος. Να αντιλαμβάνεσαι το κέρδος με ακραίο παραλογισμό μιας ισχύος που οδηγεί στην καταστροφή τον πλανήτη. Να κατασκευάζεις κράτη και να αποσκευάζεις κράτη μαζί με το πολίτευμά τους. Να σκοτώνεις τον πολιτισμό. Να μετατρέπεις το νερό σε δηλητήριο και τον αέρα σε εμπόρευμα. Να κάνεις έναν κόκκο σταριού μεγαλύτερο από όλες τις ηπείρους για έναν άνθρωπο που πεινάει. Να κάνεις μια σταγόνα νερού πιο μεγάλη κι από μια Γη που κρέμεται από τα δάκρυά της. Να κατακαίς όλα τα θεμέλια, ακόμα και τα θεμέλια της απελπισίας. Να στομώνεις – με πνιγμένους – τα κύματα. Να σκοτώνεις εκατομμύρια παιδιά με πείνα, δίψα και αρρώστια. Να μην αποθηκεύεις το θρήνο που προκαλείς γιατί δεν χρειάζεται˙ χρειάζεται μονάχα ο πεταμένος θρήνος μαζί με το κορμί του. Ο ακατάσχετος, ο σπαταλημένος, ο ανεπίστροφος θρήνος μέσα στα νερά της Στυγός που τον καταπίνουν χωρίς καν το σημείωμα ενός άστρου. Να υπαγορεύεις τη ζωή. Να απαγορεύεις στο ανθρώπινο πλάσμα να νιώσει τον εαυτό του. Να οδηγείς τον Έρωτα στο ικρίωμα. Να διορίζεις δήμιους. Να κουβεντιάζεις για την τιμή – και την αξία – του αίματος. Να μην κρίνεσαι. Να είσαι, αλλιώς, πέραν του κακού και του καλού. Να είσαι ανελέητος. Να είσαι αθώος. Να είσαι μακριά, να είσαι ψηλά. Να είναι για σένα τα πάντα άγνωστα: η φιλοσοφία, η ποίηση, τα μαθηματικά, η υψηλή Τέχνη της Φυσικής, τα παγωμένα πόδια, τα απόπληκτα μάτια της τελικής οδύνης, οι σφαγμένες ζωές, ο πνιγμός, ο ρόγχος, μια λέξη που είναι όλες οι λέξεις όταν την λες στο παιδί που πνίγεται, στον εαυτό σου που χάνεται μέσα στην ίδια του τη λέξη, στο Θεό που σκεπάζεται για πάντα από το θάνατο που προκαλείς.

Να είσαι τυφλός, να είσαι κουφός, να είσαι άλαλος. Όχι εσύ. Η ψυχή σου. Να ονομάζεις χρήμα το θάνατο. Να ονομάζεις χρήμα την καταστροφή. Να ονομάζεις χρήμα τα σφαγμένα παιδιά. Να ονομάζεις χρήμα το ανεπίδοτο γάλα που τρέχει από τα βυζιά των σφαγμένων τους μανάδων. Να εμπορεύεσαι αυτό το γάλα. Να το μετατρέπεις χρηματιστηριακά σε μια κτηνώδη ανταλλακτική οικονομία: γάλα σφαγμένο, αντί πετρελαίου. Να εμπορεύεσαι αυτό το δίχως έλεος πετρέλαιο με τους χιλιάδες μισθοφόρους που φορούν κοστούμια παραλλαγής, βομβαρδιστικές γραβάτες F16 (μπορεί και να τις σχεδίασε ο Hugo Boss, ο ίδιος που σχεδίασε και τις στολές των Ες–Ες) και παπούτσια, αχ παπούτσια ερπυστριοφόρα καθως βγαίνουν από τις τράπεζες και τα χρηματιστήρια και λιώνουν τα αγαθά κορμιά σε όλες τις ηπείρους.

Να διατάζεις. Να τρομάζεις. Να εγκλωβίζεις τους κυβερνώντες, να τους φυλακίζεις ισοβίως, να τους εγκιβωτίζεις μέσα σε σκληρότατους αριθμούς που καταπίνουν ο ένας τον άλλον. Να παραποιείς τους χάρτες. Να παραποιείς τη Γη. Να βομβαρδίζεις. Να μισείς. Να κοιμάσαι ήσυχος το μεσημέρι και ακόμη πιο ήσυχος το βράδυ. Να είσαι φιλάνθρωπος. Να πιστεύεις στην αγάπη του Θεού. Να κρύβεσαι μέσα στον Παράδεισο. Να είσαι ο τεράστιος μύθος μιας Κόλασης που παρέχει το συντακτικό (και η θρησκευόμενη γραμματική) ενός ακίνδυνου φόβου. Να τρυπάς το κορμί, να τρυπάς το μυαλό, να βασανίζεις. Να πληρώνεις τους δεσμοφύλακες, να πληρώνεις του δημίους, να πληρώνεις τους παραχαράκτες και τους κεκράκτες της Ιστορίας, να πληρώνεις τους λαφυραγωγούς των πτωμάτων. Να υποχρεώνεις τη μουσική να τρίζει και την ποίηση να ψευδίζει. Να είσαι κληρονόμος και κληροδότης της φρίκης. Να την ανανεώνεις. Να παίζεις με το φασισμό της φρίκης, το φασισμό της ευδίας, το φασισμό της χυδαιότητας, το φασισμό μιας πρωτοπορίας τάχα μου, που πατάει επί πτωμάτων, πλατσουρίζει μέσα στο αίμα των πτωμάτων και θεωρεί ότι αφήνει ίχνη (ταξικής) χορογραφίας προς το μέλλον.

Να νομοθετείς. Να είσαι η Τράπεζα. Να είσαι η Εκκλησία. Να είσαι το Λύκειο. Να είσαι ο απέραντος Ιχθύς που τρέφεται με χώμα. Να είσαι το μυστικό Σύμπαν. Να είσαι ο δήμιος. Να είσαι ο Ιερέας που κοινωνεί το θάνατο. Να είσαι ο θάνατος. Ο νεκρός θάνατος.

Αυτό είσαι.

Π. Καπετανόπουλος: Δικάζεται ένας άνθρωπος που δεν κοίταξε την πάρτη του

 
Για την αστυνομική σκευωρία που στήθηκε ενάντια στον αγωνιστή Πέτρο Καπετανόπουλο δείτε εδώ.

Κι' αν το βασικό μέρος του κατηγορητηρίου -«συνέργεια σε ληστεία»- που κατασκεύασαν οι ασφαλίτες θεωρήθηκε ανυπόστατο, με βούλευμα του Συμβουλίου Εφετών Αθηνών, ο Πέτρος Καπετανόπουλος ξανακάθεται στο σκαμνί του κατηγορουμένου στις 12 Φλεβάρη με αυτή την φορά να του αποδίδονται τα πλημμελήματα της «αντίστασης κατά της αρχής» και της «ψεδούς ανομοτί κατάθεσης».

Η πρώτη δικαστική νίκη που επιτεύχθηκε με το υπ. αριθμ. 805/2013 βούλευμα που εξέδωσε το Συμβούλιο Εφετών Αθηνών, απόρροια και μιας μεγάλης κοινωνικής και πολιτικής συμπαράστασης, πρέπει να ολοκληρωθεί με το να καταπέσει ολοκληρωτικά η αστυνομική σκευωρία στην προσεχή δίκη.

Το κίνημα αλληλεγγύης στο πρόσωπο του, που συσπειρώνεται στην "Πρωτοβουλία αλληλεγγύης στον Πέτρο Καπετανόπουλο" δίνει για μια ακόμα φορά το παρόν.

Την Κυριακή 7 Φέβάρη διοργανώνει ρεμπέτικο γλέντι στο Αυτόνομο στέκι (Ζ. Πηγής 95-97 & Ισαύρων) για να καλυφθούν τα δικαστικά έξοδα του αγωνιστή που υφίσταται την αστυνομική σκευωρία, ενώ απευθύνει κάλεσμα για συγκέντρωση συμπαράστασης την Παρασκευή 12 Φλεβάρη στις 10:00 το πρωί, στο κτίριο του Μονομελούς Εφετείου Αθήνας, Κυρίλλου Λουκάρεως κ Αλεξάνδρας.

Tα μεσάνυχτα του Σαββάτου της 21ης Ιουλίου 2012, ο Πέτρος Καπετανόπουλος ακούγοντας φωνές πολύ κοντά στο σπίτι του, κατεβαίνει για να δει τι συμβαίνει.
Βρίσκεται μπροστά στην ακόλουθη σκηνή: Αστυνομικοί της ομάδας ΔΙΑΣ ποδοπατούν νεαρό μετανάστη, ο οποίος είχε συλληφθεί νωρίτερα για απόπειρα κλοπής μιας τσάντας όπως ο ίδιος ομολόγησε.

Ο ΠΚ διαμαρτύρεται προς τους αστυνομικούς για τον εξευτελισμό και βασανισμό του μετανάστη. Συλλαμβάνεται και του προσάπτονται τρεις πλημμεληματικές κατηγορίες: «αντίσταση κατά της αρχής», «προσπάθεια ελευθέρωσης κρατουμένου» και «ψευδή ανωμοτί κατάθεση». Ο εισαγγελέας στον οποίο οδηγείται την επόμενη μαζί με τον μετανάστη με την αυτόφωρη διαδικασία προσθέτει και την κακουργηματική κατηγορία της «συνέργειας σε ληστεία».

Αμέσως δημιουργείται ένα πλατύ και πολύμορφο κίνημα αλληλεγγύης στον Πέτρο το οποίο διαδηλώνει το αυταπόδεικτο της αθωότητάς του και το ότι η δίωξή του και το καφκικό σκηνικό στο οποίο τίθεται η ζωή του είναι αποτέλεσμα αστυνομικής και εισαγγελικής αυθαιρεσίας.
 
Η δράση του κινήματος αλληλεγγύης, καθώς και το ανυπόστατο της κατηγορίας, έχουν ως αποτέλεσμα το Συμβούλιο Εφετών Αθηνών να απαλλάξει τον ΠΚ από την κακουργηματική κατηγορία της «συνέργειας σε ληστεία». Η δίκη για τα πλημμελήματα ορίζεται για τις 12/02/2016.

