Επιστροφή (αναδημοσίευση)

Επιστροφή

Μα ας επιστρέψουμε

Στον τόπο του ονείρου λοιπόν.

Στη λήψη του προσώπου μας στον ήλιο.

Το κενό ήταν οικείο στο φως.

Τα φυτά ήταν διάχυτα.

Τα μαλλιά μας ανέπνεαν σε κάποιον ελάχιστο κυματισμό.

Η λύπη μας είχε μετασχηματιστεί

με τη συμμετοχή του φωτός

σ’ένα αδιάφορο τρόπο.

Ήταν χαμένα τα μάτια μας

Απέρρεαν από κάποια πολύ παλιά θύμηση.

Ενός άλλου κόσμου.

Νανά Ησαΐα

Από τη συλλογή Μορφή, εκδ. Μικρή Εγνατία, 1980
Επιμέλεια-επιλογή Νίκος Λέκκας

Ο φόβος το στρώνει (αναδημοσίευση)

του Θωμά Τσαλαπάτη

(δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Εποχή της 4.1.2015)

Φόβος ότι θα δω ένα περιπολικό να μπαίνει στο στενό όπου μένω.

Φόβος ότι θα με πάρει ο ύπνος το βράδυ. 

Φόβος ότι δεν θα με πάρει ο ύπνος.

Φόβος ότι το παρελθόν θα ξυπνήσει.

Φόβος ότι το παρόν θα πετάξει.

Φόβος ότι το τηλέφωνο θα χτυπήσει μες στη μαύρη νύχτα.

Φόβος για τις καταιγίδες.

Φόβος για την καθαρίστρια που έχει ένα σημάδι στο μάγουλο!

Φόβος για τα σκυλιά για τα οποία μου έχουν πει πως δεν δαγκώνουν.

Φόβος αγωνίας!

Φόβος ότι θα πρέπει να αναγνωρίσω το πτώμα ενός φίλου.

Φόβος ότι θα μου τελειώσουν τα λεφτά.

Φόβος ότι θα έχω πάρα πολλά, αν κι οι άνθρωποι δεν θα το πιστεύουν.

Φόβος για τα ψυχολογικά προφίλ.

Φόβος ότι θα αργήσω και φόβος ότι θα φτάσω πριν από όλους.

Φόβος για τον γραφικό χαρακτήρα των παιδιών μου σε φακέλους.

Φόβος ότι θα πεθάνουν πριν από μένα και ότι θα νιώθω ενοχές.

Φόβος ότι θα πρέπει να ζήσω με τη γριά μάνα μου, όταν γεράσω.

Φόβος σύγχυσης.

Φόβος ότι η σημερινή μέρα θα τελειώσει με μια άσχημη είδηση.

Φόβος ότι θα ξυπνήσω και θα έχεις φύγει.

Φόβος ότι δεν αγαπώ και φόβος ότι δεν αγαπώ αρκετά.

Φόβος ότι αυτό που αγαπώ θα αποβεί ολέθριο για αυτούς που αγαπώ.

Φόβος θανάτου.

Φόβος ότι θα ζήσω υπερβολικά πολύ.

Φόβος θανάτου.

Αυτό το είπα.

(Ρέιμοντ Κάρβερ, "Φόβος", μτφρ. Γιώργος Λαμπράκος)

Ο φόβος νοτίζει τα ρούχα, ενώ μετρούμε τις πρώτες ώρες της νέας χρονιάς. Είναι ο φόβος όταν λες καλή χρονιά και δεν είσαι σίγουρος τι εύχεσαι. Ο φόβος μπροστά σε μια ξεχασμένη πόρτα ανοιχτή σε έναν άδειο παρατημένο δρόμο, ο φόβος πως η ηχώ δεν θα επιστρέψει τη φωνή σου και ο φόβος πως όταν τελικά σου απαντήσει η φωνή αυτή δεν θα σου θυμίζει τίποτα. Ο φόβος μπροστά σε μια χούφτα στάχτη και ο φόβος μπροστά σε μια σκιά δεμένη στην αυλή να γαβγίζει τους περαστικούς. Ο φόβος για το λευκό ύφασμα που πέφτει στα σκοτεινά πατώματα. Ο φόβος πως συνηθίζεις και ο φόβος πως ξέμαθες να αντιδράς. Ο φόβος πως όλα θα μείνουν ίδια και ο φόβος πως τίποτα δεν θα αλλάξει.

Φόβος πως ο κυνισμός θα συνεχίσει να υπάρχει σε άθλιες ανακοινώσεις που αλατίζουν τις πληγές των εγκλημάτων σαν το δελτίο τύπου της ΑΝΕΚ για το Norman Atlantic: «Δεδομένου ότι το πλοίο δεν αποτελεί περιουσιακό στοιχείο της Εταιρείας και ότι η Εταιρεία στο πλαίσιο της ως άνω ναύλωσης έχει προβεί σε πλήρη ασφαλιστική κάλυψη, εκτιμάται ότι δεν θα επέλθει σημαντική επίπτωση στα οικονομικά αποτελέσματα της Εταιρείας» . Φόβος πως δεν θα βρούμε προς τα πού να κατευθύνουμε την οργή μας απέναντι στο απάνθρωπο.

Φόβος πως η δημοσιογραφία θα παραμείνει καρφωμένη στα ίδια επίπεδα αθλιότητας όπως η αντίδραση του Μανώλη Αναγνωστάκη στο πρωινό του Μέγκα όταν μιλώντας με εγκλωβισμένο στο Norman Atlantic άρχισε να φωνάζει ‘’Έλεος πια!’’ επειδή ο ναυαγός έθιξε την στάση του υπέροχου υπουργού Αργύρη Ντινόπουλου. Ή σαν τους δύο δημοσιογράφους της ΝΕΡΙΤ που κατά τη διάρκεια της συνέντευξης του Αντώνη Σαμαρά μας παρουσίασαν σε προσομοίωση το πώς θα δομούνται οι συνεντεύξεις σε περιόδους δικτατορίας. Φόβος του Άδωνι Γεωργιάδη για την ψυχή της Ρένας Δούρου επειδή δεν πήγε στη δοξολογία της εκκλησίας.

Στην εκστρατεία της κινδυνολογίας που ξεκινά, ο φόβος ορίζεται ως το μόνο επιχείρημα. Ένας φόβος χτισμένος πάνω στην καταστροφή και την απόγνωση, φόβος που δεν τις αντιστρέφει αλλά αντίθετα της συντηρεί. Και το υλικό με το οποίο φτιάχνεται αυτό το ενδεχόμενο της απώλειας είναι ακριβώς οι απώλειες των τελευταίων ετών, σαν μια αντανάκλασή τους στο μέλλον, ένας πολλαπλασιασμός συνέχειας που για να επιμηκύνει τον εαυτό του παριστάνει πως τον αντιμάχεται. Αυτοί που δημιούργησαν την απώλεια τώρα τη χρησιμοποιούν ως όπλο απέναντι σε αντιπάλους διεκδικώντας τη συνέχειά της ως μόνο ενδεχόμενο. Με αυτό τον τρόπο μιλούν κατά της καταστροφής για να συντηρήσουν το υπέρ της, κόντρα σε μια καταστροφή στο μέλλον ώστε να συνεχίσουν να καταστρέφουν στο παρόν. Είναι η κριτική ικανότητα που έχει ατροφήσει μέσα στην παραζάλη της παρατεταμένης διάλυσης και τα αντανακλαστικά του ‘’όχι άλλο’’ που στρατολογούνται για να τρομοκρατήσουν. Μα αυτό το ‘’όχι άλλο’’ δεν επιτυγχάνεται ως ελεημοσύνη μέσα από την παθητικότητα του φόβου, αλλά ως διεκδίκηση μέσα από την ενέργεια της ελπίδας. Και είναι και πάλι ο φόβος αυτός που θα ορίσει την ελπίδα ως ανόητο όνειρο, την διεκδίκηση ως κάτι μάταιο και την υπόσχεση ως λαϊκισμό. 

Είναι τέλος ο φόβος, απέναντι σε κάθε τι το νέο μα και ίσως ο φόβος ως επικύρωση πως αυτό που έρχεται θα είναι νέο.

Ας τρομοκρατήσουμε λοιπόν τους φόβους μας. Βάζοντας τη διεκδίκηση στη θέση της βεβαιότητας, το χώμα στη θέση της στάχτης, την ελπίδα στη θέση της απόγνωσης και του πανικού. Γιατί το νέο δεν είναι τίποτα άλλο από τον ιδρώτα του τρομοκρατημένου φόβου.

Η έμφυτη δειλία του μέσου ανθρώπινου μυαλού (αναδημοσίευση)

Γράφει: Μαριάνθη Πελεβάνη

από το Περιοδικό

Μπορούν να αλλάξουν τα πράγματα; Μπορεί να αλλάξει ο κόσμος; Μπορούμε να αλλάξουμε; Στο βάθος, αυτά αντιλαμβάνομαι ότι είναι τα ερωτήματα που προκύπτουν μέσα στον καθένα, αυτές τις παράξενες, πολιτικά, μέρες. Μπορεί να ανατραπεί το μνημόνιο; Μπορούν να σταματήσουν να πληρώνουν οι πολλοί, οι «από κάτω»; Μπορούν να υπάρξουν θέσεις εργασίας, αύξηση μισθών; Μπορεί να υπάρξει δικαιοσύνη, άμεση δημοκρατία; 

Όχι, πιστεύουν οι περισσότεροι. Είτε ψηφίσουν συντηρητική διακυβέρνηση, ως φανατικοί πιστοί της υπάρχουσας τάξης πραγμάτων – ακόμη κι αν αυτή είναι άρρωστη και σάπια – φοβούμενοι κάθε αλλαγή, κάθε κίνηση, είτε ψηφίσουν αριστερή διακυβέρνηση, ελπίζοντας σε κάποια ευρώ παραπάνω κι ένα κράτος πιο «ευαίσθητο», βρισκόμαστε πολύ μακριά από το πέρασμα της διακυβέρνησης των ανθρώπων στη διαχείριση των πραγμάτων, όπως οραματίστηκε ο θείος Μαρξ. 

Η κοινή γνώμη, ο μέσος άνθρωπος, οι πιο πολλοί, τέλος πάντων, δεν επιθυμούν μάλλον την αλλαγή και σίγουρα δεν την πιστεύουν. Γιατί μπορεί βιώνοντας σκληρά τα χρόνια της οικονομικής κρίσης να μετατοπίζεται προς τα αριστερά η ψήφος τους, δεν συμβαίνει όμως το ίδιο και με τη συνείδησή τους. Και βέβαια δεν είναι απαραίτητο. Μπορεί να έχει επαναστατήσει η τσέπη μας, αλλά το πνεύμα μας ακόμη όχι.

Η επιθυμία της εξουσίας νικά τον πόθο της αλληλοβοήθειας αιώνες τώρα στην ιστορία της ανθρώπινης φύσης. Έτσι τίποτα δεν αλλάζει. Ακόμη κι όταν υψηλά ιδανικά κι αξίες δεν τις καταπολεμούμε, τις αγνοούμε, αρνούμενοι να τις υλοποιήσουμε, αρνούμενοι να αλλάξουμε, έτσι τις νικούμε.

Αυτή η έμφυτη δειλία του μέσου ανθρώπινου μυαλού είναι και η φυλακή του. Αυτήν ταϊζουν και οι μηχανισμοί εξουσίας, εξωτερικοί και εσωτερικοί. Αυτόν τον φόβο μάς εμφυσούν από τα πρώτα βήματά μας. Δεν διδασκόμαστε να ζούμε ελεύθεροι. Η αλλαγή δεν είναι ζωή, η αλλαγή είναι φόβος.

