Πέμπτη 30 Μαΐου 2013

Θανατηφόρα μοναξιά στην ψηφιακή εποχή: «Έρωτας ή τίποτα» (αναδημοσίευση)

...αποφθέγματα αστικής απόγνωσης από την ανάγκη για οικειότητα





Στο μετρό της Πράγας ένα στα πέντε βαγόνια κάθε συρμού θα είναι ειδικός χώρος γνωριμιών. Αυτό ανακοίνωσε ο εκπρόσωπος της εταιρείας Ropid που διαχειρίζεται τις συγκοινωνίες της τσέχικης πρωτεύουσας. «Σήμερα οι άνθρωποι δεν έχουν μέρος να γνωριστούν. Ίσως σε κάποιο πάρτι ή στη δουλειά. Αν θέλουν, οι επιβάτες μπορούν να γνωρίζονται μεταξύ τους και να συνάπτουν σχέσεις. Αν δεν θέλουν, μπορούν απλώς να διαβάζουν».

Στην Ελλάδα, το θέμα που έπεσε στην Έκθεση στις πανελλαδικές εξετάσεις ήταν «η απομόνωση του ανθρώπου μέσα στην ψηφιακή εποχή». Στους δρόμους της Αθήνας, όλο και περισσότεροι λυρικοί ποιητές γράφουν συνθήματα απεγνωσμένης αγάπης: «ερωτευτείτε», «Έρωτας ή τίποτα» και άλλα τέτοια αποφθέγματα αστικής απόγνωσης. Ο Χριστόφορος Παπακαλιάτης, μετρ της υπερβολής, ο Έλληνας που σίγουρα θα είδε τον «Υπέροχο Γκάτσμπυ» του Μπαζ Λούρμαν με δάκρυα ζήλιας στα μάτια, στην τελευταία ταινία του, που λοιδορήθηκε, αλλά έκοψε κοντά 1 εκατομμύριο εισιτήρια, έτρεχε στους δρόμους της Πλάκας φωνάζοντας το σκυλί του, χωρίς να ντρέπεται που το έλεγαν «Μοναξιά». Καθώς το κυνηγούσε, γνώρισε τον έρωτα της ζωής του, γιατί αυτά συμβαίνουν στο σινεμά.

Μοναξιά λοιπόν. Το θέμα μοιάζει μελό και ερωτικό, και κάπως σαν πολυτέλεια της ζωής. Στην πραγματικότητα είναι πολύ πιο σύνθετο. Η Τζούντιθ Σούλεβιτς, επιστημονική ρεπόρτερ του περιοδικού «NewRepublic», παρουσίασε μια έρευνα με τίτλο «Η θανατηφόρα μοναξιά». Δεν ήταν μια ρομαντική προσέγγιση στο θέμα, ήταν μια επιστημονική και κοινωνιολογική σπουδή, που θα έπρεπε να διανεμηθεί σε κάθε Έλληνα πολίτη, αν αυτός νιώσει έτοιμος να διαβάσει κάτι άβολο. Δεν είναι μόνο οι ήρωες ερωτικών κομεντί, οι χωρισμένοι και οι νταλκαδιασμένοι. Οι μοναχικοί είναι οι αουτσάιντερ της ζωής. Οι ηλικιωμένοι, οι φτωχοί, όσοι δέχονται επιθέσεις, όσοι νιώθουν διαφορετικοί και το σύστημα τους συμπεριφέρεται έτσι. Οι γυναίκες είναι πιο μοναχικές από τους άνδρες – αν και οι άγαμοι άνδρες είναι πιο μοναχικοί από τις άγαμες γυναίκες. Οι μετανάστες νιώθουν μεγαλύτερη μοναξιά από τους γηγενείς. Οι λιγότερο μορφωμένοι περισσότερο από τους απόφοιτους πανεπιστημίου. Οι άνεργοι και οι συνταξιούχοι περισσότερο απ’ όσους έχουν δουλειά.

Ποιος είναι ο ψυχολογικός ορισμός της μοναξιάς; Δεν είναι οι μοναχικές ώρες της δημιουργικής εργασίας, δεν είναι η στιγμή που είσαι άρρωστος και όλοι οι άλλοι φαίνεται να διασκεδάζουν, δεν είναι ένα χωρισμός – εκτός κι αν είναι πολλοί χωρισμοί. Η μοναξιά, έγραφε η έρευνα, δεν είναι καν το πένθος ούτε η κλινική κατάθλιψη, που μπορεί να έχει αυτό το σύμπτωμα, αλλά δεν είναι η αιτία. Η μοναξιά είναι – αλλά στην πραγματικότητα εξαιρετικά σύνθετα – «η ανάγκη για οικειότητα»!