Για μας η υπόθεση της δίωξης του ΠΚ έχει να κάνει τουλάχιστον με 3 επίπεδα:
Την αστυνομική και δικαστική βία και αυθαιρεσία απέναντι στην κοινωνία,
Τη ρατσιστική βία απέναντι σε μετανάστες και διαφορετικούς, και την προσπάθεια καταστολής, μέσω της ποινικοποίησης, οποιασδήποτε φωνής και πράξης διαμαρτυρίας ενάντια στην καταπάτηση ακόμα και στοιχειωδών δικαιωμάτων.

3,5 χρόνια μετά, πολλά έχουν αλλάξει αλλά και τίποτα δεν άλλαξε:

Για μας που βιώνουμε την κρατική βία, την καταστολή σε κάθε εργατικό και κοινωνικό αγώνα, για μας που γνωρίζουμε τους βασανισμούς και την κακομεταχείριση μεταναστών και όχι μόνο, σε αστυνομικά τμήματα και κέντρα κράτησης, για μας που γνωρίζουμε πώς ποινικοποιείται η αλληλεγγύη στους πρόσφυγες που δολοφονούνται στα νερά του Αιγαίου, για μας που πιστεύουμε ότι η αδιαφορία και ο κοινωνικός κανιβαλισμός είναι αντίθετος με την ανθρωπιά αλλά και τα ταξικά μας συμφέροντα, για μας που το αυτονόητο της πράξης του ΠΚ ταυτίζεται με το αυτονόητο της αθωότητας του, η υπόθεσή του ξεπερνάει τα όρια της προσωπικής περιπέτειας, αφορά όλους όσους αγωνίζονται. Ο αγώνας ενάντια στο φασισμό, στην αυθαιρεσία της εξουσίας, στην καταστολή των συνειδήσεων είναι και δικός μας αγώνας. Είναι ένας πολιτικός και κοινωνικός αγώνας του καθένα μας.

Σας καλούμε την Παρασκευή 12 Φεβρουαρίου στις 10:00 το πρωί, στο κτίριο του Μονομελούς Εφετείου Αθήνας, Κυρίλλου Λουκάρεως κ Αλεξάνδρας.

ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ ΣΤΟΝ ΠΕΤΡΟ ΚΑΠΕΤΑΝΟΠΟΥΛΟ

Δευτέρα 25 Ιανουαρίου 2016

Η κατάθλιψη των αριθμών (αναδημοσίευση)

Ευγένιος Αρανίτσης


Ανάμεσα σε όλα τα θεάματα που κυριαρχούν στη σφαίρα του μεταμοντέρνου σύμπαντος, κανενός η πραγμάτευση δεν είναι πιο παραπειστική απ' ό,τι αυτή της κατάθλιψης. Όσο πλησιέστερα βρίσκονται οι άνθρωποι στη διαπίστωση πως η κατάθλιψη προσβάλλει με τον έναν ή τον άλλον τρόπο σχεδόν τους πάντες, κάτι που θα τους επέτρεπε να συμπεράνουν την ενοχή του συνολικού τρόπου ζωής της εποχής μας, τόσο πιο απόμακρος και τεχνητός καταλήγει ο χειρισμός των περίφημων «δεδομένων» που την αφορούν: εφόσον, σου λέει, διαγνώστηκες με κατάθλιψη, τι πιο παρήγορο απ' το να υπολογίζεις τον εαυτό σου σαν μια τυχαία μονάδα σ' ένα στατιστικό αποτέλεσμα! Σπεύδοντας κανείς στο ραντεβού με τους αριθμούς, αποφεύγει, παρεμπιπτόντως, και το ενδεχόμενο κάποιας υπερβολικά αγέρωχης δυσπιστίας απέναντι στην πανάκεια των φαρμάκων.

Ως επακόλουθο των παραπάνω, η αυταπάτη σύμφωνα με την οποία αιχμαλωτίζει κανείς τη σημασία του πράγματος, εφόσον συλλάβει τη στατιστική του συμπεριφορά, ποτέ δεν απόλαυσε τόσες τιμές, όσες με την τάχα επιστημονική εμβάθυνση στα στεγανά της συγκεκριμένης παθολογίας: αξιοποιώντας την αρωγή της στατιστικής, η επιστήμη περνάει στην αντεπίθεση, σαρώνοντας, πολύ αμερικανικά, όλες τις υποψίες περί βαθύτερων ιστορικών αιτιών, μαζί με τις ιδέες που εξαρτώνται από ένα τέτοιο σκανδαλώδες βάθος, οπότε εξελίσσεται με τη σειρά της σ' ένα πνευματικό σύμπτωμα της ίδιας εκείνης αρρώστιας στην οποία καλείται να παράσχει τις πρώτες βοήθειες. Δειγματοληπτικά μιλώντας, τέτοιο κρούσμα ήταν το ντοκιμαντέρ με τον πομπώδη τίτλο The Sad People Factory – Κατάθλιψη: H σιωπηλή επιδημία που πρόβαλλε η ΕΡΤ, προϊόν γερμανοϊαπωνικού κυρίως ενδιαφέροντος, όπου η προσοχή εστιάστηκε αποκλειστικά στους δείκτες, στα ποσοστά, στους συσχετισμούς, στις στατιστικές καμπύλες και στα ερωτηματολόγια, εν ολίγοις σε οτιδήποτε εκτός απ' την ουσία του ζητήματος. Για να μη μακρηγορώ, κανείς δεν έδειξε να γνωρίζει πως η κατάθλιψη αποτελούσε σήμερα την αλήθεια μας γιατί, απλούστατα, η αλήθεια ήταν καταθλιπτική.

Έτσι, ο Σεκάρ Σαξένα, διευθυντής του Τμήματος Ψυχικής Υγείας του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, ο Ούλριχ Χέγκερλ, διευθυντής του ψυχιατρικού τμήματος στο Πανεπιστήμιο της Λειψίας, ο δρ. Ζερόμ Γουέικφιλντ του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης, ο δρ. Άλεν Φράνσες, πρόεδρος της ομάδας εργασίας DSM-IV και οι υπόλοιποι διαπρεπείς τιτλούχοι, όλοι υπαινίχθηκαν ή διακήρυξαν ανοιχτά τη βλακώδη πεποίθηση ότι η κατάθλιψη υπήρχε ανέκαθεν, με τη διαφορά ότι, τώρα, είχαν βελτιωθεί θεαματικά τα συστήματα διάγνωσης! Σαν να μην έφτανε αυτό, ο Στιβς Ντεμαζέ, φιλόσοφος της Φυσικής, ισχυρίστηκε περίπου ότι η κατάθλιψη (δεν υφίσταται αλλά) είναι μόνο μια μεθόδευση, ώστε να νομιμοποιείται κανείς να ομολογεί ότι αισθάνεται θλίψη! Πάντως, το γιατί να είναι, αίφνης, απελπιστικά κατηφείς 400 εκατομμύρια πολίτες στις λεγόμενες προηγμένες δυτικές χώρες δεν φαίνεται να προβληματίζει τον σοφό καθηγητή.

Για να το πούμε χωρίς περιστροφές, εκείνο που σταθερά αποσιωπάται εδώ είναι ότι, προφανώς, κάτι τόσο δυσοίωνο όσο το «σύνδρομο της στάχτης», όπως ονόμασαν την έλλειψη ζωτικότητας που προσβάλλει τα μεσαία και ανώτερα στελέχη επιχειρήσεων στις ΗΠΑ, ισοδυναμεί με τα σήματα της θανατηφόρου αδιαφορίας και εξάντλησης που στέλνει επίμονα η κοινωνία στον εαυτό της, ειδοποιώντας για την κατάρρευση των φυσικών και πολιτισμικών αντιστάσεων στην αλλοτρίωση και στη διαρκή αιμορραγία του νοήματος απ' τα πράγματα. 
Καταθλιπτικοί είμαστε λίγο-πολύ όλοι, με την έννοια ότι πάψαμε να αντιδρούμε σ' αυτό που συμβαίνει γύρω μας, και με το οποίο έχουμε πια αμετακλήτως εξοικειωθεί, συνθηκολογώντας με τις τρομώδεις αλήθειες και απογοητεύσεις του καταναλωτικού μηδενισμού και των προσποιήσεων που απλώνονται σαν ένας μόνιμος ίσκιος πάνω απ' τις φωτεινές σημασίες της ανθρώπινης περιπέτειας, σημασίες όπως ήταν η αγάπη, ο έρωτας, η ευσπλαχνία, η πρωτοτυπία ή ο λυρισμός.

Διότι αυτό για το οποίο δεν μιλούν οι στατιστικές είναι όλες εκείνες οι λησμονημένες δυνατότητες, κάτω απ' τον αστερισμό των οποίων είχαμε κάποτε αγαπήσει τη θλίψη μας, την τρυφερή, ευαίσθητη, πνευματώδη και μυστικοπαθή θλίψη, τη θλίψη που νιώθαμε ενστικτωδώς στη διαπίστωση ότι ο χαρακτήρας των προσώπων και των καταστάσεων που συναντούσαμε στη ζωή μας ήταν πάντοτε αποχαιρετιστήριος – με δυο λόγια, τη σχεδόν απόκοσμη θλίψη των δειλινών του καλοκαιριού, αυτήν που εναντιωνόταν στην κατάθλιψη και που ακόμη σήμερα την περιμένουμε να επιστρέψει από τους θρύλους της παιδικής μας ηλικίας και να μεταμορφωθεί σε δίδαγμα.

Κυριακή 24 Ιανουαρίου 2016

Σέζαρ Βαγιέχο: Μάζες

Στο τέλος της μάχης,
ο στρατιώτης νεκρός, τον πλησίασε ένας
και τον ικέτευσε 
«Αχ, μην πεθάνεις σ’ αγαπώ τόσο!»
Αλλά, φευ, το πτώμα παρέμεινε νεκρό.