Αυτό φοβάμαι με τη σειρά μου πως είναι και το πρόβλημα μιας αριστερής, μεταρρυθμιστικής ή ριζοσπαστικής, κυβέρνησης. Πώς να διακυβερνήσεις αριστερά, δεξιό λαό; Μπορεί ο πολιτικός πολιτισμός, ο αξιακός κόσμος των συντηρητικών να ανατραπεί, να αλλάξει; Δύσκολο αλλά πιθανόν, αν συμμετέχουν οι ίδιοι, δίνοντας μάχες εντός κι εκτός τους. Μπορεί η αριστερή κυβέρνηση να μετατοπίζεται αυτή δεξιότερα, ώστε να παραμένει και κυβέρνηση; Εύκολο και το πιο πιθανόν, σύμφωνα και με την έως τώρα πορεία. Μπορεί ένα αριστερό κόμμα να κυβερνήσει ή μόνο ένας αριστερός λαός γράφει ιστορία αλλαγής κι εξέλιξης;

Από τα χρόνια της καπιταλιστικής ακόμη ευημερίας κάποιες αριστερές μειοψηφίες ξαναμίλησαν για αντίστροφη ιεράρχηση των αξιών, για τις έμφυτες συγκρουόμενες τάσεις της υποταγής και της χειραφέτησης στην ανθρώπινη φύση και ο λόγος τους επανατοποθετούνταν στον κοινό αιώνιο τόπο του ανθρώπινου στοχασμού που αναζητεί την απελευθέρωσή του ανθρώπου. Στο σημείο όπου ήρωες, ιστορικοί, φιλόσοφοι, μαθηματικοί και ποιητές συναντήθηκαν, όπου και η γεωμετρία και η ηθική συμπεριλήφθησαν, εκεί που ο άνθρωπος σπάει τον τοίχο και βλέπει ολόκληρη τη ζωή. Κι όμως, οι μειοψηφίες μένουν μειοψηφίες, οι ιδέες μένουν ιδέες και οι άνθρωποι μένουν ίδιοι.

Όσο δεν υπάρχει πράξη, όπου να μην υπεισέρχεται το κέρδος, ο φόβος της απώλειας, η επιθυμία για δύναμη, όσο δεν μπορείς να συμπεριφερθείς ελεύθερα κι ισότιμα στους άλλους ανθρώπους, αλλά είσαι αναγκασμένος να τους μεταχειριστείς ή να τους διατάξεις ή να τους υπακούσεις ή να τους κοροϊδέψεις, όσο φοβόμαστε την αλλαγή… ο κόσμος μας θα είναι ένα κουτί, ένα πακέτο τυλιγμένο με το ωραίο χαρτί του γαλανού ουρανού, των κάμπων, των δασών, των μεγάλων πόλεων. Κι όταν ανοίγεις το κουτί, θα βλέπεις μέσα ένα σκοτεινό υπόγειο γεμάτο σκόνη, έναν άνθρωπο νεκρό.

Σε έναν άλλον κόσμο, για τον οποίο γράφει η βραβευμένη Ούρσουλα Λε Γκεν στον «Αναρχικό των δύο κόσμων», στην Ανάρες δεν έχουνε παρά μόνο την ελευθερία τους. Έχουνε νόμο την αρχή της αλληλοβοήθειας των ανθρώπων. Έχουνε κυβέρνηση την ελεύθερη ένωση. Δεν έχουνε κράτη, έθνη, προέδρους, πρωθυπουργούς, αρχηγούς, στρατηγούς, αφεντικά, τραπεζίτες, φεουδάρχες, μεροκαματιάρηδες, ελεημοσύνη, αστυνομία, στρατιώτες, πολέμους. Ούτε κι έχουνε σε τίποτα περίσσευμα. Δεν κατέχουνε, μοιράζονται. Δεν ευημερούνε. Κανένας τους δεν είναι πλούσιος. Κανένας τους δεν είναι παντοδύναμος… Αν θέλετε την Ανάρες, αν θέλετε να στραφείτε στο μέλλον, τότε πρέπει να βαδίσετε μπροστά με άδεια χέρια. Πρέπει να προχωρήσετε μόνοι, γυμνοί, σαν παιδί που έρχεται στον κόσμο, που μπαίνει στο μέλλον του, χωρίς παρελθόν, χωρίς να κατέχει τίποτα, που η ζωή του εξαρτάται εξ ολοκλήρου απ’ τους άλλους. Δεν μπορείτε να πάρετε ό,τι δεν έχετε δώσει, και είστε εσείς που πρέπει να δοθείτε. Δεν μπορείτε να αγοράσετε την Επανάσταση. Δεν μπορείτε να κάνετε την Επανάσταση. Μπορείτε μόνο να είστε η Επανάσταση. Είτε η επανάσταση θα είναι στο πνεύμα σας είτε πουθενά.

Ω φως της ανατολής, αφύπνισε

Όσους κοιμήθηκαν!

Θα διαλυθούν τα σκοτάδια

Θα τηρηθεί η υπόσχεση.

Eduardo Galeano - El miedo manda (greek subs)

Αντίστροφες πρωτοχρονιές (αναδημοσίευση)

του Θωμά Τσαλαπάτη

στην Εφημερίδα των Συντακτών

‘’ Η παραμονή της Πρωτοχρονιάς μοιάζει αρκετά με το θάνατο ενός κατοικίδιου. Ξέρεις πως θα συμβεί, αλλά για κάποιον λόγο ποτέ δεν είσαι προετοιμασμένος για το πόσο απαίσια θα είναι η στιγμή που θα συμβεί’’. 

 Παρά την υπερβολή δύσκολα μπορεί κανείς να διαφωνήσει με την παρατήρηση του κωμικού John Oliver (ακόμη και αν δεν έχει κατοικίδια). Και αν δεν ισχύει σε απόλυτο βαθμό, σίγουρα όλοι μας μπορούμε να ανασύρουμε στην μνήμη Πρωτοχρονιές που περιγράφηκαν ακριβώς έτσι. Τα Sold-out μποτιλιαρίσματα στους άχαρα στολισμένους δρόμους και οι υπερήφανοι κουμανταδόροι που όλα τα ξέρουν γι αυτό θα ξεκινήσουν 5 λεπτά πριν τις 12 ώστε να το αποφύγουν (όλοι μας το έχουμε κάνει), την επιβολή της χαράς και της αισιοδοξίας υποχρεωτικά και άνευ όρων, τις κακές συνεννοήσεις που σε κάνουν να περνάς τον περισσότερο χρόνο της βραδιάς στο κρύο, εκείνος ο φίλος που έτυχε σήμερα να πιει λίγο παραπάνω και τον μαζεύεις, διάφοροι ενοχλητικοί στην τηλεόραση που μας ενημερώνουν τι ώρα είναι, ο δήμαρχος Αθηναίων που κάθε χρόνο μπερδεύεται στην αντίστροφη μέτρηση και μας επιβάλλει έτσι μισή ακόμη ώρα περσινής χρονιάς. Μα η πρωτοχρονιά είναι μια γιορτή που μας ενώνει και μας φέρνει πιο κοντά παρά τις διαφορές μας. Μια γιορτή που μας ενώνει στο πόσο πολύ την αντιπαθούμε.

Αν υπάρχει κάτι που μας δίδαξαν οι Πρωτοχρονιές αυτό είναι να μετρούμε ανάποδα. Και είναι περίεργη αυτή η αντίστροφη κίνησή μας η οποία έχει πάντα σαν αποτέλεσμα να μας στέλνει μπροστά στον χρόνο, βάζοντας το όριο της αλλαγής με τόσο αμετάκλητο τρόπο, γεμίζοντάς μας τόσο αμετάκλητο χρόνο, σαν να ταξιδέψαμε απότομα πολλά μίλια μπροστά. Μα τι θα γινόταν άμα βρισκόμαστε ξάφνου πίσω; Αν την παραμονή και ενώ όλοι περιμένουμε, ο δήμαρχος αποχαιρετούσε το 2014 λέγοντας ‘’3…2…1… σόρρυ παιδιά είναι και πάλι 2013’’.

Νομίζω δεν θα προκαλούσε εντύπωση. Θέλω να πω, τα τελευταία χρόνια, το παρόν μας γέμισε τόσο παρελθόν, που ο χρόνος μοιάζει με μια θολή στιγμή που απλώνει, χωρίς συγκεκριμένα σημεία στον ορίζοντα. Όλοι αναπολούν περασμένες χρονιές, περασμένες περιόδους, σέρνοντας την ανάμνηση στην επιθυμία, το βίωμα στην ευχή. Ακόμη και ως κίνδυνο ή ως ξεπεσμό βρισκόμαστε και πάλι στο παρελθόν: Χούντα, δικτατορία, Τσολάκογλου, αποστασίες, Ιουλιανά. Το παρελθόν είναι εδώ για να περιγράψει την αδράνεια του παρόντος, την κίνηση ενός σώματος που ακόμα και αν μετακινείται μένει παγωμένο ανάμεσα σε λεπτά και λεπτοδείχτες. Διαμπερές στα περασμένα, έκθετο στην επανάληψη, σώμα όσων έφυγαν και όμως δεν φεύγουν. Ας γυρίσουμε λοιπόν πίσω, σαν μια κίνηση αντίστροφου θράσους, σαν μια επιπλοκή νιότης στο μέλλον ετούτο που γερνά.

‘’Η ζωή μας κάθε μέρα λιγοστεύει’’, μας ενημερώνει ο γεμάτος αισιοδοξία ποιητής μας. Μήπως λοιπόν αντί να προσθέτουμε μια χρονιά θα ήταν προτιμότερο να αφαιρούμε μία ή μήπως (αν θέλουμε να μείνουμε πιστοί στους μαθηματικούς μας τρόπους) να προσθέτουμε μια χρονιά που αφαιρέθηκε; Μήπως αντί να γιορτάζουμε, καλύτερα να στεναχωριόμαστε; Χαζές σκέψεις ίσως, αλλά αυτά παθαίνεις όταν έχεις ως μόνιμο ορίζοντα το παρελθόν, είτε ως αισιοδοξία είτε ως απαισιοδοξία. Φταίει και η ποίηση βέβαια που ποτέ της δεν τα πήγαινε καλά με τα ρολόγια. Ο Γιάννης Βαρβέρης που γράφει: ‘’Έλα λοιπόν, φύγε κι εσύ λοιπόν, φύγε να μείνω μόνος με το μέλλον μου, μια και το μόνο μου μέλλον είναι να γίνουν όλα γύρω παρελθόν’’.

Ας βγούμε λοιπόν για μια φορά από τις πρωτοχρονιάτικες επιταγές, τις κοινότοπες ευχές, τις ανέξοδες υποσχέσεις, όλα όσα μας σπρώχνουν επιθετικά προς τα εμπρός. Ας παρατήσουμε για μια φορά τους πολεμικούς χάρτες της αισιοδοξίας και της επιτυχίας στα απομεινάρια του πρωτοχρονιάτικου τραπεζιού, στα απομεινάρια των χαμογελαστών πάρτι, στα απομεινάρια μιας μέρας που στέκει διάτρητη από χρόνο. Και ας μην κάνουμε σχέδια για το μέλλον. Αυτή τη χρονιά ας κάνουμε σχέδια για το παρελθόν, αφού το μόνο παρελθόν μας είναι να γίνουν όλα μπροστά μας μέλλον.

Να προλάβεις και να πεις (αναδημοσίευση)

από enfo.gr

Tάσος Κ.

© RondellMelling - pixabay.com

Πριν αλλάξει η χρονιά, πριν χαθεί ο χρόνος μέσα από τα χέρια σου, όπως χάνονται οι κόκκοι της άμμου μέσα από τα δάχτυλά σου, πρόλαβε και πες...

Ένα ευχαριστώ σε εκείνον που σε έσωσε όταν το θηρίο μέσα σου κατασπάραζε τα σωθικά σου.

Μία συγγνώμη σε εκείνον που τα λόγια και οι πράξεις σου πλήγωσαν και ανάγκασαν τα φώτα της ψυχής του να σβήσουν, τις λάμπες να σπάσουν και τα θρύψαλά τους έσκιζαν τον εσωτερικό του κόσμο.

Σφίξε το χέρι σε εκείνον που αιφνίδια μπήκε στη ζωή σου και σε άλλαξε. Σε έκανε καλύτερο φίλο, καλύτερο συνοδοιπόρο στο δύσβατο μονοπάτι της ζωής, καλύτερο άνθρωπο.

Κάνε μια αγκαλιά σε εκείνον που ακόμα και όταν ζητούσες να φύγεις από τα πάντα, να μείνεις μόνος σου κάπου μακριά και να μη σκέφτεσαι κανέναν και τίποτα, δεν σε άκουσε και στάθηκε βουβός στο πλάι σου μέχρι το τέλος κι ας νόμιζες πως δεν τον χρειαζόσουν.