Πριν από λίγα χόνια, η Ναόμι Αϊζενμπεργκ, κοινωνική ψυχολόγος στο UCLA, έκανε ένα απλό πείραμα. Κάλεσε ανθρώπους να παίξουν ένα on line παιχνίδι στον υπολογιστή με το όνομα Cyberball. Έπρεπε να πετάξεις μπροστά και πίσω μια μπάλα, παίζοντας με δυο άλλους ανθρώπους, οι οποίοι στην πραγματικότητα δεν ήταν άνθρωποι, αλλά ένα πρόγραμμα υπολογιστή. Οι «άνθρωποι» έπαιζαν για λίγο, αλλά κάποια στιγμή έπαυαν να ασχολούνται με τον πραγματικό άνθρωπο και έπαιζαν μεταξύ τους. Οι καλωδιωμένοι πραγματικοί άνθρωποι ένιωσαν εκείνη τη στιγμή της απόρριψης εγκεφαλικές διεργασίες ανάλογες με αυτές που συμβαίνουν και όταν χτυπάνε στο πόδι.

Αυτό δεν είναι ένα κείμενο για τον Έρωτα. Είναι ένα κείμενο για τη σύγχρονη ελληνική πραγματικότητα. Αυτή, που έχοντας χάσει εδώ και καιρό τον ανθρωπισμό της, έχει για επίσημους συνομιλητές ναζιστές, κυνηγούς των αδυνάτων, ιερείς, όπως ο Μητροπολίτης Καλαβρύτων και Αιγιαλείας Αμβρόσιος, που μέσα στην προηγούμενη εβδομάδα ανήγγειλε ότι «θα χτυπάει πένθιμα τις καμπάνες σε ένδειξη διαμαρτυρίας για την ψήφιση του αντιρατσιστικού νομοσχεδίου», και ενοχικούς, υποταγμένους πολιτικούς, ανίκανους όχι να μιλήσουν, αλλά και να σκεφτούν ανθρωπιστικά.

Γιατί η μοναξιά δεν είναι θανατηφόρα όταν χωρίζεις. Είναι θανατηφόρα όταν στοχοποιείσαι, είσαι ανεπιθύμητος, δέχεσαι διακρίσεις και σε κυνηγάει ένα ολόκληρο σύστημα. Είναι θανατηφόρα όταν άνθρωποι βρίσκονται στο στόχαστρο και γίνονται θύματα ενός πολέμου στον οποίο δεν έχουν καν λόγο ύπαρξης. Είναι θανατηφόρα όταν γίνεται πολιτική επιλογή για λόγους ψηφοθηρίας.

Αυτό είναι που δεν γίνεται εύκολα κατανοητό: πώς γίνεται να είσαι άνθρωπος και να στηρίζεις την ιδεολογία σου στην απομόνωση και στη σταδιακή αποξένωση των αδύναμων ανθρώπων; Πώς κοιμάσαι τα βράδια με την επιθυμία να εξεντώσεις τους αδύναμους; Και παρέα να έχεις, να ξέρεις πως είσαι μόνος σου, εσύ και το μίσος σου; Και αν δεν το ξέρεις, ακόμη χειρότερα για σένα.

[ΠΗΓΗ: Δημήτρης Θεοδωρόπουλος, Η θανατηγόρα μοναξιά στην Ελάδα δεν είναι ερωτικό θέμα αλλά πολιτική απόφαση – ΒΗMAGAZINO]

Αυτοκτονίες: η επάρατος αλήθεια


από εφημερίδα ΠΡΙΝ 26/5/2013
της Μαριάννας Τζιαντζή

Ρεκόρ 50ετίας σημείωσαν στην Ελλάδα οι αυτοκτονίες το 2011, σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ. Η αύξησή τους είναι 26,52% σε σύγκριση με το 2010 ενώ ο αριθμός τους έφτασε τις 477. Όπως κάποιοι δεν θέλουν να μιλούν για την «κακιά αρρώστεια» ή την επάρατο νόσος, έτσι και οι τάχα σοβαροί» πολιτικοί και ΜΜΕ δεν μιλούν για τις κακές, τις επάρατες αλήθειες -και μια από αυτές είναι το κύμα των αυτοκτονιών.

Όπως επί δικτατορίας γίνονταν βασανιστήρια αλλά οι εφημερίδες δεν έγραφαν τίποτα, έτσι και τώρα τα κυρίαρχα ΜΜΕ υποβαθμίζουν το θέμα όχι από σεβασμό στους νεκρούς, αλλά επειδή είναι συνένοχα στο έγκλημα. Λες και η σιωπή είναι μισή αρχοντιά, ενώ η επάρατος αλήθεια είναι γκρίνια, μιζέρια, λαϊκισμός.

Δεν φταίει η φτώχεια γενικά.
Μελέτες επιστημόνων δείχνουν ότι η ανέχεια συσχετίζεται άμεσα με την αύξηση των αυτοκτονιών, αλλά οι επιπτώσεις της κρίσης γίνονται ακόμα πιο φονικές όταν η ανεργία συνοδεύεται από την κατάρρευση του κράτους πρόνοιας. Μια κατάρρευση που αποτελεί συνειδητή επιλογή των μνημονιακών κυβερνήσεων και όχι ένα «αναγκαίο κακό». Οι κατασχέσεις κατοικιών (που μεθοδεύονται ύπουλα αλλά μεθοδικά και αμείλικτα) θα σκοτεινιάσουν ακόμα περισσότερο το ήδη θολό τοπίο. Εκτός και αν...