Άλλοι δυο τον πλησίασαν και πάλι τον ικέτευσαν:
«Μη μας εγκαταλείπεις! Θάρρος! Γύρισε στην ζωή!
Αλλά, φευ, το πτώμα παρέμεινε νεκρό.

Τότε τον πλησίασαν είκοσι, εκατό, χίλιοι, πεντακόσιες χιλιάδες,
όλοι μαζί να φωνάζουν: 
«Τόση αγάπη, και να μην έχεις εξουσία πάνω στον θάνατο!»
Αλλά, φευ, το πτώμα παρέμεινε νεκρό.

Μετά εκατομμύρια μαζεύτηκαν γύρω του,
όλοι μαζί να φωνάζουν: «Αδελφέ, σε παρακαλούμε, μείνε!»
Αλλά, φευ, το πτώμα παρέμεινε νεκρό.

Τότε όλοι οι άνθρωποι στη γη
τον πλησίασαν και τ’ ανοιχτά του μάτια γέμισαν δάκρυα:
σηκώθηκε αργά-αργά,
φίλησε τον πρώτο, και περπάτησε…
Σέζαρ Βαγιέχο: Μάζες

Η γραφή είναι να ουρλιάζεις βουβά (αναδημοσίευση)

Γιώργος X. Παπασωτηρίου

«Έριν, Έριν, ξεχασιάρα, πορνεύτηκες ξεδιάντροπη μπρος στα μάτια μου και με κατάντησες εμένα και τα λόγια μου μπαίγνιο μες στα παζάρια μ’ έκανες εμένα, τον κύριό σου, δούλο των δούλων και ρεντίκολο στο γιουσουρούμ... ξεφτίλα των σκυλιών... Ω, γύρνα, γύρνα πίσω Έριν, Μίλυ, μη, μη με λησμόνει μη, γυναίκα της Μίλητος. Μπρος στα μάτια μου γιατί, π’ ανάθεμα, πήγες μ’ εκείνον τον έμπορα της Αλόης; και μες στην άγρια νύχτα μ’ απαρνήθηκες μπρος σε Ινδούς και Ρωμαίους... Γιατί με πότισες φαρμακωμένο γάλα; ». Αυτό το κείμενο από τον Οδυσσέα του Τζαίημς Τζόυς επιβεβαιώνει τη διαπίστωση του Ρ. Μπαρτ ότι η λέξη αποτελείται από μια λεπτή χημική ουσία που προκαλεί τις πιο βίαιες αλλοιώσεις. Τις ίδιες «χημικές αντιδράσεις» προκαλεί και το κείμενο του Φουέντες: «…σταμάτησε το χρόνο, δώσε μου ένα μέλλον δώσε μου ένα δάκρυ, Τσιμπομπό, πιάσε το χάμογελό μου, κυνήγησε το πνεύμα μου... Σπάσε το ρυθμό και πίστεψέ με, ένωσε τα πνευμόνια μου, γέμισε τα φράγματα με χώμα και λουλούδια, μη με πουλάς για το φεγγάρι…».
Αλλά τι είναι η λογοτεχνία;
«Ο μόνος τρόπος για να υποφέρεις την ύπαρξη είναι να τη χάνεις μες στη λογοτεχνία όπως μέσα σ’ ένα συνεχές όργιο». Αυτή τη ρήση του Φλωμπέρ χρησιμοποιεί ο Μάριο Βάργκας Γιόσα για να αποδώσει την υπαρξιακή σχέση του με τη λογοτεχνία.

Για τον Κάφκα «Γράφω σημαίνει ανοίγω τον εαυτό μου σε υπέρτατο βαθμό... Γι’ αυτό δεν μπορείς ποτέ να είσαι αρκετά μονάχος όταν γράφεις...».
Η ηρωίδα του Παύλου Μάτεση, η Μυρτάλη, δραπετεύει σε μια άλλη πραγματικότητα, αυτή του φαντασιακού και της «ανύπαρκτης ύπαρξης» που είναι το ίδιο και περισσότερο υπαρκτή από τις «υπαρκτές υπάρξεις». Μόνο εκεί απαλλάσσεται κανείς από τα προβλήματα της ζωής και του θανάτου, μόνο εκεί μπορεί να περιδιαβαίνει στον «άπειρο χρόνο». «Η φαντασία είναι το υποκείμενο τονούμενο» λέει ο Γκαστόν Μπασελάρ. Η λογοτεχνία είναι μία καταφυγή στο φαντασιακό, λοιπόν, και η μέσω αυτού ανασύσταση του κόσμου και του Εγώ. Αυτός ο κόσμος προβάλλεται προς τα έξω, «εκδίδεται» και ισορροπεί τη φαντασιακή εμπειρία του συγγραφέα όταν γίνεται αποδεκτός, ή τον «τρελαίνει» όταν απορρίπτεται από την εκάστοτε «πραγματικότητα». 
Στην πρώτη περίπτωση, η επινόηση μιας αποδεκτής ταυτότητας –δηλαδή η «επιτυχία»- παύει την ανάγκη συνέχισης της γραφής: «Νόμιζα ότι ήθελα να γίνω ποιητής αλλά κατά βάθος ήθελα να γίνω ποίημα» λέει κάποιος. Για τον Τζων Κιτς ένας ποιητής σταματάει να γράφει, όταν αποκτήσει Εγώ, διότι ο ποιητής είναι ένα χαμαιλέοντας, «είναι τα πάντα και δεν είναι τίποτα: δεν έχει χαρακτήρα, απολαμβάνει το φως και τη σκιά...». Στη δεύτερη περίπτωση, όμως, όταν ο ιδεατός κόσμος του συγγραφέα δεν βρίσκει στοιχεία ανταπόκρισης, τότε η πραγματικότητα και το φαντασιακό συγχέονται, δημιουργώντας μια άλλη φυγή, αυτή του παραληρηματικού λόγου, που είναι ο λόγος όσων δεν αναγνωρίζονται από τους άλλους.

Η γραφή, εν τούτοις, παρέχει έναν τόπο για τη μεταβίβαση του συναισθήματος, μια δυνατότητα για τη μεταβολή της καταθλιπτικής εμπειρίας σε νέα σημεία και σε νέες ελπίδες. Αυτή η ιαματική ψυχοκάθαρση, όμως, έχει ως τίμημα την επένδυση στον κόσμο του τεχνήματος και του συμβόλου. Ο συγγραφέας ανακαλύπτει εκεί τον ατομικό ουτόπο του, τον παράδεισό του και πλέον «ζει για να γράφει». Όλα γύρω του, κάθε τι που υπάρχει στον πραγματικό κόσμο, γίνονται τα αντικείμενα-πηγές της έμπνευσης και του έργου του, δηλαδή του προσωπικού, συμβολικού του κόσμου. Η γραφή στην περίπτωση αυτή, ως μετουσίωση του συναισθήματος σε έργο και του θυμικού σε αισθητική εμπειρία, δεν αρκεί για να δώσει την αποφασιστική λύση. Τα σημεία των νέων ελπίδων και πάλι είναι αχάριστα. 
Αλλά το μεγαλύτερο πρόβλημα δημιουργείται από την προϊούσα πνευματικοποίηση (τη διανοητικοποίηση σύμφωνα με τον Σέλλερ). Κάποτε η φαντασία ήταν άρρικτα συνδεδεμένη με την πραγματικότητα, όπως και το πνεύμα με το σώμα. Η διχοστασία τους και η συμβολικοποίηση της πρόσληψης του υπαρκτού κόσμου και των ανθρώπων, ως αντικειμένων νέων μυθιστορημάτων-κόσμων, οδηγεί στην εκτράχυνση των αισθήσεων, στην αναισθητοποίησή τους με συνέπεια η χαρά να γίνει εγκεφαλική, τα ίδια τα όργανα των αισθήσεων να γίνονται άτονα κι αδύναμα, ενώ το συμβολικό καταλαμβάνει όλο και περισσότερο τη θέση του υπαρκτού. Αυτή η οδός οδηγεί στη μεγαλομανία και ίσως τη μανιοκατάθλιψη. Διότι χάνονται τόσο οι πηγές του πραγματικού κόσμου όσο και τα μέσα-τρόποι απόλαυσης του φανταστικού κόσμου της λογοτεχνίας. Η ελπίδα γίνεται απελπισία, η ευφωνία αφωνία, το νόημα αποκτά τη ματαιότητά του και όλα γίνονται μονότονα. Γι’ αυτό, ακριβώς, ο Αρθούρος Ρεμπό σταμάτησε να γράφει κι έγινε έμπορος όπλων: «Προσπάθησα ν’ ανακαλύψω νέα άνθη, νέα άστρα, νέα σάρκα, νέες γλώσσες. Πίστεψα πως αποχτούσα υπερφυσικές δυνάμεις. Ε! Καλά! Πρέπει να θάψω τη φαντασία και τις θύμισές μου. Πάει περίπατο η ωραία δόξα του καλλιτέχνη και του λογοπλόκου». 
Είναι η στιγμή που ο Φρ. Κάφκα υπαινίσσεται ότι η λογοτεχνική ύλη είναι επί της ουσίας ανέφικτη, ο Αντρέ Ζιντ δημιουργεί έναν μυθιστορηματικό ήρωα που θέλει να συγγράψει αλλά αυτό δεν συμβαίνει ποτέ (Τέλματα) και ο Βαλερί μέσω του alter ego του, του κυρίου Τεστ, αρνείται τη γραφή και πετάει τη βιβλιοθήκη του από το παράθυρο. Η ίδια η λογοτεχνία γίνεται μάταιη και ο μόνος τρόπος σωτηρίας γίνεται η εκτέλεσή της –εξ ού και η αναγγελία του θανάτου της από αυτούς που την έχουν θανατώσει προ πολλού. 
Ένας άλλος τρόπος δολοφονίας της λογοτεχνίας είναι η καταφυγή στην εκχυδαϊσμένη και αγοραία έκφανσή της.
Σήμερα, βρισκόμαστε υπό την πλήρη κυριαρχία της «λογοτεχνίας του στομαχιού», της αναλώσιμης λογοτεχνίας, της αμμώδους και της γαργαλιστικά γαλακτώδους λογοτεχνίας τύπου «βίπερ Νόρα». Η τρομοκρατία της «λογοτεχνικής μόδας», όπως στην περίπτωση της «απάτης» του Nouveau Roman αλλά και της αγοράς όπου λογοτεχνία είναι ότι πουλάει εδώ και τώρα, είναι τρομερή. Δεν υπάρχει χώρος για τη διατύπωση διερωτήσεων. Γι’ αυτό, να γράφει κανείς, σήμερα, πέρα από την πεπατημένη σημαίνει «να ουρλιάζει βουβά», όπως έλεγε η Μ. Ντυράς.