Δώσε ένα φιλί σε εκείνον που λαχταρούσες μα φοβόσουν. Δεν ξέρεις τι, αλλά φοβόσουν...

Για μία μέρα στη χρονιά που πέρασε, στη δική σου χρονιά, γίνε πιο ευαίσθητος, πιο καλός, πιο άνθρωπος!

Υ.Γ. Που ξέρεις; Μπορεί όλοι αυτοί να περιμένουν καιρό το ευχαριστώ, τη συγγνώμη, τη χειραψία, την αγκαλιά, το φιλί σου!

Ο αεί και ωσεί παρών χρόνος (αναδημοσίευση)

"Πρέπει να τρόμαξαν από τούτο τον χορό κι έτσι επέστρεψαν στον πλανήτη, έφτιαξαν τα σπιτάκια τους, 

δάμασαν τον χρόνο και τα πάθη, ρίζωσαν στο «εγώ» τους"

Γιώργος Σταματόπουλος

στην Εφημερίδα των Συντακτών

Στις απαρχές του χρόνου, ό,τι κι αν σημαίνει αυτό, εικάζουν πολλοί ότι εμφανίστηκε η γλώσσα και ο χορός, η μουσική και ο έρωτας στα σώματα των ανθρώπων. Ο πόνος, η καταστροφή και η πανωλεθρία είχαν προηγηθεί· πουθενά το λογικό ή η τρέλα. Αστέρια χόρευαν στο χάος και τα σώματα συμμετείχαν με χαρά και ευθυμία. Πρέπει να τρόμαξαν από τούτο τον χορό κι έτσι επέστρεψαν στον πλανήτη, έφτιαξαν τα σπιτάκια τους, δάμασαν τον χρόνο και τα πάθη, ρίζωσαν στο «εγώ» τους. Επραξαν καλά.

Κι έτσι φτάσαμε στην προεκλογική περίοδο ώς τις 25 Ιανουαρίου του 2015. Και να, σωρός τα μηνύματα από τους «συμπάσχοντες»: χαρά και ανακούφιση, αποφασιστικότητα και ελπίδα· το μέλλον ανοίγεται μπροστά μας με ονοματεπώνυμο: αριστερή κυβέρνηση. Πρέπει με κάθε τρόπο να το αποκρυπτογραφήσουμε· πρέπει ακόμη να ανακαλύψουμε το σθένος για να τα βγάλουμε πέρα και να αποδεχτούμε το νέο τούτο όνομα, που σκανδαλίζει πολλούς, είναι αλήθεια, αλλά τι να κάνουμε, μπήκε στη γραμματική του αεί παρόντος χρόνου μας.

Τέρμα το ψεύδος και ο τρόμος των εξουσιών, τέλος στα δήθεν του φιλελευθερισμού. Να ‘ναι αλήθεια, έτσι; Σαν άλλα να δείχνει ο χρόνος μας, κάτι σαν επιφυλακτικότητα και μια ψιλοταραχή για το άγνωστο μέλλον της διακυβέρνησης. Η λαϊκή σοφία δεν βοηθάει, μήτε η ψυχανάλυση, ούτε οι επιστήμες του ανθρώπου. Προπαντός ουδείς τολμά να ξεφύγει από τα όριά του (ατομικά ή συλλογικά). Δεν υπάρχει απόλυτη εμπιστοσύνη, μόνο παρηγοριά για την απελευθέρωση από την εξουσία των υποτακτικών των μνημονίων. Υπάρχουν βεβαίως οι κανόνες της λογικής και οι άβυσσοι της τρέλας, αλλά κάπου τα έχουμε μπερδέψει. Η προώθηση της πολιτικής τέχνης απαιτεί γκρέμισμα θεμελίων, καταστροφή του παλιού κόσμου, ξεθωριασμένων ιδεολογιών, εκρίζωση της κρίσης. Κάτω από όλα αυτά ευδοκιμεί το νέο, που όμως απαιτεί τόλμη και αποφασιστικότητα και -κυρίως- παραίτηση από την αλαζονεία και το αρνητικό «εγώ» αυτών που θα καταλάβουν τα γκέμια της κυβέρνησης.

Ας μη βιαζόμαστε να συλλαβίσουμε τον νέο κόσμο αν δεν πειστούμε τι σημαίνει νέος, μάλλον ότι νέος σημαίνει υπερβατικός και αντισυστημικός τρόπος της δομής ενός πολιτικού συστήματος. Ολα τούτα τα οιονεί ασύνδετα θα έβγαζαν κάποιο νόημα αν ο αεί παρών χρόνος (μας) εκληφθεί ως ωσεί παρών· κάτι ίσως καταλαβαίναμε τότε. Μέρες που ‘ναι, καλά είναι τα αινίγματα και τα όνειρα, το νοητικό συναπάντημα με το απρόσμενο και τον σοσιαλισμό. Χωρούν άρα ακροβασίες στην πολιτική σκηνή, να ενθαρρύνουμε όμως τους ακροβάτες και όχι να τους αποθαρρύνουμε ή να τους γιουχαΐζουμε προτού καν ανεβούν στο τεντωμένο σκοινί. Γιατί είναι πολύ πιθανό τούτο το σκοινί να είναι η βαθύτερη υποκειμενικότητα του καθενός μας ξεχωριστά· άρα πρέπει να βάλουμε πλάτη και όχι να ισοπεδώνουμε ιδέες και προσωπικότητες.

Ας μας βοηθήσει ο νέος χρόνος να είμαστε πιο συνετοί και μυαλωμένοι, περισσότερο ρεαλιστές, αλλά το ίδιο περισσότερο κυνηγοί του ονείρου (της κοινωνίας). Πάμε αριστερά, λοιπόν, με ευψυχία και αποτελεσματικότητα. Οχι;a

Καλή χρονιά, κύριε άστεγε (αναδημοσίευση)

από efsyn

Κατηφορίζοντας κάθε βράδυ στην Κολοκοτρώνη η ίδια σκέψη στοιχηματίζει με το αμήχανο βλέμμα μου: ας μην είναι εκεί, ξαπλωμένος στην ίδια θέση, φασκιωμένος στην κόκκινη κουβέρτα του. Και κάθε βράδυ η παρουσία του με διαψεύδει. Λέξη υπερβολική η «παρουσία» εν προκειμένω, ανακαλείται για να αποδώσει ακριβώς το αντίθετο από αυτό που σημαίνει· την απουσία του ανθρώπου δίχως σπίτι που σκέπασε το πρόσωπό του για να μη βλέπει το προσωπείο αυτής της πόλης.

Ανεβαίνοντας στα γραφεία της εφημερίδας αλλάζω παραστάσεις. Κόσμος πηγαινοέρχεται, έντονα φώτα, φασαρία παντού, συσκέψεις, διαφωνίες, πειράγματα, η επικαιρότητα καταγράφεται στις οθόνες των υπολογιστών, ρεπορτάζ βροντοφωνάζουν για τον κόσμο που δεν αντέχει, αναλύσεις δίνουν και παίρνουν για τον εμπαιγμό των πολιτικών που δεν έχει τελειωμό, φωτογραφίες καταλαμβάνουν τη θέση τους ανάμεσα σε τίτλους και αράδες.

Την ώρα που το βλέμμα μου δραπετεύει από την οθόνη του υπολογιστή και περιεργάζεται τον χώρο σκέφτομαι τα σφαλιστά του μάτια. Όταν ανταποδίδω ένα συναδελφικό χαμόγελο, μια καληνύχτα, ένα χτύπημα στην πλάτη, αναλογίζομαιπώς είναι να ξημερώνεται στο παγωμένο τσιμέντο, τι σκέφτεται όταν περνούν από δίπλα του παρέες γελώντας, πόσο κρυώνει, πώς αντιμετωπίζει τη βροχή, τι φοβάται περισσότερο.

Θυμάμαι πριν από δέκα χρόνια, στο Εδιμβούργο, πόση εντύπωση μου είχε κάνει η εικόνα των αστέγων που είχαν συντροφιά τους έναν σκύλο. Έμαθα ότι οι αρχές της Σκοτίας για να μην υπάρχουν αδέσποτα στον δρόμο δίνουν κάποιο μικρό επίδομα στους «κλοσάρ» για τον τετράποδο φίλο τους. Έρευνες έχουν δείξει ότι οιανέστιοι άνθρωποι βρίσκονται σε καλύτερη, όσο γίνεται, ψυχολογική κατάσταση έχοντας για παρέα κάποιο από αυτά τα ζωντανά πλάσματα.

Οι δρόμοι γύρω από το Σύνταγμα πλημμύρισαν χριστουγεννιάτικα λαμπιόνια, οι βιτρίνες φόρεσαν τα γιορτινά τους και τα βλέμματα μαγνητίζουν κόκκινες γιρλάντες, κόκκινα αγιοβασιλάκια, κόκκινα στολίδια. Μοναδική παραφωνία, μια κόκκινη κουβέρτα κατάχαμα, σαν σακούλα σκουπιδιών που ξέχασαν να τη φορτώσουν στο απορριμματοφόρο.

Ο ύμνος της αγάπης (αναδημοσίευση)

by ΑΝΤΩΝΗΣ ΑΝΤΩΝΑΚΟΣ

Οι μετανάστες ελπίζουν. 

Ανοίγουν τις γρίλιες του κορμιού τους για να

μπει φως. 

Για να μπει ο έξω κόσμος μέσα τους. 

Το ζεστό ψωμάκι και το γάλα. 

Το γλυκοχάραμα και το αεράκι.

Οι γυναίκες που βογκάνε.

Οι μετανάστες ελπίζουν, 

προσεύχονται και κατρακυλούν ξανά προς τον ύπνο.

Έχουν τα καθρεφτάκια τους γύρω.

Τσουκάλια και αφρό ξυρίσματος.

Ξυραφάκια και διαφημιστικά φυλλάδια.

Αυτοσχέδιες στρώσεις για τα λιωμένα παπούτσια. 

Αγρύπνια και γαύγισμα τού σκύλου. 

Οι μετανάστες ελπίζουν.

Ομιλούν μια διάλεκτο που λίγοι καταλαβαίνουν. 

Η ανάσα τους με βήμα σημειωτόν 

διασχίζει την Έρημη Χώρα

με τους νεωτερισμούς, τα ωραία νησιά,

τα φροντιστήρια, τα είδη προικός,

τα ζαχαροπλαστεία, τη διανόηση, τα φαρμακεία. 

Οι μετανάστες ελπίζουν.

Λατρεύουν τα σύκα και τους αγρούς.

Τα χόρτα, το τυρί, τις γκαζόζες.

Τη δύση του ήλιου, τα λαγκάδια, τις οξιές. 

Οι μετανάστες ελπίζουν.

Πληρώνουν χίλια ευρώ για να βγουν στον παράδεισο. 

Στη Μανωλάδα, στο Βέλγιο, στις Κάννες, στο Σχιστό,

στα βαμβάκια, στα καπνά,

στα θερμοκήπια της Ισπανίας,

σε αποθήκες στο Αγγελόκαστρο,

σε φορτηγά για το Μπρίντιζι,

σε λιμάνια για τον άλλο κόσμο.

Οι μετανάστες ελπίζουν, 

στο χριστό, στο Μωάμεθ, στο βούδα, 

στις αλογόμυγες, στα μαμούνια. 

Με το καρτοκινητό

στέλνουν χαμόγελα στη μανούλα.

Οι μετανάστες ελπίζουν. 

Ψάχνουν το μέλλον στους καμένους χάρτες

και στις ρουφηγμένες ψυχές. 

Ψάχνουν για μεροκάματα στα χωράφια. 

Για φαί στα σκουπίδια. 

Για σάπια φρούτα στις λαϊκές. 

Οι μετανάστες ελπίζουν.

Λουφάζουν στους σταθμούς των τραίνων. 

Δεν τρώνε φασολάκια χλωρά.

Δεν πηγαίνουν σχολείο. 

Παρά μαζεύουν καμπανούλες 

που φυτρώνουν στις ράγες

που οδηγούν στην πατρίδα.

υγ. πρόσθετο.

μου το δώρησε η σημερινή μου διάθεση 

Καλή Χρονιά κι από 'δώ.

Κόψε τα σχοινιά

ευχή και υπόσχεση του καθενός

για το Ταξίδι μας.