Αδήλωτα βρέφη, αδήλωτες ιερόδουλοι, αλλά και αδήλωτες αυτοκτονίες. Συμφωνα με τη ΜΚΟ Κλίμακα, οι μη καταγεγραμμένες απόπειρες είναι 15-20 φορές περισσότερες από τον επίσημο αριθμό των αυτοκτονιών.

Ταυτόχρονα, πολλές αυτοκτονίες δεν δηλώνονται ως τέτοιες καθώς οι συγγενείς του νεκρού δεν θέλουν να φέρουν το κοινωνικό και το θρησκευτικό στίγμα. Όπως η μη επίσημη ανεργία, έτσι και οι μη δηλωμένες αυτοκτονίες αποκτούν μια εφιαλτική αμοιβαδική μορφή.

Εκτός από τις δημόσιες αυτοκτονίες, υπάρχουν και οι κρυφές: άνθρωποι πηγαίνουν στις ερημιές, στο υπόγειο, στην αποθήκη του σπιτιού, σε χαράδρες και σπηλιές για να απαγχονιστούν, να αυτοπυρποληθούν, να γκρεμιστούν στο κενό. Σαν να ντρέπονται, σαν να ζητούν συγγνώμη απ’ όσους αφήνουν πίσω τους.

Ίσως σύντομα να ιδρυθεί κάποιο Παρατηρητήριο Αυτοκτονιών που θα καταγράφει τους φευγάτους. Διακριτικά, δημοσιοποιώντας μόνο τόπο, ηλικία, φύλο και κεφάλια και όχι ονοματεπώνυμα. Σαν να λέμε Παρατηρητήριο Αδέσποτων Σκυλιών σε έναν κόσμο αναλώσιμων ζωών.

Η επαναστατική τέχνη ως συνείδηση της εποχής (αναδημοσίευση)


του Περικλή Παυλίδη*

(Κείμενο ομιλίας στην παρουσίαση του βιβλίου του Η.Κακαβάνη, «Ο άγνωστος Βάρναλης και 19 αδημοσίευτα ποιήματά του», Θεσσαλονίκη 21/4/13)

Το βιβλίο του Ηρακλή Κακαβάνη «Ο άγνωστος Βάρναλης» είναι ένα πολύ φροντισμένο πόνημα το οποίο εξοικειώνει τον αναγνώστη με τη γενική πνευματική διαδρομή του ποιητή φωτίζοντας συνάμα κρίσιμες στιγμές της και αποκαλύπτοντας ουσιώδεις πτυχές της προσωπικότητάς του, πράγμα που επιτρέπει να κατανοήσουμε καλύτερα το περιεχόμενο του έργου του. Το ερώτημα που τίθεται είναι ποια η σημασία της ενασχόλησης στις μέρες μας με το έργο του Βάρναλη, τι δικαιώνει το ενδιαφέρον για ένα τόσο αδιαμφισβήτητα στρατευμένο κομμουνιστή διανοητή. 

Εκκινώ από την άποψη ότι η τέχνη συνιστά διαγενεακή επικοινωνία των ανθρώπων μέσω αισθητικών μορφών, οι οποίες μεταδίδουν και γεννούν συναισθήματα και σκέψεις. Σ’ αυτή όμως την επικοινωνία επιβιώνει διαχρονικά και διασώζεται ό,τι έχει καθολική σημασία για την ανθρωπότητα, για τις ανάγκες και προοπτικές της. Για να αποκτήσει καθολική σημασία το έργο ενός δημιουργού, το οποίο ωστόσο αναπόφευκτα εντάσσεται σε συγκεκριμένο χωροχρόνο, θα πρέπει να αναδεικνύει τα πλέον θεμελιώδη για την ανθρωπότητα ζητήματα της εποχής, αυτά που διαμορφώνουν τον ανθρώπινο κόσμο και καθορίζουν την εξέλιξή του, να αποτελέσει δηλαδή συνείδηση της εποχής, και να το κάνει μάλιστα χρησιμοποιώντας μορφολογικά άρτιους τρόπους, λειτουργώντας βάσει των νόμων της αισθητικής ικανοποίησης. 