Σάββατο 16 Ιανουαρίου 2016

Η συμφιλίωση με τη φύση και τη φύση μας (αναδημοσίευση)



Κοιτάζω τα μάτια της Μαργκερίτ Γιουρσενάρ και ερωτεύομαι το βλέμμα της, αυτή την αδιόρατη μελαγχολία της ομορφιάς. Κοιτάζω ένα εξώφυλλο (Μια ευλαβική ανάμνηση-Η Μαργκερίτ Γιουρσενάρ εξομολογείται στην Εύα Νικολαΐδου, εκδ. Ελληνικά Γράμματα). 

Σκέφτομαι ότι η ομορφιά δεν μπορεί να είναι μία αφαίρεση. Παύουμε να βλέπουμε την ομορφιά όταν αυτή γίνεται αφαίρεση. Αλλά τι είναι η αφαίρεση εν προκειμένω; Η απόσταση του ανθρώπου από τη φύση και τη φύση του. Αυτή η διχοστασία που κάνει την ανθρώπινη ψυχή πεδίο μάχης της φύσης, της φύσης μας και της άρνησής της. Βγήκαμε από τη φύση και βαλθήκαμε να την κυριεύσουμε. Στήσαμε τον εαυτό μας (τη φύση μας) απέναντι και επιχειρούμε να τον καταλάβουμε (να τον εννοήσουμε και να τον κυριεύσουμε). 

Αυτή η προσπάθεια έχει ενδυθεί το πρόσχημα του νοήματος της ζωής. Λες κι αν δεν κατακυριεύσουμε τον σιωπηλό (ενδεχομένως ζωώδη και φυσικό) εαυτό μας, θα ζούμε χωρίς νόημα και νήμα. Λες και το γεγονός ότι ζούμε δεν είναι ένα θαύμα έμπλεο αυτοτελούς νοήματος. Αυτά σκεφτόμουν καθώς «άκουγα» τη Γιουρσενάρ να λέει: «Θα πεθάνω… Δεν παραπονιέμαι για το πεπρωμένο αυτό που μοιράζομαι με τα λουλούδια, τα έντομα και τα’ αστέρια… Δεν παραπονιέμαι που τα πράγματα, τα όντα, οι καρδιές είναι όλα φθαρτά, αφού ένα μέρος της ομορφιάς ανήκει σ’ αυτή τη δυστυχία…». 

Θυμήθηκα τη γιαγιά μου την Αγγελική, που μου έδειχνε τα λουλούδια, λέγοντας «Δεν στενοχωριέμαι που θα φύγω. Λυπάμαι μόνο που δεν θα ξαναδώ αυτή την ομορφιά». Η γιαγιά μου ήταν αγράμματη αλλά είχε βγάλει το ίδιο συμπέρασμα με τη Γιουρσενάρ. Αλλά αφού τα πράγματα είναι τόσο απλά, τόσο φυσικά, γιατί τόση οδύνη, τόσος φόβος, τόση τρέλα; Τι είναι η τρέλα; Αναζητώ την απάντηση στην «Ιστορία της τρέλας στην κλασική εποχή» του Μισέλ Φουκώ (εκδόσεις Καλέντη). Η προσέγγιση του Φουκώ έχει ως αφετηρία την άποψη του Λακάν σύμφωνα με την οποία η τρέλα, «το παραλήρημα κάτι θέλει να πει». 

Τι όμως; Είναι η απελευθέρωση του έγκλειστου, του ζωώδους, που έχουμε απωθήσει, μέσω της γλώσσας; Είναι μία απάτη, ένα ξεγέλασμα του φύλακα, που είναι η ηθική του εκάστοτε πολιτισμού; Είναι η κλαγγή των όπλων αυτής της κολοσσιαίας εμφύλιας σύγκρουσης μεταξύ της ψυχής και του σώματος; Διαβάζω τις 733 σελίδες του κλασικού πια έργου του Φουκώ και καταλήγω ότι μπορεί κανείς να αντιστοιχίσει τα επικρατούντα είδη τρέλας στους ανθρώπους με την κρατούσα τρέλα του πολιτισμού μιας εποχής. Δεν είναι ίσως τυχαίο ότι η κυρίαρχη μορφή «τρέλας» σήμερα είναι η μανιοκατάθλιψη (διπολική διαταραχή ή όπως αλλιώς τη λένε) που αντιστοιχεί στην τρέλα του σημερινού πολιτισμού, που είναι ο «μανιακός καπιταλισμός», αυτό το «συμφέρον» των επιθυμιών που μας αλλοτριώνει. 

Αλλά όπως προείπαμε η βάση της «τρέλας» είναι η απόσπαση του ανθρώπου από τη φύση και τη φύση του. Να τι έγραφε ο άγνωστός μας στην Ελλάδα Κώστας Παπαϊωάννου (στο θαυμάσιο αφιέρωμα της Νέας Εστίας): «Από την Αναγέννηση και μετά, δεν μπορούμε πια να σκεφτούμε το σύμπαν ως ένα δομημένο και συνεκτικό όλον». Και συνεχίζει ο Παπαϊωάννου, λέγοντας πως «ο κόσμος των πραγμάτων και ο κόσμος του πνεύματος εμφανίζονται ως οι δύο πόλοι μιας πραγματικότητας… Το είναι της φύσης αποτελεί στο εξής αντικείμενο παράστασης, επιστημονικής γνώσης και τεχνικής εκμετάλλευσης. Το είναι του ανθρώπου τίθεται ως υποκείμενο απέναντι στον κόσμο ο οποίος γίνεται πλέον αντιληπτός ως ένα σύστημα αντικειμένων ουσιαστικά ξένο προς τον άνθρωπο, ‘’βουβό’’ σε ό,τι αφορά τον ύστατο προορισμό του. Μέχρι τότε… 

Η ύπαρξη μπορεί να συγκλονιζόταν από βαθύτατους φόβους, αλλά δεν ήταν προβληματική: ο άνθρωπος αναγνώριζε τη φυσική του θέση μέσα στην αμετακίνητη και αδιαμφισβήτητη ιεραρχία των όντων και των πραγμάτων». Ο άνθρωπος πλέον τίθεται πέρα και πάνω (ως επιθυμία) από τη φύση και σε λίγο και από τη φύση του (κλωνοποίηση, ρομποτ με συνείδηση κ.ά.). Η ανθρώπινη ιστορία στο εξής θα είναι μια ιστορία των επιθυμούμενων επιθυμιών, μια ιστορία κατάκτησης της φύσης (μέσω της επινόησης της «προόδου») και της επιθυμίας των άλλων. Η διάκριση των πραγμάτων και του πνεύματος, των δύο πόλων της πραγματικότητας, του υποκειμένου που είναι ο άνθρωπος και του αντικειμένου που είναι όλα τα άλλα καθώς επίσης και ο υφιστάμενος την κατάκτηση άνθρωπος, ο άνθρωπος ως άλλος, ως ξένος μέσα στον ίδιο μας τον εαυτό (Τζούλια Κρίστεβα). 

Δεν είναι τυχαίο ότι οι μεγαλύτεροι ρατσιστές είναι οι παλιοί μετανάστες, καθώς οι νέοι μετανάστες είναι αγχογόνα αντικείμενα, καθώς θυμίζουν στους «παλιούς» τον εαυτό τους. Μισούμε λοιπόν μέσω των άλλων τον ίδιο τον εαυτό μας. Γι’ αυτό ο ρατσισμός δεν είναι παρά μία εξωτερικευμένη, επιθετική «τρέλα». Αλλά η μεγάλη τραγωδία είναι πάντα η εσωτερική, η εμφύλια τραγωδία των σκεπτόμενων (όχι μόνο των διανοούμενων), αυτών που παίρνουν το ρίσκο να παίξουν το παιγνίδι του λόγου και της υποκειμενικής, της συνειδητής «τρέλας» (τύπου Δον Κιχώτη), διακινδυνεύοντας το πέρασμα στην απέναντι όχθη (τρέλα) είτε από τη σαγήνη της πρωτόγνωρης ελευθερίας είτε από ενοχή, όταν συναντώνται στιγμιαία η μέγιστη ενοχή με τη μέγιστη αθωότητα. 

Γι’ αυτό ο Φουκώ επαναπροτείνει τη συμφιλίωση με τη φύση και τη φύση μας, προτείνει την αντικατάσταση όλων των πίστεων με την πίστη στη φύση σύμφωνα με την οποία «Δεν θα γνωρίζεις τίποτε αν δεν έχεις γνωρίσει τα πάντα, και αν είσαι τόσο άτολμος που κομπιάζεις με τη φύση, αυτή θα σου ξεφύγει για πάντα». Όμως, ο Φουκώ δεν περιορίζεται στην απλή, την ειρηνική συμφιλίωση με τη φύση, όπως η Γιουρσενάρ, αλλά θεωρεί ότι τίποτα, καμία επιθυμία «δεν είναι παρά φύσιν» ούτε καν ο φόνος!, αφού ακόμη και αυτή την φονική επιθυμία «την έχει βάλει στον άνθρωπο η ίδια η φύση». Από εδώ θα προκύψει ο τρελός δολοφόνος στο «Καμία πατρίδα για τους μελλοθάνατους», αυτό το τρομερό βλέμμα, που είναι η τρέλα κάτω από το προσωπείο, μια τρέλα που δαγκώνει πρόσωπα, που ροκανίζει καρδιές, ένα φοβερό βλέμμα προσηλωμένο στο τίποτα, μία τρέλα που καταργεί και τον άνθρωπο και τον κόσμο. 