Οπως τώρα, αλλά μόνο λίγο διαφορετικά (αναδημοσίευση)

Giovanni Bellini: Άγιος Ιερώνυμος, 1505.National Gallery of Art, Washington.

του Νίκου Ξυδάκη

Στο τέλος της χρονιάς, απόλογος. Κοιτάς φευγαλέα πάνω απ΄ τον ώμο, σαν να οδηγείς μοτοσυκλέτα, να ελέγξεις την κίνηση πίσω. Αλλά η προσοχή είναι συγκεντρωμένη μπροστά, σε αυτά που έρχονται. Ξανακοιτάς πίσω, επιμένεις. Ξανά και ξανά. 

Σταδιακά εμφανίζονται φιλμάκια σούπερ οκτώ, βίντεο θαμπά VHS, φωτογραφίες ξεπλυμένες Kodacolor, προτού εφευρεθεί το Instagram και η νοσταλγία ως εφέ. Στο πίσω ρεύμα κυκλοφορούν εικόνες ζωής, πλην όμως παρελθούσες. Το ΄χουν οι γιορτές αυτό. 

Γιρλάντες LED στα μπαλκόνια, εορταστικά ποτά σε πεζοδρόμια, κόκκινα κρασιά και ρακές, ρεβεγιόν σε σπίτια φίλων με τζουράδες και μαντολίνα, μωρά και πιτσιρίκια που μεγάλωσαν και ξενιτεύτηκαν, φίλοι που πια δεν ζουν ή δεν είναι τόσο φίλοι, κάθε γύρισμα χρόνου γράφεται με παρουσίες και απώλειες, τα αισθήματα συγκεντρώνονται στους παρόντες, η αγάπη, η φροντίδα, η απαντοχή που αντλούμε, η σκέψη τρέχει διαρκώς στις άδειες καρέκλες, στα τηλεφωνήματα που δεν θα γίνουν, στον χρόνο που μας καταπίνει. 

Τρέχω στα παλιά, πάντα ίδια. 

Ενα: 

Ο κόσμος που ανατέλλει με την ανά έτος γέννηση του Μεσσία, δεν είναι εντελώς ίδιος με του περασμένου έτους. Φέρει πάντα μια υπόσχεση, μια δυνατότητα: για μια απειροελάχιστη διαφορά. Αυτή την τόση δα μετατόπιση ευαγγελίζεται ο Μεσσίας, για όσους μπορούν να το ακούσουν και όσους θέλουν να το πιστέψουν. Και με αυτή τη μεσσιανική μικροώθηση ανά έτος κινείται ο κόσμος μετά Χριστόν. Νά πώς το αφηγείται ο φιλόσοφος Βάλτερ Μπένγιαμιν: 

«Οι Χασιδίμ Εβραίοι διηγούνται μια ιστορία για τον κόσμο που έρχεται, σύμφωνα με την οποία τα πάντα εκεί θα είναι ακριβώς όπως εδώ. Οπως ακριβώς είναι το δωμάτιο αυτό τώρα, έτσι ακριβώς θα είναι και στον ερχόμενο κόσμο· εκεί όπου το βρέφος κοιμάται τώρα, εκεί επίσης θα κοιμάται και στον άλλο κόσμο. Και τα ρούχα που φοράμε στον κόσμο τούτο, αυτά θα φορέσουμε κι εκεί. Τα πάντα θα είναι όπως τώρα, αλλά μόνο λίγο διαφορετικά». 

Η προσδοκία τού «όπως τώρα, μόνο λίγο διαφορετικά» θερμαίνει τους νεωτερικούς ανθρώπους, τους βάζει σε τροχιά προς τον αενάως ερχόμενο κόσμο, τους βάζει να λατρεύουν τη διαρκή πρόοδο, ν’ ακολουθούν το διάνυσμα: όλο και πιο ψηλά, όλο και πιο μπροστά. Κι αν οι άνθρωποι δεν μπορούν να πετύχουν μόνοι τους αυτή τη μετατόπιση, να ταράξουν την ομοιότητα μετακινώντας ένα τόσο δα κλαράκι, γι’ αυτό υπάρχει ο Μεσσίας. Γι’ αυτό γεννιέται κάθε χρόνο, υπενθυμίζοντας τον ερχόμενο κόσμο, υπενθυμίζοντας τη δυνατότητα του άλλου κόσμου, υπενθυμίζοντας την αδυναμία των ανθρώπων και την ανάγκη του Μεσσία. Η Γέννηση είναι η προσδοκία. 

Ολοι προσδοκούν μια τόση δα μετατόπιση· οι μάνατζερ που ξεγελούν τον χρόνο για να κερδίσουν μπόνους, οι ζηλωτές που διεκδικούν όλες τις καλές θέσεις στη Βασιλεία των Ουρανών, οι ρακοσυλλέκτες που αναζητούν πολύτιμα σκουπίδια, οι έφηβοι που κοινωνούν το άλλο σώμα, τα παιδιά που μιλούν με τ’ άστρα, οι μεσήλικες που γυρεύουν απεγνωσμένα να συγκολλήσουν τη ραγισμένη τους πίστη. 

Μερικοί δεν προσδοκούν πια. Καταπιάστηκαν με την επιστήμη, τη μεταφυσική, τη θρησκεία, τα διέτρεξαν όλα και τα βρήκαν μάταια. Εμειναν μόνοι, χωρίς πίστη για την τόση δα μετατόπιση προς τον ερχόμενο κόσμο. Σαν τους ήρωες του Φλωμπέρ, τους αντιγραφείς Μπουβάρ και Πεκυσέ: Δεν έχουν πια κανένα ενδιαφέρον για τη ζωή. Η ματαιότητα, η σπουδή της ανθρώπινης βλακείας, τους οδηγεί πάλι στην αντιγραφή. Αντιγράφουν τον κόσμο ως έχει. Καμιά αλλαγή, καμιά προσδοκία. Δυο ανθρωπάκοι σκυμμένοι πάνω στο γραφείο τους, με κατάστιχα, ξύστρες, σανδαράχη, αντιγράφουν. 

Διασχίζεις τις παγωμένες αρτηρίες διαυγής, καθαρός, χωρίς αισθήματα, μόνο με σκέψεις. Αδειος, ερημωμένος. Κηφισός, Λένορμαν, Πειραιώς, Πανεπιστημίου, Αλεξάνδρας, Συγγρού, Βασιλίσσης Σοφίας, Κηφισίας. 

Δύο: 

Αφήνομαι πάλι στο ντεγκραντέ της ζωής, στην πόλη. Ανάβαση, τώρα. Στο σταυροδρόμι κοιτάω τα οδόσημα. Το ένα μνημονεύει την αρχαία ποιήτρια Κόριννα από την Τανάγρα. Η άλλη οδός είναι αφιερωμένη στον Επίκουρο, ταιριαστός πολύ με το ρευστό παρόν, παρηγορητικός: «Άφοβον ο θεός, ανύποπτον ο θάνατος· και ταγαθόν μεν εύκτητον, το δε δεινόν ευκαρτέρητον». 

Τρία: 

Πυκνός, βαρύς, πολύς, ο καιρός χιονίζει πάνω μας και μας βαραίνει. Αντέξαμε πολλά, θ’ αντέξουμε κι άλλα. 

..κι εσείς γιορτάστε!

“Γιορτάστε. Εγώ πέθανα στο κρύο δίπλα στα σκουπίδια. Εκεί που με στείλατε ως κοινωνία. Στα σκουπίδια.”

Πηγή: forVolos

από την Ηλέκτρα Προσήλια

Αυτές τις γιορτινές μέρες πολλών η διάθεση αλλάζει. Τείνει να γίνεται πιο ευαίσθητη…

Δώρα, κατανάλωση, ψώνια, τηλέφωνα σε συγγενείς, τακούνια, λαμπάκια, στολίδια, κραγιόν, πάρκα Άι – Βασίλη στο κέντρο της πόλης με κιόσκια χαλβά και ασημένιων κοσμημάτων με μουσική υπόκρουση Adele – Someone like you, και φυσικά να μην ξεχάσουμε τα δάκρυα στο ιστορικό κτίριο Πικιώνη (αλήθεια τι γνώμη έχουν οι αρχιτέκτονες της πόλης για αυτό; δεν την ακούσαμε κάπου), αλλά ούτε και το φαντασμαγορικό υπερθέαμα στην οδό Δημητριάδος, τον ασυναγώνιστο μπλε ουρανό από φωτάκια.

Και ένας θάνατος…

Θυμίζει σκηνή από ταινία όπου σε πανηγύρι ή σε λούνα παρκ ξαφνικά σκορπάει ο κόσμος ουρλιάζοντας στο θέαμα ενός ανθρώπινου πτώματος.

Ένας άστεγος βρίσκεται νεκρός δίπλα σε κάδο σκουπιδιών ξημερώματα Σαββάτου από υπαλλήλους της καθαριότητας του Δήμου. Περιφερόταν με ποδήλατο. Κανείς δεν ξέρει γιατί κατέληξε εκεί και πώς. Και κανείς δεν θα ψάξει να μάθει.

Σίγουρα η χαριτωμένη κοπελίτσα με το καινούριο παλτό και τις γόβες που ποζάρει σε selfie με πρόστυχο μορφασμό κάτω από το μπλε φωτεινό χαλί, πριν τον latte decafeine της στο κέντρο, δεν θα ταραχτεί στην είδηση.

Σίγουρα πολλοί θα στεναχωρηθούν για λίγα λεπτά και ύστερα θα επιστρέψουν στην καθημερινότητα των Χριστουγέννων.

Όμως αυτός ο θάνατος μάτωσε όλο το μπλε χαλί της Δημητριάδος και λέκιασε όλα τα κόκκινα χαλιά της Ερμού. Αυτός ο θάνατος χάλασε την γιορτινή καθημερινότητα με τίμιο και ειλικρινή τρόπο. Σαν να μας χτύπησε την πόρτα για τα κάλαντα. “Γιορτάστε. Εγώ πέθανα στο κρύο δίπλα στα σκουπίδια. Εκεί που με στείλατε ως κοινωνία. Στα σκουπίδια.”

Αυτός ο θάνατος έχει ένα όνομα: Αδιαφορία

Ιστορίες για τα χρέη από την αρχαία Ελλάδα

1. Σεισάχθεια: Η πρώτη διαγραφή χρέους! Αθήνα,594 π.Χ. Πριν το Σόλωνα στην Αθήνα ίσχυε ο θεσμός της υποδούλωσης για χρέη. Ο πολίτης που δεν μπορούσε να ξεπληρώσει το δανειστή του έχανε την ελευθερία του Με τη σεισάχθεια που σημαίνει ουσιαστικά «αποτίναξη βαρών» κι εντασσόταν στα μέτρα επανόρθωσης του Σόλωνα καταργούνταν τα χρέη των ιδιωτών προς τους ιδιώτες και το Δημόσιο, καταργήθηκε ο δανεισμός με εγγύηση το «σώμα» του δανειολήπτη και των μελών της οικογένειάς του, ενώ απελευθερώθηκαν όσοι Αθηναίοι είχαν γίνει δούλοι λόγω χρεών στην Αθήνα κι επαναφέρθηκαν στην πόλη όσοι είχαν μεταπωληθεί στο εξωτερικό.

2. Η πρώτη χρεωκοπία στον κόσμο! Δήλος, 454 π.Χ., ενώ η περίφημη Αθηναϊκή συμμαχία είχε ανασυσταθεί, 13 πόλεις-κράτη προχώρησαν σε δανεισμό από το Ναό της Δήλου. Δέκα από αυτές στη συνέχεια δεν μπορούσαν να αποπληρώσουν τα χρέη τους και προχώρησαν σε στάση πληρωμών, την πρώτη στην παγκόσμια ιστορία! Οι δυο δεν μπόρεσαν τελικά να τα αποπληρώσουν, ενώ οι υπόλοιπες οκτώ ζήτησαν αυτό που σήμερα αποκαλείται επαναδιαπραγμάτευση χρέους. 