Ο Βάρναλης υπήρξε εκπληκτικός τεχνίτης του λόγου. Ο στίχος του καλοδουλεμένος και ακριβής συνδυάζει την διεισδυτική κριτική ματιά με την καυστικότητα, την ειρωνεία και τη χλεύη. Συνάμα μας παρουσιάζει υπέροχα δείγματα λυρισμού. Αυτό όμως που θα σημαδέψει το έργο του είναι η σπουδαία επιλογή ζωής, να ταχθεί με το μέρος του εργαζόμενου λαού σε μια εποχή μεγάλων επαναστατικών εγχειρημάτων. Ο Βάρναλης ήταν από τους πρώτους διανοούμενους που ανταποκρίθηκαν στο κάλεσμα της Οκτωβριανής Επανάστασης. Υπήρξε πρωτοπόρος της ελληνικής επαναστατικής διανόησης, προτάσσοντας το νέο κοσμοϊστορικό ιδεώδες με απαράμιλλο ενθουσιασμό και ιδεολογική μαχητικότητα. Έργα του όπως «Το φως που καίει», «Ο λαός των Μουνούχων» και «Σκλάβοι πολιορκημένοι», αποτελούν λογοτεχνικό μανιφέστο του ιστορικού υλισμού. 

Αυτή η επιλογή του ποιητή του επέτρεψε να βρεθεί στο ύψος της εποχής, να διαβεί το δρόμο σκληρών και κρίσιμων κοινωνικών αγώνων, ο οποίος συνάμα οδηγούσε σε γόνιμες πνευματικές αναζητήσεις και δημιουργικές καλλιτεχνικές υπερβάσεις. Στη δεύτερη δεκαετία του 20ου αιώνα ο αστικός κόσμος με τα δικά του ιδεώδη της δικαιϊκής ελευθερίας και ισότητας και της εθνικοπατριωτικής αδελφοσύνης είχε ήδη εξαντλήσει την προοδευτική ορμή του, αποκαλύπτοντας με φρικτό τρόπο το πραγματικό του πρόσωπο, στέλνοντας εκατομμύρια ανθρώπινων ψυχών στην κρεατομηχανή του 1ου παγκόσμιου πολέμου (στην Ελλάδα επιπροσθέτως των Βαλκανικών πολέμων και της Μικρασιατικής Εκστρατείας). Η διανόηση που παρέμεινε εγκλωβισμένη στα αστικά ιδεώδη βρέθηκε με τον ένα ή τον άλλο τρόπο μακριά από τα κρίσιμα ζητήματα της κοινωνικής προόδου ή και σε θέσεις εκ διαμέτρου αντίθετες προς αυτή. Η διανόηση που αισθάνθηκε την παρακμή της αστικής κοινωνίας αλλά δεν μπόρεσε να διακρίνει προοπτικές χειραφέτησης και να αφοσιωθεί σ’ αυτές επίσης βρέθηκε στο περιθώριο της ιστορίας. 

Από αυτή τη σκοπιά παρουσιάζει ενδιαφέρον η σχέση του Βάρναλη (την οποία αναδεικνύει επαρκώς ο Ηρακλής Κακαβάνης στο βιβλίο του) με διανοητές όπως ο Καβάφης, ο Παλαμάς και ο Δελμούζος, οι οποίοι υιοθέτησαν διαφορετικές ή και αντίθετες στάσεις απέναντι στην εποχή τους εν συγκρίσει με αυτή του ποιητή. Δέον να τονιστεί ότι αυθεντικός και μαχητικός ανθρωπισμός στον 20οαιώνα μπορούσε να υπάρξει μόνο μέσα από την προλεταριακή θεώρηση του κόσμου και τον αγώνα για την ανατροπή της εξουσίας του κεφαλαίου. Η κοινωνική στάση του Βάρναλη τον ώθησε να δει τη ζωή από τη σκοπιά των υφιστάμενων την ταξική εκμετάλλευση, των φτωχών, των ταπεινών και καταφρονεμένων. Έτσι κατάφερε να αντιληφθεί το μόχθο και τη δυστυχία τους, (αυτά που πολλοί διανοούμενοι της εποχής κοιτούσαν αλλά δεν έβλεπαν) και να γίνει με το έργο του η φωνή τους. 

Ο Βάρναλης πολεμά με πάθος και πείσμα τον κόσμο της αδικίας. Αποκαλύπτει το πραγματικό πρόσωπο των αφεντάδων της ζωής, των εκμεταλλευτών εργασίας, αυτών που χτίζουν την ευτυχία τους πάνω στα κόκαλα του λαού, χρησιμοποιώντας βία και απάτη. Ο Βάρναλης αγαπά το λαό και γι’ αυτό δε τον κολακεύει. Αντιθέτως τον επικρίνει για τη δειλία, τη μοιρολατρία και τη μικροψυχία που συχνά τον διακρίνουν. Ο λαός κουβαλάει μέσα του όλη τη σαπίλα της εκμεταλλευτικής κοινωνίας. Είναι ο «καλός λαός», αυτός πουφρόνιμα και ταχτικά πάει με κείνον που νικά, είναι ο λαός των μοιραίων οι οποίοι, ενώ έχουν στερηθεί ό,τι όμορφο υπάρχει στη ζωή, εκτονώνονται με υποκατάστατα ευτυχίας, περιμένοντας κάποιο θαύμα. Ο λαός μπορεί να προδώσει. Όπως σπαρακτικά αναφωνεί η βαρναλική Παναγία: Θεριά οι ανθρώποι δεν μπορούν το φως να το σηκώσουν. 