Αν αυτός ο «τρελός» αντιστοιχεί στον πολιτισμό του θανάτου (Ρίφκιν), τότε είναι μία αλληγορία για την αυτονομημένη, δυτική στρατιωτική μηχανή που λειτουργώντας ανεξέλεγκτα μπορεί να σημάνει την κατάργηση των ανθρώπων, των πολιτισμών, του κόσμου. Ε, λοιπόν, δεν μπορούμε να δεχθούμε τη νιτσεϊκή, ή καλύτερα τη χομπσιανή «συμφιλίωση με τη φύση» του Φουκώ, αλλά την τρυφερή, την ερωτική συμφιλίωση της Γιουρσενάρ και γιατί όχι της γιαγιάς μου της Αγγελικής.

Η αυτοκρατορία των ενοικίων (και τα κόκκινα δάνεια)

Μια συγκριτική μελέτη πάνω στις εξελίξεις στον κλάδο των ακινήτων στις ΗΠΑ και στην Ελλάδα. Χρήσιμη όσο και επίκαιρη για εξαγωγή συμπερασμάτων για το τί πρόκειται να συμβεί με τα "κόκκινα δάνεια" στη χώρα μας.

γράφτηκε στις 14/07/2014
Κώστας Βουρεκάς στο Περιοδικό


Real Estate: Από την κρίση σε νέο success story

Όπως είναι γνωστό, η διαδικασία που οδήγησε στην τρέχουσα οικονομική κρίση, είχε σαν σημείο εκκίνησης την κρίση στα ενυπόθηκα στεγαστικά δάνεια υψηλού ρίσκου (subprime loans) το 2007 στις ΗΠΑ. Η αδυναμία αποπληρωμής αυτών των δανείων, τα οποία απευθύνονταν στα χαμηλότερα οικονομικά στρώματα του πληθυσμού, συντέλεσε στην εκκίνηση της κρίσης, ενώ τα χρηματοοικονομικά παράγωγα που είχαν δημιουργηθεί με βάση τα παραπάνω δάνεια, υπήρξαν το όχημα για την μετάδοση της κρίσης σε ολόκληρο τον κόσμο. Στις ίδιες τις Ηνωμένες Πολιτείες, η κρίση και η αδυναμία αποπληρωμής των δανείων, είχε πολύ σοβαρές κοινωνικές συνέπειες, καθώς περισσότεροι από 10.000.000 άνθρωποι έχουν εκδιωχθεί από τα σπίτια τους (Gottesdiener, 2013). Το ποσοστό των κόκκινων δανείων στην περίπτωση των ΗΠΑ (όσα δεν εξυπηρετούνται από τρεις μήνες και πάνω), κορυφώθηκε κατά τη διάρκεια του τέταρτου τρίμηνου του 2009, όταν έφτασε το 9,7% του συνόλου (Perlberg & Gittelsohn, 2014).

Σήμερα, ο κλάδος των ακινήτων στις Ηνωμένες Πολιτείες, ζει το δικό του success story. Όπως και στην περίπτωση της Ελλάδας, η επιτυχία αυτή, δεν είναι καθόλου σίγουρο ότι έχει βελτιώσει την καθημερινότητα των πολιτών. Όμως σε αντίθεση με την Ελλάδα, η επιτυχία στις ΗΠΑ υποστηρίζεται επαρκώς από στατιστικά στοιχεία: οι τιμές των ακινήτων εμφανίζουν άνοδο και νέα κατασκευαστική δραστηριότητα έχει αρχίσει να εμφανίζεται, καθώς οι τιμές των κατοικιών έχουν φτάσει στα επίπεδα του 2004, αρκετά χαμηλότερα από τα υψηλότερα επίπεδα τιμών του 2006 πριν την κρίση αλλά και αρκετά υψηλότερα από τα χαμηλότερα επίπεδα του 2012 (S&P Dow Jones Indices, 2014). Επίσης το ποσοστό των κόκκινων δανείων (Non-Performing Loans – NPLs) έχει πέσει στο 5,4% (Perlberg & Gittelsohn, 2014). Ένας από τους μηχανισμούς που βρίσκονται πίσω από αυτή τη διαφαινόμενη ανάκαμψη, φαίνεται πως σχετίζεται και με τις εξελίξεις που αναμένεται να έχουμε στην Ελλάδα.

Τα τελευταία ένα με δύο χρόνια στις ΗΠΑ, μεγάλες εταιρείες μετοχικού κεφαλαίου (private-equity), κερδοσκοπικά αμοιβαία κεφάλαια (hedge funds) και ανώνυμες εταιρείες επενδύσεων σε ακίνητη περιουσία (real-estate investment trusts), αγοράζουν μαζικά σε πολύ χαμηλές τιμές κατοικίες που έχουν κατασχεθεί, είτε σε πλειστηριασμούς, είτε απευθείας από τις τράπεζες οι οποίες έχουν αυτά τα ακίνητα στην κατοχή τους. Σε σύντομο χρονικό διάστημα, οι παραπάνω εταιρείες έχουν αγοράσει ήδη περίπου 200.000 κατοικίες, έχοντας επενδύσει ένα ποσό συνολικά της τάξης των 20 δις δολαρίων (Gopal, 2014). Σκοπός αυτών των αγορών είναι η ανακαίνιση και η ενοικίαση των ακινήτων.

Εκτός από κατασχεμένες κατοικίες, οι εταιρείες αυτές έχουν ήδη επεκταθεί και στην αγορά ενυπόθηκων κόκκινων δανείων. Τα κόκκινα δάνεια αποτελούν μία δεύτερη δεξαμενή για την απόκτηση φθηνών κατοικιών εκ μέρους των εταιρειών, καθώς οι μαζικές αγορές πλειστηριαζόμενων κατοικιών έχουν σαν αποτέλεσμα κάποια άνοδο των τιμών των ακινήτων αλλά και λόγω του γεγονότος ότι ο αριθμός των πλειστηριασμών στις ΗΠΑ βαίνει μειούμενος. Πρόκειται για μία αγορά σαφέστατα μεγεθυνόμενη: το 2012 πωλήθηκαν κόκκινα δάνεια αξίας 13,1 δις δολαρίων, το 2013 οι πωλήσεις έφτασαν τα 34,7 δις, ενώ για φέτος εκτιμάται ότι το ποσό θα προσεγγίσει τα 40 δις δολάρια.

Τα κόκκινα δάνεια αγοράζονται σήμερα στις ΗΠΑ σε τιμές που αντιπροσωπεύουν από το 65% έως το 80% της τρέχουσας εμπορικής τιμής του υποθηκευμένου ακινήτου. Μετά την αγορά κάποια κόκκινα δάνεια ρυθμίζονται, ενώ στις υπόλοιπες περιπτώσεις είτε οι εταιρείες προχωράνε σε εξώσεις, είτε το ενυπόθηκο δάνειο μετατρέπεται σε μίσθωση. Όταν τα χαρακτηριστικά του ακινήτου ταιριάζουν με το προφίλ της εταιρείας -στις ΗΠΑ η ιστορία των ενοικίων αφορά κατ’ εξοχήν μονοκατοικίες και όχι διαμερίσματα πολυκατοικιών- τελικός στόχος είναι μετατροπή του ενυπόθηκου δανείου σε ενοικίαση, γεγονός που εκτιμάται ότι θα επιτευχθεί στο 30% με 50% των περιπτώσεων κόκκινων δανείων (Perlberg & Gittelsohn, 2014).

Τελικά το σκηνικό που διαμορφώνεται αποτελεί μία αλλαγή ιστορικών διαστάσεων· η μεγάλη συγκέντρωση κεφαλαίου στον κλάδο των μισθώσεων έχει σαν αποτέλεσμα, όπως χαρακτηριστικά λέγεται, να μετατρέπεται η ενοικίαση κατοικίας από «μικρή επιχειρηματική ενασχόληση της μαμάς και του μπαμπά», σε μια μεγάλη και σύγχρονη επιχειρηματική δραστηριότητα. Η δραστηριότητα αυτή είναι επεκτεινόμενη και αναμένεται να επεκταθεί ακόμα περισσότερο τα επόμενα χρόνια. Η τρέχουσα κρίση μεταξύ άλλων συνεπάγεται αφενός διαρκή λιτότητα και εργασιακή επισφάλεια και αφετέρου αυστηρούς περιορισμούς οι οποίοι τίθενται και θα τίθενται για πολύ καιρό ακόμη στον ενυπόθηκο δανεισμό. Τα παραπάνω οδηγούν, όπως φαίνεται και στην εικόνα 1, σε αύξηση της ζήτησης για ενοικίαση κατοικίας, πτώση του ποσοστού ιδιοκατοίκησης και αύξηση του μέσου ενοικίου. Σε αυτή την αναδυόμενη αγορά ενοικιαζόμενης κατοικίας στις ΗΠΑ, επικρατούν λίγες πολύ μεγάλες εταιρείες όπως η Blackstone, η Colony Capital και η American Homes 4 Rent (Gopal, 2014).
Εικόνα 1: Ενώ το ποσοστό ιδιοκατοίκησης πέφτει στις Ηνωμένες Πολιτείες, 
τα ενοίκια ανεβαίνουν. ΠΗΓΗ: Bloomberg

Η μεγαλύτερη και σημαντικότερη από αυτές είναι η Blackstone, η οποία μέσω της θυγατρικής της Invitation Homes αποτελεί σήμερα τον μεγαλύτερο σπιτονοικοκύρη στις ΗΠΑ, καθώς έχει στην ιδιοκτησία της 41.000 ακίνητα (κυρίως μονοκατοικίες), χάρη στις πιστώσεις δισεκατομμυρίων δολαρίων που εξασφαλίζει από την Deutsche Bank (Gopal, 2014). H Blackstone αγοράζει ακίνητα από πλειστηριασμούς, από τοπικούς μεσίτες ή απευθείας από τράπεζες, ενώ μέσω εταιρειών που ελέγχει έχει επεκταθεί και στα κόκκινα δάνεια. Πρόκειται για γιγαντιαία εταιρεία με ενεργητικό μεγαλύτερο των 210 δις δολαρίων. Είναι εισηγμένη στο χρηματιστήριο και το 61% των μετοχών της ανήκει σε θεσμικούς επενδυτές, μεταξύ των οποίων βρίσκονται τα μεγαλύτερα αμερικάνικα τραπεζικά ιδρύματα και εταιρείες χρηματοοικονομικών υπηρεσιών όπως η Morgan Stanley, η Citygroup, η Bank of America αλλά και η γερμανική Deutsche Bank κ.ά. (Gottesdiener, 2013 ).