Οι αρχαίοι Έλληνες ως έμποροι αναγνώριζαν αυτό που αποκαλείται συνυπευθυνότητα χρέους, δηλαδή ότι ο δανειστής πρέπει να αναλαμβάνει μερίδιο του ρίσκου αν κάτι πάει στραβά. Άρα η στάση πληρωμών στην Αρχαία Ελλάδα δεν ήταν άγνωστο φαινόμενο.Μετά από αυτό ο Περικλής μετέφερε το ταμείο της Συμμαχίας στην Ακρόπολη της Αθήνας και οι αποφάσεις λαμβάνονταν μόνο από την Αθήνα και ο φόρος οριζόταν από την Εκκλησία του Δήμου.

3. Η πρώτη καταγεγραμμένη δημόσια δανειακή πράξη! Το 431π.Χ., ξεσπάει ο Πελοποννησιακός Πόλεμος και οι κυβερνώντες της Σπάρτης και πολλών άλλων συμμαχικών τους πόλεων-κρατών, ελλείψει χρημάτων, δανείστηκαν άτοκα πόρους από τις αποταμιεύσεις των ιερών της Ολυμπίας και των Δελφών, που προορίζονταν θεωρητικά για τις τελετές και τη συντήρηση των ιερών χώρων.

4. Η πρώτη τρόικα! Η Αθήνα, το αντίπαλο στρατόπεδο, που σταδιακά καταστρεφόταν από τον Πελοποννησιακό πόλεμο, δανείστηκε από τους ναούς. Από το 426 π.Χ. μέχρι το 422 π.Χ. συνήψε τρία δάνεια με τους ιερείς των ναών της Αθηνάς Πολιάδος, της Αθηνάς Νίκης και της Αρτέμιδος, έπειτα από ιερά άλλων περιοχών και από το λαό που τον παρότρυναν οι υπεύθυνοι της πόλης να τους δανείσει τους πόρους του, προσφέροντας ως αντάλλαγμα κάθε είδους τιμές.

5. Ο Διονύσιος των Συρακουσών διαγράφει το χρέος του με υποτίμηση! Ο τύραννος των Συρακουσών Διονύσιος, όταν δεν κατάφερε να μαζέψει χρήματα από άλλες πόλεις-κράτη, έδωσε διαταγή να του παραδώσουν οι Συρακούσιοι όλα τα χρήματά τους με την απειλή της θανατικής ποινής. Μόλις συγκέντρωσε όλα τα χρήματα μετέτρεψε τις δραχμές σε δίδραχμα και τους τα επέστρεψε κανονικά, μόνο που πλέον άξιζαν το μισό. Με τα υπόλοιπα μισά που κράτησε ξόφλησε τα χρέη του και κατάφερε να εξαφανίσει τα δημοσιονομικά προβλήματά του.

Tότε, ο σοφός Σόλωνας έκανε υπέρ του Λαού τη σεισάχθεια!

Σήμερα, δυστυχώς, κυβερνούν ηγετίδια, οσφυοκάμπτες και πράκτορες των ξένων οικονομικώνιμπεριαλιστών, που κατάντησαν την Ελλάδα «αποικία χρέους» και τους Έλληνες δουλοπαροίκους!

Έως πότε θα τους ανεχόμαστε;

Με αγωνιστικούς χαιρετισμούς!

Δημήτριος Ν. Πάνου.

Δικηγόρος - Πολιτειολόγος

Το ημερολόγιο μιας τρελής (αναδημοσίευση)

της Ελένης Χαλβαδάκη

Το ραδιόφωνο στη διαπασών.

Στο σωτήριο έτος 2014, λίγο πριν την εκπνοή του.

Και εσύ επιμένεις να κάνεις ακροβατικά κάτω από έναν ουρανό γεμάτο με ήλιους και αστέρια.

Μέσα στο υποσύνολο ενός χυδαίου συστήματος συνεχίζοντας να πρωταγωνιστείς αθέλητα.

Κυκλωμένες ζωές. 

Προκαθορισμένα τα τέρματα.

Δώσε σάρκα στα όνειρά σου και κάνε σάλτο με ανατροπή στο απόλυτο κενό τους.

Αλλιώς...

Βυθίσου στον χώρο της ανυπαρξίας και εκεί θα συναντήσεις το σχιζοφρενικό σου Είναι, ανάκατο με κοσμική ύλη και σκατά.

Το σύνθημά σου θα είναι: Μαλάκες όλου του κόσμου ενωθείτε να ταΐσουμε τα δίποδα που μπολιάστηκαν με το φύτεμα εξουσίας, κατά την αφαίρεση του νωτιαίου μυελού.

Ελάτε να χορτάσουμε τις φυλακές και τα τρελάδικα, ή να χορέψουμε τον χορό του Ζαλόγγου στις ταράτσες των πολυκατοικιών!

Δρασκέλισε επιτέλους τις αχανείς εκτάσεις του μυαλού σου.

Άνοιξε μία μία τις αχανείς εκτάσεις του και βρες τα ζωώδη σου ένστικτα που σε οδήγησαν να γίνεις ο άρχων του τρόμου. 

Ξέρασε πάνω στο άδικο των αιώνων και άπλωσέ το στα κλαδιά της τρέλας τους να ριζώσει. 

Να ανοίξει τρύπες το πάτωμα της κοινωνίας τους που θρέφει μόνο τα άντερά τους.

Υ.Γ : 

Υπάρχω ακόμα στο σύννεφο μέσα στα σίδερα της ύπαρξής μου. 

Καιρός να ελευθερωθώ. 

Εσύ;

Δεκεμβριανά 1944: Η μάχη των φοιτητών του ΕΛΑΣ στα Εξάρχεια

του Μενέλαου Χαραλαμπίδη

Το παρακάτω απόσπασμα αναφέρεται στη μάχη του έδωσε ο Λόχος Σπουδαστών του ΕΛΑΣ, γνωστός και ως Λόχος Μπάϋρον, στα Εξάρχεια τις τελευταίες μέρες των Δεκεμβριανών. Τμήμα του αρχικά εγκλωβίστηκε στην πολυκατοικία στη συμβολή των οδών Μαυρομιχάλη και Ναυαρίνου, πίσω από το Χημείο. Εκεί εντοπίστηκε από τις κυβερνητικές δυνάμεις, οι οποίες ζήτησαν την υποστήριξη βρετανικών αρμάτων μάχης για ν’ αναγκάσουν τους ελασίτες να παραδοθούν. 

«Λόγω της δυσκολίας που είχαν οι δυνάμεις πεζικού να εισέλθουν στις οχυρωμένες από τον ΕΛΑΣ πολυκατοικίες, η λύση δινόταν από τα βρετανικά άρματα μάχης. Ένα από αυτά κατέβηκε την οδό Μαυρομιχάλη και σταμάτησε ακριβώς έξω από την είσοδο της πολυκατοικίας. Όπως θυμάται ο Σπύρος Τζουβέλης, ένας από τους εγκλωβισμένους ελασίτες, μόλις σταμάτησε ο χαρακτηριστικός ήχος της περιστροφής του πυργίσκου του άρματος, η βολή του τράνταξε συθέμελα το κτίριο. Ο Τζουβέλης στάθηκε τυχερός καθώς η οβίδα δεν έσκασε στο πρώτο δωμάτιο στο οποίο βρισκόταν εκείνη τη στιγμή, αλλά τρύπησε τον τοίχο και πέρασε στο επόμενο, όπου βρίσκονταν τρεις συναγωνιστές του, μεταξύ των οποίων και ο μετέπειτα γνωστός μουσικοσυνθέτης Ιάννης Ξενάκης. Αμέσως μόλις συνήλθαν από την έκρηξη και καθάρισε λίγο ο χώρος από τη σκόνη και τα χώματα, ο Τζουβέλης και άλλοι συναγωνιστές του μπήκαν στο διπλανό δωμάτιο όπου έγινε η έκρηξη. Το θέαμα που αντίκρισαν ήταν ανατριχιαστικό:

Ένας άντρας είναι ξαπλωμένος ανάσκελα, στη μέση του δωματίου, ανάμεσα σε τούβλα, χώματα […]. Του λείπει τελείως το κεφάλι. Στη θέση του λαιμού φαίνονται κάτι κόκκινα, ματωμένα κρέατα. Θεέ μου, πρέπει να 'ναι ο Τάσος! Ναι, βέβαια, φαίνεται από τα ρούχα του. […] Μια κοπέλα, τη λέγανε Ρίτσα, είναι κι αυτή ξαπλωμένη στην άκρη του δωματίου ακίνητη. […] Είναι νεκρή […]. Και να, στο βάθος του δωματίου ο Ξενάκης, καθιστός, με την πλάτη ακουμπισμένη στον τοίχο και βογκάει. Το πρόσωπό του είναι γεμάτο αίματα. Ένα θραύσμα τον είχε χτυπήσει στο ζυγωματικό, κάτω από το αριστερό μάτι, που φαίνεται να έχει πεταχτεί προς τα έξω.

[…] Ανοίγοντας τρύπες στις μεσοτοιχίες, το εγκλωβισμένο τμήμα του ΕΛΑΣ, αφού πρώτα άνδρες του μετέφεραν τον τραυματία Ξενάκη στην κλινική Σμπαρούνη, κατάφερε να διαφύγει από την επικίνδυνη πλέον πολυκατοικία και να περάσει στην άλλη πλευρά του οικοδομικού τετραγώνου, στην πολυκατοικία της οδού Διδότου 47. Εκεί συνάντησαν περίπου 15 μαχητές του ΕΛΑΣ που είχαν βρει καταφύγιο στα υπόγεια του κτιρίου. Η δύναμη αυτή έδωσε την επόμενη ημέρα τη σημαντικότερη μάχη του λόχου Μπάϋρον στα Δεκεμβριανά.

Οι εθνοφύλακες, αφού πρώτα περικύκλωσαν την πολυκατοικία, στη συνέχεια κάλεσαν με τηλεβόα τους ελασίτες να παραδοθούν. Μετά την άρνησή τους, βρετανικό άρμα μάχης χτύπησε με τέσσερις διαδοχικές βολές την πρόσοψη του κτιρίου με αποτέλεσμα να καταρρεύσει όλο το μπροστινό του τμήμα. Τόσο οι εθνοφύλακες, που επιχείρησαν να εισέλθουν στο κτίριο μετά τον πρώτο βομβαρδισμό, όσο και οι Βρετανοί, που έκαναν το ίδιο μετά τον δεύτερο γύρο πυρών, δεν κατάφεραν να κάμψουν την αντίσταση. Οι μαχητές και μαχήτριες του ΕΛΑΣ προσπαθούσαν απεγνωσμένα να σβήσουν τις φωτιές που είχαν ανάψει παντού για να μην καούν ζωντανοί αυτοί και οι περίπου 20 ένοικοι της πολυκατοικίας που βρίσκονταν μαζί τους στα υπόγεια. Τελικά οι αμυνόμενοι, αφού πρόβαλαν ηρωική αντίσταση σε όλη τη διάρκεια της ημέρας, όταν νύχτωσε, εκμεταλλευόμενοι το σκοτάδι, επιχείρησαν έξοδο. Μια ομάδα κινήθηκε αριστερά με κατεύθυνση την Πλάζα κοντά στην πλατεία Εξαρχείων και η άλλη δεξιά ανεβαίνοντας τη Χαριλάου Τρικούπη».

* Το απόσπασμα προέρχεται από το νέο βιβλίο του ιστορικού Μενέλαου Χαραλαμπίδη με τίτλο«Δεκεμβριανά 1944. Η μάχη της Αθήνας» που κυκλοφόρησε πριν ένα μήνα από τις εκδόσεις Αλεξάνδρεια. Το βιβλίο βρίσκεται ήδη στη δεύτερη έκδοση καθώς η πρώτη (2.000 αντίτυπα) εξαντλήθηκε σε λιγότερο από ένα μήνα, γεγονός εξαιρετικά σπάνιο για επιστημονική μελέτη.

Τα οχυρά πέφτουν, η ελπίδα νικάει (αναδημοσίευση)

 Από Barikat.gr

της Κατερίνας Σκαργιώτη

Αυτές τις μέρες ζούμε καταστάσεις πρόδηλης ωμότητας, αυταρχισμού και αδιαφορίας για την ανθρώπινη αξιοπρέπεια. Περιπτώσεις όπως ,η απεργίας πείνας του Νίκου Ρωμανού και το αίτημα των σύρων προσφύγων για πολιτικό άσυλο αποτελούν τα τελευταία οχυρά μιας αντιδραστικής κυβέρνησης που «ζυγίζει» την ανθρώπινη ζωή και την αξιοπρέπεια ανάλογα με την ιδεολογία.