Ο ποιητής γνωρίζει καλά ότι ο λαός υφίσταται κάθε μορφής πνευματική χειραγώγηση και καταγγέλλει με καυστικό τρόπο την απύθμενη υποκρισία όλων εκείνων των απολογητών της ταξικής κυριαρχίας, οι οποίοι διδάχνουν την αγιότητα της σκλαβιάς και της πείνας ώστε να μπει ρυθμός και τάξη στο μυαλό και στην ψυχή των αδικημένων και να ζητάνε μοναχοί τους ν’ αδικιούνται – για το καλό τους. Ο Βάρναλης με το καθαρτήριο φως της σκέψης και του λόγου του αντιμάχεται τα ιδεολογικά φαντάσματα του κόσμου της εκμετάλλευσης, της καθημερινής ψευδούς συνείδησης, τα οποία ηγεμονεύουν το μυαλό και τη ζωή των ανθρώπων του μόχθου. Το έργο του λειτουργεί ως νυστέρι που αποκαλύπτει τις θεμελιώδεις πλευρές της κοινωνικής αδικίας. Γράφει στο «Λαό των μουνούχων»: απόχτησε σε μια-δυο γενιές νομιμότητα και κάποια ιερότητα. Ήταν η ιδιοκτησία. Κανένας δε θυμόταν, πως ήταν κλεμμένη. 

Σπάνια μπορεί κανείς να συναντήσει τόσο οξυδερκή και κριτική στάση απέναντι στη θρησκεία, στην ισχυρότερη δηλαδή μορφή πνευματικής υποδούλωσης, η δύναμη της οποίας πηγάζει από όλη τη συσσωρευμένη στους αιώνες αδυναμία και απελπισία των ανθρώπων αναφορικά με το εφικτό της χειραφέτησής τους σε αυτό τον κόσμο και με τις δικές τους δυνάμεις:

Στους λίγους δόθηκεν η Γη, στα πληθ’ οι Ουρανοί
δεν είν’ αξιότερο αγαθόν απ’ την υπομονή. 

Συνάμα περιβάλλει με ιδιότυπο σεβασμό τις θρησκευτικές μορφές του Χριστού και της Παναγίας, όχι γιατί εισάγει κατά λαθραίο τρόπο στοιχεία θρησκευτικότητας στο έργο του, αλλά γιατί κατανοεί πολύ καλά ότι με τα σύμβολα του «θείου δράματος» εκφράστηκε το ανθρώπινο δράμα (πόσο Χριστέ σουν άνθρωπος, αναφωνεί η Μαγδαληνή), αλλά και η φαντασιακή αναζήτηση διεξόδου και λύτρωσης από την επίγεια μάβρη Κόλαση. Είναι εξαιρετικά θαρραλέα και επαναστατικά συνεπής η στάση του Βάρναλη απέναντι στην έννοια του έθνους, αυτή τη λατρεμένη ιδέα της αστικής τάξης, πίσω από την οποία έκρυβε όλη την ταξική ιδιοτέλειά της, αξιώνοντας από τους ταπεινούς και καταφρονεμένους να χύσουν το αίμα τους στο όνομά της, αυγαταίνοντας συνάμα τον πλούτο των αφεντικών τους:

Ξέν’ οι λαοί στον τόπο τους και δούλοι,
χωρίς πατρίδα, πάντα «οχτροί και μούλοι 

Ο Βάρναλης ειρωνεύεται και καταγγέλλει και την κομφορμιστική συνείδηση των διανοουμένων, η οποία καταφεύγει σε κόσμους φανταστικούς για να κρυφτεί σε αυτούς, φτιάχνοντας ένα ωραίο ιδανικό, αδιάφορο όμως για τις ανάγκες των ανθρώπων. Ξεσκεπάζει τις ψευδαισθήσεις περί ουδετερότητας της τέχνης και της συνείδησης: Όσο το σώμα θ’ ανήκει στον Καίσαρα θαν του ανήκει μαζί κι ο νους κ’ η ψυχή. Ο Βάρναλης πιστεύει βαθύτατα στη δύναμη του λαού και στην ιστορική προοπτική της χειραφέτησής του. Το έργο του είναι ιστορικά αισιόδοξο. Ο λαός θα νικήσει όλα τα φονικά ρηγάτα και θα θεμελιώσει το βασίλειο της Δουλειάς της Πανανθρώπινης Φιλιάς. Ο ποιητής παρακινεί το θύμα και το ψώνιο να φέρει ανάποδα τον ντουνιά. 

Τα λόγια του Βάρναλη ηχούν σαν αγέρωχο επαναστατικό προσκλητήριο, συνιστούν σάλπισμα εξέγερσης: Όχι με λόγια, μ’ έργα τ’ άδικο πολέμα!

Κι όχι μονάχος! Με τα πλήθη συνταιριάσου!
Τ’ άδικο μ’ αίμα θρέφεται! Πνίξε το με αίμα. 