Εικόνα 2: Οι κατοικίες που ανήκουν στην Blackstone στην πόλη Charlotte 
της Βόρειας Καρολίνας. ΠΗΓΗ: TomDispatch.com

- Όταν τα ενοίκια γίνονται δομημένα ομόλογα και η μείωση του ποσοστού ιδιοκατοίκησης γίνεται ο στόχος

Τα ενοίκια τα οποία εισπράττουν οι συγκεκριμένες εταιρείες, μετατρέπονται πλέον σε χρηματοοικονομικά παράγωγα με τη μορφή ομολόγων. Το πρώτο παράγωγο αυτού του τύπου εκδόθηκε στα τέλη του Οκτώβρη του 2013 από την Deutsche Bank για λογαριασμό της Blackstone. Περιλαμβάνει τα έσοδα από τα ενοίκια 3.207 κατοικιών που βρίσκονται σε πέντε διαφορετικές Πολιτείες και με βάση αυτή τη χρηματική ροή πληρώνει μηνιαία ένα τοκομερίδιο στους κατόχους των ομολόγων. Το ομόλογο αυτό, αξίας 479 εκατομμυρίων δολαρίων, είναι διετές με προαιρετικό δικαίωμα ετήσιας επέκτασης και αποτελείται από τμήματα διαφοροποιημένης πιστοληπτικής διαβάθμισης, με ένα 60% της έκδοσης να αξιολογείται με ΑΑΑ και να προσφέρει αποδόσεις έως 1,2 ποσοστιαίες μονάδες πάνω από το μηνιαίο επιτόκιο της διατραπεζικής αγοράς του Λονδίνου, ενώ το πιο επισφαλές και κατώτερης πιστοληπτικής διαβάθμισης τμήμα του, μπορεί να προσφέρει έως και 4 ποσοστιαίες μονάδες αντίστοιχα (Yoon, 2013). Σαν εγγύηση για την πληρωμή των ομολόγων τίθενται, μεταξύ άλλων, και οι ίδιες οι κατοικίες. Η έκδοση θεωρήθηκε απόλυτα επιτυχημένη καθώς υπερκαλύφθηκε και έτσι και οι ανταγωνιστές της Blackstone ανακοίνωσαν την έκδοση παρόμοιων χρηματοοικονομικών προϊόντων που βασίζονται σε ενοίκια (Gopal, 2014).


Εικόνα 3: Αναλυτική επεξήγηση του τρόπου με τον οποίο λειτουργεί το παράγωγο 
που εξέδωσε η Deutshe Bank για λογαριασμό της Blackstone και 
βασίζεται στα έσοδα από τα ενοίκια. ΠΗΓΗ: Bloomberg

Όμως η δομή των ομολόγων αυτών καθιστά τις εταιρείες πολύ κακούς σπιτονοικοκύρηδες. Η εξασφάλιση της σταθερής χρηματικής ροής για να πληρώνεται το μηνιαίο τοκομερίδιο συνεπάγεται αυστηρές πληρωμές κάθε πρώτη του μηνός και πρόστιμα σε περίπτωση οποιασδήποτε καθυστέρησης, ενώ ο ενοικιαστής είναι δυνατόν να υποστεί έξωση ακόμα και αν είναι απόλυτα συνεπής στις πληρωμές του. Αρκεί, για οποιονδήποτε λόγο, να μην μπορεί πια να πληρώνει τόκους το ομόλογο, για να ενεργοποιηθεί η εγγύηση και να εκποιηθεί η κατοικία του. Τέλος, το γεγονός ότι η δομή αυτών των χρηματοοικονομικών προϊόντων είναι πολύ παρόμοια με τη δομή των αντίστοιχων προϊόντων που βασίζονταν στα ενυπόθηκα στεγαστικά δάνεια και οδήγησαν στη σημερινή κρίση, εντείνει τις ανησυχίες για το ενδεχόμενο δημιουργίας μιας νέας φούσκας στα ακίνητα, αυτή τη φορά βασισμένη στα έσοδα από τα ενοίκια αντί για τα δάνεια (Gottesdiener, 2013).
Εικόνα 4: Οι κατοικίες που ανήκουν στην Blackstone στο Φοίνιξ 
της Αριζόνας. ΠΗΓΗ: TomDispatch.com

Εν ολίγοις, φαίνεται ότι μία νέα μεγάλη επιχείρηση αναδύεται στον κλάδο της γης και των ακινήτων, που αυτή τη φορά σχετίζεται με την ενοικίαση. Τα κεφάλαια που δραστηριοποιούνται σε αυτή, κάνουν την είσοδό τους σε μία αγορά όταν εκτιμήσουν ότι οι τιμές των ακινήτων έφτασαν στο κατώτατο σημείο. Αγοράζουν μαζικά κατασχεμένες κατοικίες και κόκκινα δάνεια με σκοπό να τα μετατρέψουν σε μισθώσεις και να εισπράττουν τα ενοίκια. Στη συνέχεια τα έσοδα από τα ενοίκια αυτά αποτελούν τη βάση για την έκδοση χρηματοπιστωτικών παραγώγων και μέσω των παραγώγων αυτών αντλούνται επιπλέον κεφάλαια. Όμως οι μαζικές αγορές που οι επιχειρήσεις αυτού του είδους πραγματοποιούν σε μία συγκεκριμένη περιοχή -και ειδικότερα λόγω της τάσης όλες οι ανταγωνιστικές εταιρείες του κλάδου να στοχεύουν ταυτόχρονα το ίδιο είδος ακινήτων στις ίδιες συνοικίες- τελικά αυξάνουν τις τιμές των κατοικιών, καθιστώντας τη συγκεκριμένη αγορά κορεσμένη (Gopal, 2014). Έτσι οι εταιρίες κυνηγώντας νέες ευκαιρίες απόκτησης ακινήτων σε πολύ χαμηλές τιμές, μετακινούνται διαρκώς σε νέες αγορές. Σήμερα, οι επιχειρήσεις αυτές επεκτείνονται εκτός Ηνωμένων Πολιτειών, με πρώτο στόχο τις αγορές ακινήτων στην βαριά χτυπημένη από την κρίση περιφέρεια της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Gopal, 2014).

Εικόνα 5: Με πορτοκαλί οι ιδιοκτησίες της Blackstone και με γαλάζιο οι ιδιοκτησίες των ανταγωνιστών της στο Φοίνιξ της Αριζόνας. ΠΗΓΗ: Bloomberg

Ήδη η Blackstone έχει μπει πολύ δυνατά στην αγορά της Ισπανίας, στην οποία οι τιμές των ακινήτων έχουν πέσει κατά 40% από το υψηλότερο σημείο στο οποίο είχαν φτάσει πριν την κρίση το 2007. Η πρώτη κίνηση της Blackstone στην ισπανική αγορά ήταν η απόκτηση 18 διαμερισμάτων, ιδιοκτησίας του Δήμου της Μαδρίτης, έναντι 125,5 εκατ. ευρώ τον Ιούλιο του 2013. Τόσο η Blackstone, όσο και οι ανταγωνιστές της –ισπανοί και ξένοι- αγοράζουν μαζικά υποτιμημένα ακίνητα στην Ισπανία κυρίως από δύο πηγές: από τις τοπικές κυβερνήσεις, οι οποίες πουλάνε κοινωνικές κατοικίες που έχουν στην ιδιοκτησία τους, και οι οποίες συνήθως διαθέτουν ήδη ενοίκους, με στόχο την μείωση των ελλειμμάτων τους και από την SAREB, την ισπανική «κακή τράπεζα» στην οποία οι τράπεζες που ελέγχονται από το αντίστοιχο ισπανικό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας έχουν μεταφέρει όλα τα «τοξικά» και προβληματικά στοιχεία του ενεργητικού τους (κατοικίες, κόκκινα δάνεια, κ.ά.) προκειμένου να βελτιώσουν τους ισολογισμούς τους.

Η Ισπανία είναι μία χώρα με παραδοσιακά υψηλό ποσοστό ιδιοκατοίκησης, σήμερα 83%. Το μέσο ύψος των ενοικίων έχει επίσης πέσει σε σχέση με τα προ κρίσης επίπεδα κατά 19% στη Μαδρίτη και κατά 24% στη Βαρκελώνη. Η επιδιωκόμενη μείωση του ποσοστού ιδιοκατοίκησης και η αύξηση του μέσου αντίτιμου των μισθώσεων που αποτελεί προϋπόθεση για την εξάπλωση της αυτοκρατορίας των ενοικίων στη χώρα, προωθείται με συγκεκριμένες νομοθετικές πρωτοβουλίες της ισπανικής κυβέρνησης, που περιλαμβάνουν κατάργηση φοροαπαλλαγών για την αγορά κατοικίας εκ μέρους απλών ιδιωτών, επιτάχυνση της διαδικασίας των εξώσεων, μείωση του ελάχιστου χρόνου διάρκειας της μίσθωσης και δυνατότητα αύξησης του ενοικίου πάνω από τον ετήσιο πληθωρισμό (Gittelsohn & Smyth, 2013).