Η απόφαση για το αίτημα του Νίκου Ρωμανού αποδεικνύει ότι οι λύσεις στα ζητήματα που ανακύπτουν, υπάρχουν(και προβλέπονται) αρκεί το κράτος να θέλει να τις δώσει . Η εξέλιξη αυτή όμως μας θυμίζει και κάτι άλλο: πως οι χαμένες μάχες είναι εκείνες που δε δίνονται. Και για το δικαίωμα του Ρωμανού στη μόρφωση (και συνάμα πολλών άλλων φοιτητών-κρατούμενων) δόθηκε μάχη μέσα στη βουλή, αλλά και μάχη στο δρόμο. Στο πρόσωπο του Νίκου Ρωμανού ένα μεγάλο μέρος της κοινωνίας είδε την ελπίδα , πήρε θάρρος από τον αγώνα που έδωσε και στάθηκε στο πλευρό του . Από την άλλη είδε μια αντιδραστική κυβέρνηση που -με ακροδεξιές κορόνες –«υπερασπιζόταν» τη νομιμότητα και το κράτος δικαίου. Ένα ανάλγητο κράτος που δεν είχε πρόβλημα να βάψει τα χέρια του με αίμα, ένα κράτος που μισεί όσους διεκδικούν και όσους δεν αρκούνται να ζουν στο φόβο και την απάθεια. Η πρώτη μάχη κερδήθηκε .

Η επόμενη μάχη που βρίσκεται σε εξέλιξη είναι αυτή των προσφύγων από τη Συρία, που για τη κυβέρνηση είναι «λαθραίοι» και «παράνομοι». Η αστυνομική επιχείρηση εναντίων των σύρων μεταναστών είναι ακόμα μια απόδειξη ότι υπάρχει μόνο ένα σχέδιο: φόβος. Φόβος με την επίφαση της «νομιμότητας» και της «ασφάλειας». Ηχούν ακόμη τα τύμπανα του πολέμου. Δεν έχουμε τελειώσει. Όμως είμαστε κοντά. Τα οχυρά πέφτουν, η ελπίδα νικάει.

Ζούμε τις τελευταίες μέρες μιας επικίνδυνης κυβέρνησης . Ίσως αυτή η έξαρση αυταρχισμού να είναι ο «επιθανάτιος ρόγχος» και ο πανικός μιας αρρωστημένης κατάστασης που τελειώνει. Μιας κατάστασης που προσποιούνταν μια κανονικότητα που, εδώ και χρόνια, δεν υπάρχει.

Ο φόβος και η ένταση της κατάρρευσης αποτυπώνεται σε όλα τα εργαλεία αυτού του αποτυχημένου κράτους: καθοδική πορεία στους χρηματιστηριακούς δείκτες, καλλιέργεια πανικού από τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης. Ωστόσο, ο φόβος του αντιπάλου είναι το κλειδί της επιτυχίας για το καινούργιο που έρχεται. Ξέρουμε γιατί δε πρέπει να φοβόμαστε και σε τι μπορούμε να ελπίζουμε. Τώρα που αντίπαλος πέφτει θα κάνει ότι μπορεί για μην αφήσει χώρο στη ελπίδα γιατί μόνο έτσι μπορεί να εμφανιστεί σαν «σωτήρας». Η συνειδητοποίηση ότι, η ασφάλεια που επικαλείται (ο αντίπαλος) είναι μια απάτη με την οποία θρέφεται ο φόβος που μας έχει καλλιεργήσει, είναι και η λύση για να αγωνιστούμε και να επανακτήσουμε όλα όσα μας στέρησε.

Αυτές οι μέρες είναι οι τελευταίες μιας «ανοχύρωτης πόλης» όπου αντί για συντρίμμια υπάρχει μια κοινωνία που δεν αναπνέει πια. Αυτή η κοινωνία που έχει πάψει να ζει, η κοινωνία των ανέργων των επισφαλώς εργαζομένων η κοινωνία των voucher . Αυτή η κοινωνία που έχει διαλυμένο σύστημα υγείας, κατακερματισμένη παιδεία και ανύπαρκτο «δίχτυ κοινωνικής προστασίας» έχει λόγο να παλέψει, έχει λόγο να μείνει όρθια για να ισοπεδώσει το φόβο με την ελπίδα. Γιατί ξέρει πως μπορεί να μπει νικήτρια στην «ανοχύρωτη πόλη». Γιατί θα πάψει πια να ζει υπό το φόβο των μνημονίων, των δόσεων , της σωτηρίας των τραπεζών και της καταστολής.

Καλλιεργείται συνεχώς μια εικόνα τρόμου, υστερίας και χάους που μέρα με τη μέρα κορυφώνεται. Πανικός γιατί η κυβέρνηση καταρρέει. Φόβος γιατί έννοιες όπως αξιοπρέπεια , ελευθερία , ανάγκη για καλύτερη ζωή θα αποκτήσουν ξανά νόημα. Η κυβέρνηση επικαλείται αστάθεια και αδιέξοδο αν φύγει από την εξουσία. Μα η ανατροπή αυτής της κυβέρνησης είναι ο στόχος, έτσι θα βγούμε από το αδιέξοδο που ζούμε. Είναι η ευκαιρία όλων μας όχι να αντισταθούμε, είναι η ευκαιρία να αντεπιτεθούμε και να νικήσουμε!

Τίποτα δε θα είναι εύκολο αλλά τίποτα δε θα θυμίζει και το παλιό κόσμο που θα μείνει πίσω. Η ελπίδα και η προσπάθεια για το καινούργιο , το αδοκίμαστο θα είναι η ταφόπλακα μιας κατάστασης που δε μας αφορά πια. Ή καλύτερα , που δε μας αφορούσε ποτέ.

Αυτοί που μας οδήγησαν να εξηγούμε και να διεκδικούμε τα αυτονόητα παίρνουν την άγουσα προς την έξοδο. Εμείς μένουμε, νικάμε, ζητάμε τις ζωές μας πίσω. Η νίκη έρχεται στο τέλος -μετά από πολύ πόνο- αλλά έρχεται . Το τέλος του αντιπάλου είναι η αρχή του δικού μας κόσμου. Οι μέρες που έρχονται είναι οι δικές μας μέρες.

Eικονική ελευθερία (αναδημοσίευση)

Γιώργος Κουτσαντώνης 

στο http://eagainst.com/articles/fakefreedom/

Πλην ελαχίστων εξαιρέσεων, κατά την παγκόσμια ιστορία τα πολιτικά συστήματα (μοναρχικά, ολιγαρχικά, αντιπροσωπευτικά) οδήγησαν σε μια κατάσταση που, grosso modo, υποχρέωσε τους ανθρώπους σε δυο στάσεις ζωής. Η πρώτη στάση διαμορφώθηκε από την αυστηρή πειθαρχία (μοναρχίες, ολιγαρχίες) η οποία επέβαλε την κονιορτοποίηση των προσωπικών επιθυμιών και την υπονόμευση του αυτοκαθορισμού (με την έννοια να μπορούν οι όποιοι και οι όποιες να καθορίζουν τις τύχες τους). 

Η δεύτερη (αντιπροσωπευτικά συστήματα) ενώ αρχικά, μέσα από τους μεγάλους κοινωνικούς αγώνες, δημιούργησε τα θεμέλια για τη διεκδίκηση της ελευθερίας, σταδιακά διαμόρφωσε μια φαντασιακή αίσθηση, με άλλα λόγια μια εικονική ελευθερία. Βαθμιαία τέθηκε στο επίκεντρο της ύπαρξης η υλική υπόσταση του ανθρώπου ως καταναλωτή, η αέναη οικονομική ανάπτυξη, ο ατέρμονας πλανήτης ως πάροχος ύλης, η αυταπάτη μιας κοινωνίας ελεύθερων αγορών.

Ασφαλώς και δικαίως η δεύτερη στάση (ως απόρροια των αντιπροσωπευτικών πολιτικών συστημάτων) αποτέλεσε και την καλύτερη δυνατή έκβαση. Υπό αυτή την οπτική του συμβιβασμού – που φέρει αξιωματικά το μη χείρον βέλτιστο – πορεύτηκαν και συνεχίζουν να πορεύονται οι δυτικές κοινωνίες. Ωστόσο – με την κυριαρχία της οικονομοκρατίας – η φύση και η μορφή (κατ’ επέκταση οι επιπτώσεις σε ατομικό επίπεδο) αυτού του συμβιβασμού, άρχισαν να αλλάζουν. Η πορεία που αρχικά φαινόταν ότι θα εξασφάλιζε την ελευθερία ατομικής δράσης, έκφρασης και ανάδειξης των ικανοτήτων, άρχισε να εδραιώνει μια νέα κατάσταση.

Ο μηχανισμός του ανεξέλεγκτου δανεισμού (σε ατομικό, εθνικό και παγκόσμιο επίπεδο) οδήγησε τους πάντες σε τεράστια χρέη. Ο καπιταλισμός, σε μια ευτελή συμμαχία με την τεχνολογία, άρχισε σταδιακά να κυριεύει την πολιτική, αναζητώντας τεχνητά (ανύπαρκτα) πεδία εκμετάλλευσης σε ένα όργιο απληστίας.

Σταδιακά, όπως καθετί άλλο που καθορίζεται από το νεοφιλελεύθερο ιδεολόγημα, έτσι και η ελευθερία απέκτησε χρηματικό αντίτιμο. Η ιδιώτευση και ο εγκλεισμός στον στενό οικογενειακό πυρήνα, απέκτησαν θεσμική υπόσταση και ο άνθρωπος, δίχως να το συνειδητοποιεί, ξεκίνησε να υποδουλώνει σταδιακά τον ίδιο του τον εαυτό. Αυτό επομένως που διαρρηγνύεται σήμερα είναι η οικονομο-κεντρικής φύσης υπόσταση της ανθρώπινης ζωής. Ο δυτικός άνθρωπος άρχισε να αισθάνεται υποδούλωση, μόνο τώρα όπου η οικονομία του χτυπά την πόρτα.

Στην πραγματικότητα με την παθητικότητά του, την αδιαφορία του για την προσωπική του καλλιέργεια και την απουσία του από τα πολιτικά πράγματα, υπονόμευσε συνολικά ο ίδιος την ελευθερία του πολύ νωρίτερα.

«Πριν από 30 ή 60 χρόνια οι αριστεροί θα σου μιλούσαν για την ένδοξη νύχτα της επανάστασης και οι δεξιοί για την απεριόριστη πρόοδο κ.ο.κ. Σήμερα κανείς δεν τολμά να εκφράσει κάποιο μεγαλεπήβολο ή έστω μετριοπαθώς λογικό πρόταγμα το οποίο να υπερβαίνει τον προϋπολογισμό ή τις επόμενες εκλογές. Υπάρχει συνεπώς ένας χρονικός ορίζοντας. Υπό αυτή την έννοια, η «επιβίωση» είναι ένας όρος στον οποίο μπορούμε να ασκήσουμε κριτική, διότι, φυσικά, όλοι μας νοιαζόμαστε για τη σύνταξή μας και για την εκπαίδευση των παιδιών μας. Αυτός όμως ο χρονικός ορίζοντας είναι ιδιωτικός. Κανείς δε συμμετέχει σε ένα δημόσιο χρονικό ορίζοντα, κατά τον ίδιο τρόπο που κανείς δε συμμετέχει σε ένα δημόσιο χώρο» (Κορνήλιος Καστοριάδης).