Ο ποιητής αναφέρεται στην προοπτική ενός λεύτερου κόσμου κι αυτό είναι ό,τι σημαντικότερο υπάρχει στο έργο του. Η δύναμη και η κοινωνική σημασία της τέχνης όπως και η δύναμη της ανεπτυγμένης-καλλιεργημένης συνείδησης, εν γένει, καθορίζονται από τη στάση απέναντι στην προοπτική, από την ικανότητα κατανόησης και ανάδειξης της προοπτικής, αυτού δηλαδή που δεν μπορεί να διακρίνει ο καθημερινός κοινός νους των απλών ανθρώπων. Η επαναστατική τέχνη του Βάρναλη, ως συνείδηση της εποχής, επιχειρεί να στρέψει το βλέμμα των ανθρώπων του εργαζόμενου λαού στην αισιόδοξη προοπτική ενός όμορφου χειραφετημένου κόσμου, στον οποίο οι προλετάριοι έχοντας απαλλοτριώσει τους απαλλοτριωτές τους προσοικειώνονται όλα τα θαυμαστά επιτεύγματα του πολιτισμού: 

η πλούσια Γης ολάκερη, τα κόπια μας κλεμένα ως χτες
όλα μας ξαναδίνονται με τις αγκάλες ανοιχτές
… …
Όλα σου τέχνη τα καλά και τα μεγάλα δώρα
σα να ναι μια τα χαίρεσαι ψυχή παγκόσμια τώρα 

Και η λευτεριά είναι καθολική-πανανθρώπινη: όμοια λεύτερη όλη η πλάση στον αγώνα του καλού. Πολλοί ικανοί διανοούμενοι εμφανίστηκαν στον 20ο αιώνα. Όμως μόνο άνθρωποι σαν τον Βάρναλη στάθηκαν στο ύψος της κοινωνικής ανάγκης και της συνειδητής οργής, σήκωσαν την ιστορία στους ώμους τους, φώτισαν το δρόμο της ανθρώπινης προσπάθειας για λύτρωση, για καλύτερο αύριο, έγιναν οι οδηγητές του λαού στα μεγάλα επαναστατικά του σκιρτήματα. 

Ο Ρίτσος αποτιμά με τον ακριβέστερο τρόπο το έργο του Βάρναλη γράφοντας το 1956 στην τότε Αυγή: 

Ποιητή, σ’ είδαμε πάντα στο πλευρό του λαού μας
με σκέψη και με πράξη. 
Ο λόγος σου σπαθί, νυστέρι και φωτιά που φωτάει και φως που καίει. 
Σ’ είδαμε πάντα με την παλάμη σου ανοιχτή δίπλα στ’ αφτί για ν’ αφουγκράζεσαι πίσω απ’ τα τείχη τη στρογγυλή βουή του ιστορικού αναπότρεπτου ήλιου. Αυτό τον ήλιο μας έδειξες.

Η επαναστατική τέχνη του Βάρναλη, ως συνείδηση της εποχής, είναι καθολική και συνεπώς διαχρονική, αφενός γιατί οι λογαριασμοί που άνοιξε ο 20ος αιώνας με τον καταστροφικό κόσμο του κεφαλαίου δεν έχουν κλείσει ακόμα, αφετέρου γιατί τα ιδανικά και η προοπτική που υπηρέτησε συνάπτονται με το πιο σημαντικό και αυθεντικά καθολικό ζήτημα της ιστορίας, με τον αγώνα για τη χειραφέτηση της εργασίας και την κομμουνιστική ενοποίηση της ανθρωπότητας. Ως εκ τούτου το έργο του Βάρναλη ανήκει οριστικά στο μέλλον.

*επίκουρος καθηγητής ΑΠΘ

Αποκλειστικό: «Ειδικό Σταθμό Καταμέτρησης Διαδηλωτών» δημιουργεί η κυβέρνηση


Του Πέτρου Κατσάκου

Με κοινή απόφαση των υπουργών ΠΡΟΠΟ, ΠΕΧΩΔΕ και Εργασίας θα δημιουργηθεί εντός τριμήνου «Ειδικός Σταθμός Καταμέτρησης Διαδηλωτών» στην θέση Χαυτεία με σκοπό τον ακριβή έλεγχο του αριθμού των διαδηλωτών που στο εξής θα χρησιμοποιούν το οδόστρωμα μεταξύ της Πλατείας Ομονοίας και της Πλατείας Συντάγματος.