Πως εξαπλώνεται η νέα κατάσταση στην Ελλάδα

Η εξάπλωση της συγκεκριμένης επιχείρησης και στην Ελλάδα φαίνεται να είναι προ των πυλών. Δημοσιεύματα αναφέρουν ότι εννέα διαφορετικές εταιρείες διαχείρισης κεφαλαίων που επιθυμούν να αγοράσουν κόκκινα δάνεια σε υποτιμημένες τιμές, έχουν ήδη προσεγγίσει τις αντίστοιχες ελληνικές τράπεζες. Εκτός από την Blackstone, αναφέρεται η παρουσία των Apollo Capital, Monarch Alternative Capital, Oaktree Capital Management, York Capital, Marathon Asset Management, KKR, Third Point και Fairfax (Κασσιμάτης, 2013). Πολύ πρόσφατα άλλωστε η Blackstone πραγματοποίησε μία πρώτη σημαντική κίνηση στην ελληνική αγορά ακίνητης περιουσίας, καθώς αγόρασε το 10% της Lamda Development, αγορά που συνδέεται και με την επένδυση της τελευταίας στο πρώην αεροδρόμιο Ελληνικού (RE+D Magazine, 2014).

Όμως, υπό μία έννοια, η Blackstone ενδεχομένως να έχει παρουσία στη χώρα από αρκετά νωρίτερα. Η εταιρεία BlackRock από το 2011 πραγματοποιεί τα λεγόμενα «τεστ αντοχής» (stress tests) των ελληνικών τραπεζών, ελέγχοντας την εξέλιξη των κόκκινων δανείων και την αποτελεσματικότητα των σχετικών ρυθμίσεων. Το ζητούμενο των ελέγχων είναι να διαπιστωθεί αν τα κόκκινα δάνεια δημιουργούν πρόσθετες κεφαλαιακές ανάγκες στις ελληνικές τράπεζες (Καραγεώργου, 2013). Η BlackRock ιδρύθηκε το 1988 ως τμήμα του ομίλου της Blackstone με την ονομασία Blackstone Financial Management. Σήμερα θεωρητικά σε ότι αφορά τη μετοχική σύνθεση είναι ανεξάρτητη εταιρεία, όμως σύμφωνα με δημοσιεύματα, συχνά γίνονται ανταλλαγές στελεχών, τα οποία μετακινούνται από την BlackRock στην Blackstone και αντίστροφα (Κωτσικόπουλος, 2013). Ταυτόχρονα με τη διεξαγωγή των τεστ αντοχής των τραπεζών, η BlackRock, μέσω της εταιρείας Artume την οποία ελέγχει, ετοιμάζεται για την πρώτη της επένδυση σε ακίνητη περιουσία στην Ελλάδα, με την ανάπτυξη του πολυχώρου εμπορίου και αναψυχής Academy Gardens στην περιοχή της Ακαδημίας Πλάτωνος, για την πραγματοποίηση της οποίας επιδιώκεται η αλλαγή χρήσης γης από Βιοτεχνικό Πάρκο σε Βιοτεχνικό Πάρκο προς «εξυγίανση», ειδικά και εντοπισμένα στο οικοδομικό τετράγωνο που βρίσκεται η ιδιοκτησία της (Σαραντής & Τζιαντζή, 2013).

Ταυτόχρονα, την σημαντικότερη εξέλιξη στο θέμα των κόκκινων δανείων των ελληνικών τραπεζών, αποτελεί η πρόσφατη απόφαση της Τράπεζας της Ελλάδας, που δημοσιεύτηκε στο ΦΕΚ Β’1582/16-6-2014 με τον τίτλο «πλαίσιο εποπτικών υποχρεώσεων, για τη διαχείριση των ανοιγμάτων σε καθυστέρηση και των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων». Με την απόφαση αυτή επιχειρείται η τελική λύση στο ζήτημα των κόκκινων δανείων, με αφετηρία εφαρμογής την έναρξη του νέου έτους, όταν δηλαδή εκπνέει το σημερινό καθεστώς μορατόριουμ στους πλειστηριασμούς ακινήτων. Να σημειωθεί ότι η απόφαση αφορά όλων των ειδών τα κόκκινα δάνεια, όχι μόνο τα στεγαστικά ύψους 25 δις ευρώ αλλά και τα καταναλωτικά (10 δις) και τα επιχειρηματικά (42 δις), συνολικού ύψους 77 δις ευρώ. Η απόφαση προτείνει 22 διαφορετικούς τύπους ρυθμίσεων, οι οποίοι ομαδοποιούνται σε τρεις κατηγορίες, τις βραχυπρόθεσμες ρυθμίσεις, τις μακροπρόθεσμες ρυθμίσεις και τις οριστικές διευθετήσεις.

Αξίζει να εξετάσουμε ειδικότερα το είδος των οριστικών διευθετήσεων. Κατ’ αρχήν «οριστική διευθέτηση» θεωρείται να προχωρήσει η τράπεζα σε κατάσχεση και πλειστηριασμό του υποθηκευμένου ακινήτου. Οριστική διευθέτηση θεωρείται επίσης η εθελοντική παράδοση του ακινήτου στην τράπεζα από την πλευρά του δανειολήπτη με αντάλλαγμα κάποια καλύτερη διευθέτηση του υπόλοιπου χρέους, καθώς η κατάσχεση του ακινήτου κατά κανόνα δεν μηδενίζει το χρέος, εφόσον η σημερινές τιμές των ακινήτων συχνά είναι μικρότερες από το χρέος που παραμένει σε εκκρεμότητα. 

Άλλος τύπος διευθέτησης είναι η ανταλλαγή με στεγαστικό δάνειο μικρότερης αξίας, που περιλαμβάνει πώληση της υποθηκευμένης κατοικίας ή επαγγελματικής στέγης και αγορά νέας, μικρότερης αξίας, με νέο δάνειο το οποίο είναι πιθανότερο να αποπληρωθεί στις συνθήκες της κρίσης. Όμως οι οριστικές διευθετήσεις με το μεγαλύτερο ενδιαφέρον είναι η μεταβίβαση – πώληση του κόκκινου δανείου σε άλλο ίδρυμα, πιστωτή ή χρηματοδοτικό σχήμα, η μεταβίβασης της κυριότητας του ακινήτου στο πιστωτικό ίδρυμα ή και σε τρίτο και η μετατροπή του ιδιοκτήτη της υποθηκευμένης κατοικίας σε ενοικιαστή αλλά και η μετατροπή του ενυπόθηκου δανεισμού σε χρηματοδοτική μίσθωση (leasing) για τα επαγγελματικά ακίνητα (Πράξη υπ’ αριθ. 42/30-5-2014, Παρ.Ι, Τμ.ΙΙΙ – ΦΕΚ Β’1582). Σε κάθε περίπτωση προβλέπεται μία υποχρεωτική ελάχιστη τριετής διάρκεια της ενοικίασης της κατοικίας, η οποία πιθανότατα υπάρχει για να δεσμεύει τον ενοικιαστή και όχι την τράπεζα ή τον τρίτο αγοραστή του ακινήτου και της ενοικίασης. Η εμπειρία από τις Ηνωμένες Πολιτείες δείχνει ότι οι εταιρείες που αγοράζουν μαζικά κατασχεμένες κατοικίες και κόκκινα δάνεια με σκοπό να τα μετατρέψουν σε μισθώσεις, αποδεικνύονται πολύ κακοί σπιτονοικοκύρηδες και σίγουρα δεν επιθυμούν, για την πρώτη περίοδο τουλάχιστον και μέχρι να ανέβουν οι τιμές των ακινήτων, να μείνουν με τα ακίνητα ξενοίκιαστα.

Πιθανότατα για όσους θα δεχθούν να υπαχθούν σε κάποια από τις ρυθμίσεις και θα χαρακτηριστούν «συνεργάσιμοι δανειολήπτες», θα οριστεί κάποιο «ελάχιστο κόστος διαβίωσης», πέρα από το οποίο κάθε εισόδημα θα κατευθύνεται στην εξυπηρέτηση του χρέους. Εννοείται ότι τα πιστωτικά ιδρύματα θα απαιτούν εξονυχιστικές πληροφορίες για τα περιουσιακά στοιχεία και τα έσοδα του «συνεργάσιμου δανειολήπτη» ώστε να μην μπορεί να κρύψει τίποτα. Τέλος, αξίζει να σημειωθεί πως μία ακόμα πηγή παροχής υποτιμημένων ακινήτων για τις εταιρείες που σκοπεύουν να δραστηριοποιηθούν σε αυτόν τον κλάδο στην Ελλάδα, αναμένεται να αποδειχθούν, λαμβάνοντας υπόψη το ύψος των ληξιπρόθεσμων οφειλών, όσα κατασχεθούν για χρέη στην εφορία ή τα ασφαλιστικά ταμεία. Ενδεικτική σε αυτό το σημείο είναι και η ίδρυση του Κέντρου Είσπραξης Ασφαλιστικών Οφειλών (ΚΕΑΟ) με το άρθρο 101 του Ν.4172/2013 (ΦΕΚ Α’167).

-Ο ρόλος των Ανωνύμων Εταιρειών Επενδύσεων σε Ακίνητη Περιουσία

Τέλος, σε ότι αφορά τους αγοραστές των κατασχεμένων κατοικιών και των κόκκινων δανείων με στόχο την μετατροπή τους σε ενοικιάσεις, αξίζει να προσέξουμε τον ρόλο που πιθανόν να παίξουν οι Ανώνυμες Εταιρείες Επενδύσεων σε Ακίνητη Περιουσία (ΑΕΕΑΠ). Το ενεργητικό των εταιρειών αυτών αποτελείται κυρίως από ακίνητα, είναι εισηγμένες υποχρεωτικά στο χρηματιστήριο και έχουν υψηλά ποσοστά διανομής μερισμάτων. Τα έσοδά τους προκύπτουν από την ενοικίαση ή τη χρηματοδοτική μίσθωση των ακινήτων που διαχειρίζονται. Αγοράζοντας κανείς μετοχές των εν λόγω εταιρειών είναι δυνατόν να επενδύει σε ακίνητα, χωρίς να διαθέτει πραγματικά κανένα ακίνητο στην κατοχή του. Με τον τρόπο αυτό αυξάνεται εξαιρετικά η ταχύτητα της κυκλοφορίας του κεφαλαίου στο κύκλωμα γης και οικοδομής.