Επιπροσθέτως η ιστορία διδάσκει με σαφήνεια, ότι στις κοινωνίες δεν δόθηκε ποτέ η δυνατότητα να επιλέξουν, ούτε φυσικά να αναζητήσουν συλλογικά τη λύση στα μεγάλα ζητήματά τους. Κάθε φορά, μικρά ή μεγαλύτερα τμήματα των κοινωνιών απαιτούν (με δική τους πρωτοβουλία, κατευθυνόμενη ή μη), διεκδικούν και τελικά κερδίζουν. Τίποτε δεν προσφέρεται (ούτε καν ως επιλογή) και ασφαλώς δεν χαρίζεται από τους λίγους ισχυρούς εξουσιαστές στους πολλούς. Τα ζητήματα επομένως που θα έπρεπε να μας απασχολήσουν καθολικά σήμερα είναι:

-Πώς ο άνθρωπος μπορεί να εξέλθει από την παθητικότητα και την ιδιώτευση περνώντας στην ενεργή συμμετοχή και την συλλογικότητα;

-Πώς μπορεί να γίνει αυτόνομος και ολιγαρκής χωρίς να αισθάνεται μικρός και ασήμαντος;

Με άλλα λόγια, πως μπορεί να διεκδικήσει την ισότητα και την ελευθερία του; Θα πρέπει να μας ενδιαφέρει η εύρεση απαντήσεων στα παραπάνω ερωτήματα δίχως ανυπέρβλητες αντιφάσεις. Στην αναζήτηση των απαντήσεων δεν μπορεί η συλλογική βούληση να ταυτιστεί ή να διαμορφωθεί από επιστημονικές νόρμες και κεντρικές αποφάσεις. Ακριβώς γιατί αυτές οι απαντήσεις (με γνώμονα τη συλλογική βούληση), μπορούν να σηματοδοτήσουν την απαρχή μιας νέας στάσης ζωής και επομένως ενός νέου πολιτικού αιτήματος που θα έχει ως πυλώνα του την ενεργή πολιτική συμμετοχή όλων.

Ο άνθρωπος που σήμερα αισθάνεται αδύναμος και εγκλωβισμένος στα οικονομικά και μη προβλήματά του φέρει και ο ίδιος, τεράστια προσωπική ευθύνη. Είναι όμως βέβαιο πως μπορεί να γίνει και δυνατός και ελεύθερος. Ικανή και αναγκαία συνθήκη είναι να συνειδητοποιήσει ότι τα παραπάνω ερωτήματα πρέπει και μπορούν να απαντηθούν μόνον συλλογικά.

H αντιξοότητα μπορεί να αποτελέσει αφορμή για την αναζήτηση μιας ευημερίας (ευτοπίας) που θα βασίζεται στην ολιγάρκεια, την ισότητα και την πραγματική ελευθερία και όχι στην υπερκατανάλωση και στην εθελούσια αυτο-υποδούλωση. Άλλωστε η μετατροπή της όποιας θεωρίας σε πολιτική πράξη ενώ από την μια απαιτεί συλλογικότητα, από την άλλη δεν μπορεί παρά να έχει στο κέντρο της τον ίδιο τον άνθρωπο και αυτό δεν συνθέτει κάποια ακόμη αντίφαση, αλλά το μεγαλείο της κοινωνικής ύπαρξης…

Αν είχαμε άπειρο χρόνο (αναδημοσίευση)

από τον Αδέσποτο Σκύλο

by ΑΝΤΩΝΗΣ ΑΝΤΩΝΑΚΟΣ

Είναι κλεισμένα τα χάδια σου σε κουτί αιωνιότητα. 

Τα χείλη σου περιμένουν στο κατώφλι της αγάπης. 

Αν είχαμε άπειρο χρόνο θα ψαρεύαμε στην όχθη σου φιλιά. 

Θα κάναμε θραύση εις το όρος Αραράτ,

 θα γεμίζαμε σπόρια την ποδιά σου 

και το καθρεφτάκι σου αχνό.

Αν είχαμε χρόνο άπειρο δε θα κωλώναμε πουθενά. 

Ο φόβος θα κυκλοφορούσε στα βιβλία και στο σινεμά. 

Στα φαράγγια τη νύχτα με τους λύκους. 

Στους χέρσους τάφους. 

Αν είχαμε άπειρο χρόνο δε θα κάναμε σπουδές 

και δε θα κορνιζάραμε πτυχία. 

Θα βγάζαμε γλώσσα στο θεό της φθοράς. 

Στον ακόρεστο φονιά των ατίθασων βυζιών 

θα βάζαμε φωτιά.

Νυχθημερόν θ’ ακούγαμε διαβολικά γουργουρητά. 

Γέλια της γύμνιας κελαρυστά. 

Δεν θα είχαμε χρονολογίες θανάτου εντός παρενθέσεως, 

επικήδειους, φέρετρα σκεπασμένα με σημαίες.

Χριστιανούς σταυροφόρους με χατζάρες

και μάνατζερ με κοφτερά χαμόγελα. 

Δεν θα είχαμε διαφθορά μόλυνση σφαγές 

παρά μονάχα του τραπεζίτη ήλιου τα δόντια

να ροκανίζουν τις καταθέσεις μας.

H μοναξιά του αρθρογράφου μεγάλων αποστάσεων (αναδημοσίευση)

Από τον Θωμά Τσαλαπάτη
(στην εφημερίδα Εποχή)

Περνούν οι μέρες, περνούν τα άρθρα. Κείμενο πέφτει πάνω σε άλλο κείμενο, σκόνη πάνω σε άλλη σκόνη, λόγια που μοιράζονται σε γραμμές, σε παραγράφους, σε οθόνες. Πρόχειρες σκέψεις, σκέψεις μελετημένες, γραμμένες στη βιασύνη της διορίας, στον άπλετο χρόνο εκτός ωραρίου. Υποσημειώσεις και παρατηρήσεις στο οπισθόφυλλο της μέρας, της κάθε μέρας. Στην περιοδικότητα των περιοδικών, στο εφήμερο των εφημερίδων, ανάμεσα σε ένα κλικ που γεννά και ένα κλικ που σβήνει. Άρθρα πάντοτε φρέσκα, ένα βήμα πριν το φέρετρο της ταξινόμησης, το ρηχό τάφο του αρχείου.

Πού πάνε τα άρθρα όταν πεθαίνουν;

Ποια η διάρκεια ενός άρθρου; Είναι ο χρόνος που καταναλώνει κάποιος να το διαβάσει; Η στιγμή μέχρι να αντικατασταθεί από ένα νέο κείμενο του ίδιου αρθρογράφου; Ο χρόνος που διεκδικεί στη σκέψη του αναγνώστη μέχρι να σβηστεί από άλλα γεγονότα, σημειώσεις, παρατηρήσεις ή και άλλα άρθρα; Και που πάνε τα άρθρα όταν πεθαίνουν; Όταν βγαίνουν εκτός κυκλοφορίας, εκτός αφής και εκτός μνήμης. Άραγε συνεχίζουν να συνομιλούν και τότε; Να επαναλαμβάνουν τα ίδια λόγια, τα ίδια σχόλια, την ίδια εκείνη μέρα που περιέχουν; Και αν όχι, τότε για τι θέματα μιλούν; Μήπως παραφράζουν τους εαυτούς τους; Μήπως αλλάζουν τη σειρά των λέξεών τους για να πούνε άλλες ιστορίες, άλλες παρατηρήσεις και άλλα σχόλια; Μήπως ακόμη σχολιάζουν -με ελαφριά διάθεση κουτσομπολιού- τους γραφιάδες και τους αναγνώστες τους; Προδίδουν τα μυστικά πίσω από τις γραμμές, τους συνειρμούς που ξεκινούν από τις δικές τους φράσεις, τις παραφράσεις και τις παρερμηνείες, τη σιωπή που κρύβει κάθε τι που ειπώνεται; (ίσως να είπαμε πολλά, άλλωστε και αυτό εδώ είναι ένα άρθρο και πολύ φοβάμαι πως θα μαρτυρήσει τις σκέψεις που μόλις διατυπώσαμε στα άλλα άρθρα που θα πάει να συναντήσει ακριβώς τη στιγμή που θα τελειώσετε την ανάγνωση του).

Μα η ερώτηση καμιά φορά είναι πολυτέλεια και πού χρόνος για τέτοια. Με το μάτι σε υπερένταση για την ανεύρεση του θέματος, κάθε φορά του νέου θέματος, κάθε φορά του ίδιου θέματος, σε τίτλους εφημερίδων, σε διαδικτυακά σχόλια, στα ψυγεία των φυλαγμένων για ώρα ανάγκης θεμάτων, σε άγραφα άρθρα που τριγυρνούν τους δρόμους, που στριμώχνονται σε λεωφορεία, διαδρόμους και μαγαζιά. Εδώ θα πλανηθούμε, στους χειρόγραφους δρόμους, με τους τροχούς βουλιαγμένους στη λάσπη της μελάνης, επαναλαμβάνοντας την ίδια φράση σαν τελετουργία ή σαν λόξυγκα, λερωμένοι από επιφωνήματα και από σημεία στίξης, ειπωμένοι μέσα στη φωνή της μέρας. 

Ποια η απόσταση που καλύπτουμε γράφοντας; 

Καμιά φορά γυρνάς πίσω σε παλιά γραφτά αναζητώντας τις μέρες που πέρασαν, τα γεγονότα, αναζητώντας την πορεία που σε έφερε πάλι σήμερα μπροστά στη λευκή σελίδα. Άρθρα που ξέχασες, ή που σε ξέχασαν, παρατηρήσεις και σχόλια που προσπαθείς να καταλάβεις τι σημαίνουν, καινούρια αδιέξοδα δρόμων παλιών. Προσπαθώντας να αναστήσεις τα περασμένα γραπτά –έστω για λίγο, όσο κρατά η ανάγνωση. Σαν μια μάταιη τεχνητή αναπνοή με το βλέμμα σου. Ανατρέχεις έτσι ανάποδα προς τα πίσω. Διαβάζεις τον εαυτό σου ανάποδα, σαν κρεμασμένο από τα πόδια. Μαζί με σένα και τα κείμενά σου ανάποδα, με όλες σου τις λέξεις να στάζουν τόνους. Και όλα μαζί σε αυτή την άβολη στάση παρακάμπτουν τα πολλά ερωτήματα για να συνηγορήσουν στο ένα Ερώτημα: 

Ποια η απόσταση που καλύπτουμε γράφοντας; Ό,τι και να καταφέρεις, ό,τι και να προσπαθήσεις, ό,τι και να φοβηθείς είσαι πάντοτε δρομέας μεγάλων αποστάσεων. Γιατί πάντοτε προσπαθείς να καλύψεις τη μεγαλύτερη δυνατή απόσταση. Την απόσταση αυτή που εκτείνεται από την σιωπή στη λέξη και από εσένα στον Άλλο. Να μιλήσεις, απλά να μιλήσεις και αν είσαι τυχερός να μιλήσεις με τον άλλο. Κουβαλώντας πάντοτε την ψευδαίσθηση πως και εκείνος σου απαντά (μια ψευδαίσθηση που κάνει τα πάντα πιο αληθινά). Και τελικά –έστω για απόψε μόνο- το άρθρο σου να είναι ταυτόχρονα και το θέμα σου. Επιτρέποντας σου να αφιερώσεις λίγες λέξεις παραπάνω, στις λεγεώνες των τόσων άρθρων που ξεχάστηκαν και κυρίως στην μοναξιά των αρθρογράφων μεγάλων αποστάσεων.

Λόγια σαν ψίθυροι προς τη νέα ζωή (αναδημοσίευση)

από τον Ανιχνευτή

 

Σε αγαπώ πολύ μωρό μου! Πάντα θα είμαι εδώ για εσένα ζωή μου! Γι'αυτό καθώς σε κοιτώ να κοιμάσαι γαλήνια στην κούνια σου, μ'ένα χαμογελάκι χαραγμένο στο προσωπάκι που μου δίνει τη δύναμη να τα βάλω με όλα τα τέρατα και τα κακά στοιχειά του κόσμου για χάρη σου, νιώθω μια έντονη ανάγκη να σου μιλήσω. Με το μυαλό μου. Ελπίζοντας να μην ταράξω την ονειρική σου γαλήνη και πιθανή παραμονή σε νεραϊδότοπους και μαγεμένα τοπία που εμείς χάσαμε πια την πρόσβαση σε αυτά γιατί μας ενηλικίωσαν οι καταστάσεις της "κανονικότητας" πρόωρα. 