Ο Ε.Σ.ΚΑ.Δ. θα στελεχωθεί από ειδικό Σώμα Καταμετρητών οι οποίοι θα στοιχίζουν σε πεντάδες τους αιτούντες άδεια διαδήλωσης και σε περίπτωση συμπλήρωσης του απαιτούμενου αριθμού θα εφοδιάζουν τους διαδηλωτές με Άδεια Πορείας η οποία θα φέρει την σφραγίδα της υπηρεσίας, αριθμό πρωτοκόλλου και εγκεκριμένο ISO. Σύμφωνα με τον υπουργείο Εργασίας η σύσταση του συγκεκριμένου Σώματος θα δημιουργήσει 120 νέες θέσεις εργασίας στα πλαίσια των κυβερνητικών δεσμεύσεων για την καταπολέμηση του φαινομένου. Με την συνδρομή ανδρών της ΕΛ.ΑΣ. οι καταμετρητές θα έχουν το δικαίωμα να κατάσχουν από τους υποψήφιους διαδηλωτές ενδύματα και αντικείμενα που κρίνονται επικίνδυνα για την δημόσια τάξη και εμποδίζουν τους κατασταλτικούς μηχανισμούς στο δικαίωμα χρήσης ειδικών ουσιών.

Επιπλέον θέσεις εργασίας θα δημιουργήσει η απευθείας ανάθεση από το ΥΠΕΧΩΔΕ σε έμπειρη κατασκευαστική κοινοπραξία και η κατασκευή 18 σταθμών διοδίων κατά μήκος της οδού Σταδίου. Στους σταθμούς αυτούς οι έχοντες άδεια διαδήλωσης θα καταβάλουν το αντίτιμο των 0.80 ευρώ ανά σταθμό, χρήματα τα οποία σύμφωνα με την Κοινή Υπουργική Απόφαση θα ενισχύουν το Ειδικό Ταμείο Αλληλεγγύης Πληγέντων Εμποροβιοτεχνών ως ανταποδοτικό τέλος στην οικονομική ζημία που προκαλούν με τις διαδηλώσεις. Το έργο της κατασκευής των σταθμών διοδίων θα χρηματοδοτηθεί από το ΕΣΠΑ και σύμφωνα με την κυβέρνηση αναμένεται να δημιουργήσει άλλες 80 νέες θέσεις εργασίας.

Ειδική μνεία γίνεται όμως και στους διαδηλωτές που καταμετρούνται έως 199, καθώς μετά από πρόταση της ΔΗΜΑΡ, αυτοί θα επιβιβάζονται σε ειδικά ανοικτά λεωφορεία από την οροφή των οποίων θα μπορούν να φωνάζουν κοσμίως τα συνθήματά τους κατά την διάρκεια 45λεπτης διαδρομής στο τρίγωνο (Κωνσταντινουπόλεως - Ιεράς Οδού - Πειραιώς). Για την συγκεκριμένη διαδρομή μετά από πρόταση του κ. Χατζησωκράτη θα ισχύουν οι κάρτες απεριορίστων διαδρομών του ΟΑΣΑ.

Από πλευράς ΠΑΣΟΚ κατατέθηκε η πρόταση να εξαιρεθούν από το όριο των «200» οι διαδηλώσεις της ΓΣΕΕ και της ΑΔΕΔΥ, αφού παραδοσιακά οι συμμετοχές τους κυμαίνονται μεταξύ 75-80 ατόμων, σε ένδειξη σεβασμού στο συνδικαλιστικό κίνημα.

Το «αποκλειστικό ρεπορτάζ» του Πέτρου Κατσάκου σατυρίζει εύστοχα τηνκυβερνητική πρόθεση για περιορισμό των «μικρών» διαδηλώσεων, το νέο πρόσχημα των κυβερνώντων για την καταστολή όποιου αντιδρά στις πολιτικές των μνημονίων.

Τέσσερις επιστολές προς φορολογουμένους (αναδημοσίευση)

 
Επιστολή προς απολυμένους 


Απολύθηκες; Πήρες κι αποζημίωση από πάνω;
Τελειώσανε αυτά που ήξερες!
Με το νέο φορολογικό της αναπτυξιακής μας κυβέρνησης καταργείται η φοροελάφρυνση της αποζημίωσης της απόλυσής σου και πλέον φορολογείται με κλίμακα μισθού. Δηλαδή 42%.
Αμ τι νόμισες;
Πως θα απολυθείς και θα ξεφύγεις απ' τα δίχτυα;
Πλήρωνε μ@λ@κ@!
Και απολύθηκες και θα πληρώσεις!

Γι' αυτό ξέρεις τι πρέπει να κάνεις;
Να συνεννοηθείς με τον εργοδότη σου να υποβάλλεις εσύ παραίτηση, ώστε να μη χρειαστεί να δοθεί αποζημίωση απόλυσης.Θα τα βρείτε με το 70% της αποζημίωσης στο χέρι, "μαύρα", κι έτσι θα βγείτε όλοι ευχαριστημένοι.
Εσύ που θα απολάμβανες το 58% της αποζημίωσης (αφού το 42% θα πάει στο φόρο), τώρα θα πάρεις 70%. Και μάλιστα με το να μην συμπεριλαμβάνεται η αποζημίωση στη φορολογική δήλωση έχεις ελπίδες να πας σε χαμηλότερο φορολογικό συντελεστή. Κερδίζεις δηλαδή.
Ο εργοδότης σου αντί να πληρώσει ολόκληρη την αποζημίωση, θα πληρώσει περίπου τα 2/3 της. Κερδίζει κι αυτός.
Άρα τα βρήκαμε όλοι!
Να ένας πολύ ωραίος (και έμμεσος, άρα αναίμακτος) τρόπος για να μειωθεί στην πραγματικότητα η αποζημίωση της απόλυσης!
Κι έτσι ικανοποιεί και η κυβέρνηση το αίτημα των εργοδοτών για ελαστικοποίηση των υποχρεώσεων της απόλυσης.
Δε μιλάμε απλά για κυβέρνηση. Μιλάμε για επιστήμονες!