Το μεγαλύτερο πλεονέκτημα των ΑΕΕΑΠ είναι το πολύ ευνοϊκό φορολογικό καθεστώς που απολαμβάνουν, τη στιγμή μάλιστα που η κατοχή ακίνητης περιουσίας στην Ελλάδα από απλούς ιδιώτες υπερφορολογείται. Ειδικότερα, οι ΑΕΕΑΠ απαλλάσσονται από τον φόρο μεταβίβασης ακινήτων, πληρώνουν πολύ μειωμένους συντελεστές Φόρου Ακίνητης Περιουσίας και χαμηλό φόρο εισοδήματος συνδεδεμένο με το επιτόκιο αναφοράς της ΕΚΤ (Μαρκάζος, 2013). Τέτοιες εταιρείες έχουν ήδη συσταθεί από όλες τις μεγάλες τράπεζες της χώρας, με την Εθνική Πανγαία ΑΕΕΑΠ που πλέον ελέγχεται από την ισραηλινή Invel και την Eurobank Properties που ελέγχεται αντίστοιχα από την καναδική Fairfax, να είναι οι πλέον δραστήριες, ειδικά στην αγορά και επαναμίσθωση (sale and lease back) ακινήτων του δημοσίου μέσω του ΤΑΙΠΕΔ.

Οι εταιρείες αυτού του τύπου δημιουργήθηκαν πρώτη φορά στις ΗΠΑ τη δεκαετία του ’60 όπου ονομάζονται Real-Estate Investment Trusts (REIT’s). Στην Ελλάδα εισάγονται το 1999 με τον νόμο 2778 (ΦΕΚ Α’295) αλλά πολύ σημαντικές είναι οι αλλαγές που προέκυψαν πρόσφατα στο νομοθετικό τους πλαίσιο με το άρθρο 19 του νόμου 4141/2013, οι οποίες φωτογραφίζουν τις δραστηριότητες τις οποίες πρόκειται να αναπτύξουν στο άμεσο μέλλον. Σε ότι μας αφορά εδώ, είναι σαφές ότι ο νέος νόμος αφήνει περιθώρια εμπλοκής των ΑΕΕΑΠ στα ακίνητα των τραπεζών που έχουν προκύψει από μη εξυπηρετούμενα δάνεια. Ενδεικτικά είναι πλέον δυνατόν με το νέο νόμο οι ΑΕΕΑΠ να επενδύουν σε κατοικίες αλλά και χρηματοδοτικές μισθώσεις (leasing) σε ποσοστό έως 25% του συνόλου των επενδύσεών τους για κάθε κατηγορία (Άρθ.19, Ν.4141/2013 – ΦΕΚ Α’81). Συνεπώς είναι πιθανόν οι ΑΕΕΑΠ να αποτελέσουν το όχημα, ή ένα από τα οχήματα των σχετικών εταιρειών για την δραστηριοποίησή τους στην αγορά ακινήτων και κόκκινων δανείων με σκοπό την ενοικίαση.

Η πολιτική της υπερβολικής αύξησης των φορολογικών βαρών των πολιτών, σε συνδυασμό με την ανεργία, την υποαπασχόληση και τη ραγδαία μείωση των εισοδημάτων, μετατρέπει ένα μέρος του δημόσιου χρέους σε ιδιωτικό. Και όπως για την εξόφληση του δημόσιου χρέους προωθείται η εκποίηση της δημόσιας ακίνητης περιουσίας, φαίνεται ότι σε δεύτερο χρόνο θα προχωρήσει η απόπειρα εκποίησης της αντίστοιχης ιδιωτικής. Σε διεθνές επίπεδο, η λιτότητα, η εργασιακή επισφάλεια, η αδυναμία ενυπόθηκου δανεισμού κ.ά., έχουν μετατρέψει την ενοικίαση κατοικίας στην νέα, μεγάλη αναδυόμενη αγορά. Εταιρείες γιγαντιαίου μεγέθους, που δραστηριοποιούνται στον νέο κλάδο της ενοικίασης ακινήτων, με αφετηρία τις Ηνωμένες Πολιτείες, ήδη επεκτείνουν τις δραστηριότητές τους στην χτυπημένη από την κρίση περιφέρεια της Ευρωπαϊκής Ένωσης και όλα δείχνουν ότι έρχονται και στην Ελλάδα.

Από τις αρχές του 2015 μπαίνει πρακτικά σε εφαρμογή το σχέδιο οριστικής διευθέτησης των κόκκινων δανείων. Πρόκειται για μία πρωτοφανούς κλίμακας επίθεση στην ιδιοκτησία κατοικίας αλλά και επαγγελματικής στέγης, για την επικοινωνιακή διαχείριση της οποίας θα επιστρατευτεί η εξατομίκευση των προτεινόμενων ρυθμίσεων, η προβολή του ανθρώπινου πρόσωπου των πιστωτικών ιδρυμάτων και των δραστηριοποιούμενων κεφαλαίων που προσπαθούν να μετατρέψουν τα κόκκινα δάνεια όχι σε εξώσεις αλλά σε ενοικιάσεις, η κατάσταση περιθωριοποίησης στην οποία οδηγεί το «ελάχιστο κόστος διαβίωσης», η προσπάθεια ενοχοποίησης των θυμάτων αυτής της πολιτικής κ.ά. Η μάχη αυτή όμως θα είναι δύσκολη και για τις τράπεζες και τα δραστηριοποιούμενα κεφάλαια, καθώς ανεξάρτητα από το επικοινωνιακό περιτύλιγμα, η συγκεκριμένες πολιτικές θίγουν πολύ άμεσα ένα πολύ μεγάλο κομμάτι της κοινωνίας. Η Ελλάδα δεν είναι Ισπανία και πολύ περισσότερο δεν είναι Ηνωμένες Πολιτείες και οι περισσότερες πτυχές της διαχείρισης του θέματος δεν έχουν ακόμα ξεδιπλωθεί. Όμως τα βασικά υλικά της συνταγής είναι ήδη εδώ όποια λύση και αν μαγειρεύεται.


ΑΝΑΦΟΡΕΣ:
Gittelsohn J. & Perlberg H., 2014, ‘Wall Street Landlords Buy Bad Loans For Cheaper Homes’, Bloomberg, 22/2, http://www.bloomberg.com/news/2014-02-21/wall-street-landlords-buy-bad-loans-for-cheaper-homes-mortgages.html
Gittelsohn J. & Smyth S., 2013, ‘Blackstone Begins Rental Housing Empire in Spain’, Bloomberg, 7/11,http://www.businessweek.com/articles/2013-11-07/blackstone-begins-rental-housing-empire-in-spain
Gopal P., 2014, ‘Wall Street Is My Landlord – Private Equity’s Instant Rental Empire’, Bloomberg, 14/3,http://www.bloomberg.com/quicktake/rent-wall-street-is-my-landlord/
Gottesdiener L., 2013, ‘The Empire Strikes Back – How Wall Street Has Turned Housing Into A Dangerous Get-Rich-Quick Scheme – Again’, TomDispatch.com, 26/11, http://www.tomdispatch.com/blog/175777/
S&P Dow Jones Indices, 2014, ‘Home Prices Rise In March According To The S&P/Case-Shiller Home Price Indices’, 27/5, https://www.spice-indices.com/idpfiles/spice-assets/resources/public/documents/93729_cshomeprice-release-0527.pdf?force_download=true
Yoon A., 2013, ‘Blackstone Single-Family Rental Bond Oversubscribed, Yields Cut’, Wall Street Journal, 4/11, http://online.wsj.com/article/BT-CO-20131104-712296.html
Καραγεώργου Ε., 2013, «Η BlackRock ελέγχει τα κόκκινα δάνεια των τραπεζών», Έθνος, 23/7, http://www.ethnos.gr/article.asp?catid=22770&subid=2&pubid=63862517
Κασσιμάτης Α., 2013, «Πλάκωσαν τα κοράκια για τα κόκκινα δάνεια – 9 distress funds ήρθαν από το εξωτερικό», Πρώτο Θέμα, 14/7, http://www.protothema.gr/economy/article/294617/plakosan-ta-korakia-gia-ta-kokkina-daneia/
Κωτσικόπουλος Ν., 2013, «Ένας καρχαρίας με 30.000 σπίτια από πλειστηριασμούς στο δείπνο Σαμαρά», Ελευθεροτυπία, 8/9, http://www.enet.gr/?i=news.el.article&id=384571
Μαρκάζος Κ., 2013, «Το νέο καθεστώς για τις Ανώνυμες Εταιρείες Επενδύσεων Ακίνητης Περιουσίας (ΑΕΕΑΠ)», ψηφιακό ανάτυπο από την «Επιχείρηση», τεύχος 8-9, http://www.trastor-reic.gr/Images/%CF%88%CE%B7%CF%86%CE%B9%CE%B1%CE%BA%CF%8C%20%CE%B1%CE%BD%CE%AC%CF%84%CF%85%CF%80%CE%BF.pdf
Ν. 4141/2013 (ΦΕΚ Α’81/5-4-2013) Άρθρο 19: «Τροποποιήσεις του Ν.2778/1999»
Ν. 4172/2013 (ΦΕΚ Α’167/23-7-2013) Άρθρο 101: «Κέντρο Είσπραξης Ασφαλιστικών Οφειλών (Κ.Ε.Α.Ο.)»
Πράξη του Διοικητή της ΤτΕ υπ’ αριθ. 42/30-5-2014 (ΦΕΚ Β’1582/16-6-2014), «Πλαίσιο εποπτικών υποχρεώσεων, για τη διαχείριση των ανοιγμάτων σε καθυστέρηση και των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων», με την οποία επιχειρείται η οριστική διευθέτηση των κόκκινων δανείων».
RE+D Magazine, 2014, «Γιατί μια… μαύρη πέτρα αγόρασε το 10% της Lamda Development», 3/7,http://www.ered.gr/content/Giati_mia_mauri_petra_agorase_to_10_tis_Lamda_Development/#.U7Zno5SSybO
Σαραντής Τ. & Τζιαντζή Α., 2013, «Ο οίκος BlackRock και οι Έλληνες προστάτες του», Εφημερίδα των Συντακτών, 19/12, http://www.efsyn.gr/?p=160532