Όμως δεν θέλω να σου κρύψω τίποτα. Και καθώς όταν είσαι ξύπνιο και καθώς μεγαλώνεις θα προσπαθούμε να απαλύνουμε για εσένα την ασχήμια και τον παραλογισμό αυτού του κόσμου, δίνοντας έμφαση στις όμορφες και μαγικές πτυχές του που πάντα υπάρχουν εδώ για να ανακαλύψεις, ωστόσο τώρα που κοιμάσαι θα σου μιλήσω. Ελπίζοντας πως δεν θα με ακούσεις και όταν θα μπορείς να με ακούσεις και να καταλάβεις...εγώ να βρω τους κατάλληλους τρόπους να σου εξηγήσω, να σε συμβουλέψω χωρίς να σε γαλουχήσω, να σε μάθω πράγματα χωρίς να σου επιβάλλω, να σου δείξω εικόνες χωρίς να κάψω τα μάτια σου, να φυσήξω μέσα σου δύναμη χωρίς να σκληρύνω την καρδούλα σου ώστε αυτή να γίνει πέτρα, να συμβάλλω στο να διατηρηθεί μέσα σου ζωντανή η ζέστα της αγνότητας και παιδικότητας ενάντια σε όλη την κακότητα και μονολιθικότητα και υπουλία των πάσης φύσεως ιερατείων του κόσμου, την επιδημική βλακεία και μεγαλομανία, την απάτη κι αλληλοεξαπάτηση και μαζική βοσκή και μονίμως άλυτα αδιέξοδα παρά το σάλεμα της απλότητας και λειτουργικότητας των λύσεων... που σαλεύουν με αγωνία φιμωμένες κι εξορισμένες στο χλευασμό και την δημόσια-εμφυτευμένη από τα πάνω-δυσπιστία. Κάτι σαν τα μικρά μυστικά που χρειάζονται προστασία, γιατί τα μεγάλα προστατεύονται από τη δημόσια δυσπιστία. 

Σου μιλάω εγώ, ο πατέρας σου. Αυτός που μαζί με τη μητέρα σου αποφασίσαμε συνειδητά να σε φέρουμε στο συγκεκριμένο κόσμο, να ανοίξεις τα ματάκια σου στο συγκεκριμένο γεωγραφικό και ιστορικό χωροχρόνο, στη συγκεκριμένη εγχώρια και διεθνή περιρρέουσα ατμόσφαιρα, κάτω από τις τρύπιες και αποπνικτικές φτερούγες των συγκεκριμένων αντι-ανθρώπινων και υπερφίαλων και αντι-ερωτικών ιδεολογημάτων, μέσα στη διανοητική ρύπανση αιμοσταγών και άκρως υποκριτικών και δογματικών θρησκειών και παρασιτικών σε βάρος των χαρών και των δυνατοτήτων της ζωής, κάτω από τα δηλητηριώδη κεντριά και τα αρπαχτικά νύχια φρενοβλαβών και ασύμβατων με την ανάπτυξη της ζωής χρηματοπιστωτικών κρεματορίων και ιδρυμάτων, στο στόχαστρο της αδιαφορίας και του περιθωρίου πλάνων και πρότζεκτ και μεθοδεύσεων από γλοιωδέστατα και ανάξια λόγου αποβράσματα (αστειότατοι συνήθως νάνοι που συχνά φαντάζουν ως γίγαντες στα ζαλισμένα μάτια των μαζανθρώπων), ανδρείκελα και γύναια, τα οποία οι άνθρωποι επιλέγουν με μοιρολατρία, εθελοδουλία και παρωδίες πολιτικών διαδικασιών ώστε να κακοποιούνται ψυχοσωματικά από αυτά και τα οποία δεν δίνουν δεκάρα για εσένα και όλα τα μωράκια που έρχονται μέσα στο κλάμα και την περιέργεια να αδράξουν την σάρκα και την ψυχή του κόσμου... Που τα υποδέχεται με μέτρα σκληρής μα "αναγκαίας" λιτότητας και υποθηκευμένης σε τραπεζίτες και πολυεθνικές επιβίωσης, μέσα σε τσιφλίκια προκλητικής μειοψηφικής αφθονίας και τους προσφέρει ως καλωσόρισμα από νωρίς την επαφή με πληγές σαρκικές και πνευματικές και την τρομαχτική ψύχρα μιας ανύπαρκτης ή στην καλύτερη περίπτωση λειψής στην υπόστασή της ψυχής.

Σταματώ για λίγο να πάρω μια ανάσα, όντας κι εγώ κάπως τρομαγμένος με όλες αυτές τις διαπιστώσεις και το βάρος τους στις πλάτες και το κεφάλι μου. Όμως δεν με παίρνει ούτε για αστείο να λιποψυχήσω...να τις αποδεχτώ ως "φυσιολογικότητα", ως μη αναστρέψιμη κανονικότητα, ως status quo! Για χάρη σου, πάνω απ'όλα μάτια μου, γιατί είμαι υπεύθυνος που βρίσκεσαι εδώ, που γεμίζεις τη ζωή μου με μια πρωτόγνωρη χαρά, προερχόμενη από την ίδια τη φύση και ουσία της ζωής και μεταφερόμενης και πέρα από αυτή. Πέρα από το εφήμερο αυτού του κόσμου...Αν ποτέ με ρωτήσεις λοιπόν μεγαλώνοντας και βλέποντας και κατανοώντας..."γιατί σε έφερα εδώ"...Κάτι που σημαίνει ότι τίποτε δεν θα έχει αλλάξει προς το καλύτερο κι έχω κι εγώ μερίδιο ευθύνης γι'αυτό...Το μόνο που θα μπορώ να σου απαντήσω είναι μάλλον αυτό: γιατί η παρουσία σου κάνει αυτόν τον κόσμο πιο όμορφο (και θέλω να πιστεύω ότι έτσι νιώθουν οι γονείς, τουλάχιστον ο περισσότεροι, για τα παιδιά τους) και γιατί μου δίνει το κίνητρο ποτέ να μη σταματήσω να προσπαθώ, όπως μπορώ, μπας και γίνει αυτός ο κόσμος λίγο πιο υποφερτός και ανθρώπινος, ματάκια μου. Για σένανε και για όλα τα παιδάκια του κόσμου, όπου κι αν βρίσκονται αυτά. Και κλαίνε από χαρά, λύπη, πείνα, εγκατάλειψη, στομφώδεις ατζέντες "ανάπτυξης" ή σωτηριολογίας και παραληρήματα κάθε είδους σχιζοφρενικού φανατισμού, που όλα τα τερατώδη αυτά μαζί πατάνε πάνω σε κουφάρια ανθρώπινα...Θα τα καταφέρουμε όμως μωρό μου! Έτσι; Έστω εσύ και η γενιά σου, θέλω τόσο πολύ να πιστεύω κι ας μην είμαι πια εγώ εδώ...

Η έκφραση «δεν γίνεται» αφορά μόνο στους δειλούς και βολεμένους (αναδημοσίευση)

από http://ta4mx.blogspot.gr/2014/12/blog-post_7.html

Ένα σχολείο στο Φουρφουρά της Κρήτης που έχει γίνει δεκτό στην παγκόσμια λίστα των Σχολείων της Εναλλακτικής Εκπαίδευσης! Μεταξύ των δράσεων που έχει εισαγάγει στο σχολικό του πρόγραμμα είναι και η δημιουργία ενός «καναλιού» εκπαιδευτικής τηλεόρασης τον Οκτώβριο του 2011 με το όνομα «Τα Μικρά Αμαριωτάκια», με την στήριξη του υπουργείου Παιδείας. Το τελευταίο κατόρθωμα αυτού του σχολείου είναι η αντικατάσταση των παραδοσιακών καρεκλών με ελβετικές μπάλες! Ιδού η ανακοίνωση του σχολείου: «Σήμερα ήταν μια ιδιαίτερη μέρα! Τα τελευταία 5 χρόνια λέγαμε ότι θέλαμε να κάνουμε τα θρανία και οι καρέκλες να μοιάζουν περιττά στην τάξη. Να αντικατασταθούν αν είναι δυνατόν με αντικείμενα πιο χρηστικά και καλαίσθητα. Έτσι λοιπόν η μαμά Ζωή, νεοαφιχθείσα με τα παιδάκια της από την Κέρκυρα, έδωσε τη λύση. Οι καρέκλες του σχολείου σιγά σιγά εκτοπίζονται από… μπάλες! Σε αντίθεση με τις καρέκλες, που εμποδίζουν τη σωστή ανάσα, την καλή κυκλοφορία του αίματος και που επιβαρύνουν το σώμα με τη λανθασμένη στάση, οι ελβετικές μπάλες γυμναστικής ή όπως είναι γνωστές «οι μπάλες για πιλάτες», κρατούν το σώμα σε εγρήγορση, βοηθούν στη συγκέντρωση, ενώ γυμνάζουν, διευκολύνοντας την αναπνοή και την καλύτερη κυκλοφορία του αίματος. Δεν είναι τυχαίο που τις μπάλες αυτές τις χρησιμοποιούν σε κέντρα πληροφορικής, σε εργασίες που απαιτούν πολύ καθισιό, ενώ βοηθούνε ιδιαίτερα παιδιά με αυτισμό. Με χαρά λοιπόν σας δίνουμε μια γεύση από χοροπήδημα!!!» 

Όταν ο Άγγελος Πατσιάς, ο δάσκαλος του σχολείου στο Φουρφουρά της Κρήτης, ανέβηκε στη σκηνή φανερά τρακαρισμένος και άρχισε να ξετυλίγει το γοητευτικό παραμύθι του θαύματος που συντελείται στο Φουρφουρά, για πρώτη φορά σε ομιλία τα τελευταία χρόνια μου ήρθαν δάκρυα στα μάτια. Αν και ο λόγος του ήταν εξαιρετικά χιουμοριστικός, όσα έλεγε ήταν ανέλπιστα αισιόδοξα και οι εικόνες που μας έδειχνε μιλούσαν από μόνες τους, εμένα με χτύπησε κατακούτελα ένα κύμα τρομακτικής συγκίνησης.

Ο σεμνός δάσκαλος περιέγραψε ένα σχολείο που όλοι θα θέλαμε να δούμε τα παιδιά μας να φοιτούν. Ένα σχολείο της Φύσης και των Χρωμάτων, που τα παιδιά καλλιεργούν κήπους, παίζουν θέατρο, έχουν θερμοκήπιο, blog και web tv, τραγουδάνε και χορεύουν, μαθαίνουν γαλλικά μέσω skype και κυρίως λατρεύουν το δάσκαλο τους και δε βλέπουν την ώρα να ξυπνήσουν για να πάνε σχολείο. Και ένα χωριό που κατάλαβε την ευλογία που του έτυχε και αγκάλιασε ομαδικά την προσπάθεια του πιο όμορφου σχολείου στη χώρα που είναι αυτοσυντηρούμενο και βγάζει τα έξοδα του από τις καλλιέργειες.

Τα παιδιά στα βίντεο που είδαμε αλλά και αυτά που κυκλοφορούν στο διαδίκτυο κοιτάζουν το δάσκαλο στα μάτια με λατρεία, μοιάζουν να αντιλαμβάνονται απόλυτα την τύχη τους.

Ο φύλακας Άγγελος και όσα μας είπε για τη δουλειά που κάνει στην Κρήτη ήταν το μεγαλύτερο μάθημα ζωής που πήρα τον τελευταίο καιρό. Ήταν η πιο ουσιαστική έκφραση της φράσης του φετινού Ted «το κουράγιο να δημιουργείς» και η μεγαλύτερη απόδειξη πως στη ζωή η έκφραση «δεν γίνεται» αφορά μόνο στους δειλούς και βολεμένους.

Η ομιλία του θα έπρεπε για μένα να διδάσκεται στις πανεπιστημιακές σχολές και να παίζεται υποχρεωτικά σε όλα τα σχολεία της χώρας. Είναι το απόλυτο παράδειγμα του τι σημαίνει δεν μένω στη διαπίστωση και την αγανάκτηση αλλά βρίσκω τους τρόπους να πάω τα πράγματα παρακάτω. Ο Άγγελος και προς τιμή του δεν μας μίλησε στιγμή για τις δυσκολίες που αντιμετώπισε. Και που βέβαια είμαι σίγουρος θα ήταν χιλιάδες. Μας μίλησε μόνο για το πως τις νίκησε. Και αυτό ήταν το μάθημα ζωής. Ήταν η ελπίδα πως ακόμα και στα πιο βαθιά σκοτάδια η ζωή θριαμβεύει. Αρκεί νατο πιστέψεις.