Επιστολή προς αυτοαπασχολουμένους


Eίσαι ελεύθερος επαγγεματίας ή αυτοαπασχολούμενος;
Δηλώνεις τα έσοδά σου στην εφορία;
Θα δεις κι εσύ τη γλύκα!
Τη φορολογία που θα σου επιβληθεί δε θα μπορείς πλέον να την εξοφλήσεις σε δόσεις, όσο γουστάρεις κι όσο έχεις.
Τέλος αυτά! Είπαμε! Τελειώσανε αυτά που ήξερες!
Με το νέο αναπτυξιακό φορολογικό, θα προκαταβάλλεις το 90% της φορολογίας σου!
Κι επειδή φυσικά κανείς δεν είναι τόσο ηλίθιος ώστε να δώσει προκαταβολή το 90% και το υπόλοιπο 10% σε... δόσεις, τελικά θα πληρώσεις εφ' άπαξ όλο το ποσό!
Φαντάσου να θέλεις να γράψεις συντομογραφία και να είναι κάπως έτσι:
Ηλεκτρικ. Σιδηρόδρομ. Αθην. Πειραι.
Ποιος ο λόγος; Ή θα γράψεις συντομογραφία Η.Σ.Α.Π. ή θα γράψεις τις λέξεις ολόκληρες.
Έτσι και με το φόρο και την προκαταβολή του.
Άμα ήταν στο 30%, στο 40% ή στο 50% θα είχε κάποιο νόημα να δώσεις προκαταβολή.
Αφού πάει στο 90%, καθίσταται ηλίθια η ιδέα της προκαταβολής.

Κι έτσι, έχεις-δεν έχεις, θα τα πληρώσεις ντούκου και στο χέρι.
Και όλα αυτά βέβαια για την ανάπτυξη και τις επενδύσεις.
Το ότι, ας πούμε, τα μαγαζιά βαράνε μύγες και δεν έχουν για να πληρώσουν το φόρο ούτε σε... δόσεις, αυτό δεν απασχολεί κανέναν. Ή μάλλον απασχολεί κάποιους, από την... ανάποδη όμως.
Τους απασχολεί να σε κλείσουν.
Δεν είσαι δα και Κινέζος, Ρώσος ή Γερμανός μεγαλοεπενδυτής για να σε πληρώνουν να "επενδύσεις".
Ένας μ@λ@κ@ς φορολογούμενος πολίτης και ψηφοφόρος είσαι, που η ζωή του δεν έχει καμιά αξία, αν δεν είμαστε δυο μήνες πριν τις εκλογές.


Επιστολή προς επιχειρηματίες που έβαλαν λουκέτο



Kι αν πάλι το κλείσεις το μαγαζάκι σου και βάλεις το λουκετάκι;
Μέχρι χθες δεν σε εντάσσανε οι απάνθρωποι στο ταμείο ανεργίας.
Τώρα όμως βρέθηκε μια αναπτυξιακή κυβέρνηση με ανθρώπινο πρόσωπο που επιτέλους αποκατέστησε αυτήν την αδικία.
Πλέον σε δέχονται στον ΟΑΕΔ και μπορείς να πάρεις και το επίδομά του για μερικούς μήνες.
Υπό έναν όρο όμως: να έχεις εξοφλήσει όλα τα χρέη σου (μέχρις ενός) προς την εφορία και τα ασφαλιστικά ταμεία.

Και ρωτώ εγώ ο βλαξ:
αν έχεις καταφέρει να εξοφλήσεις τα χρέη σου προς την εφορία και τα ασφαλιστικά ταμεία, ποιος ο λόγος να βάλεις λουκέτο στο μαγαζί;
Αφού όπως είναι φανερό, κάπως τα καταφέρνεις και τα κουτσοβγάζει το μαγαζάκι...
Και βέβαια θα ήταν ενδιαφέρον να μετρηθούν οι επιτηδευματίες που έχουν μαγαζί και έχουν εξοφλημένα όλα τους τα χρέη.
Φτάνει το ένα χέρι (για να μετρήσω) ή να βάλω και τ' άλλο;


Επιστολή προς νέους επιχειρηματίες



Kαι βέβαια επειδή η αναπτυξιακή μας κυβέρνηση (και ιδίως τα δυο μικρά της αδερφάκια) κόπτονται ιδιαιτέρως για την νεανική επιχειρηματικότητα και την καινοτομία, αρμόζει εδώ να σημειώσουμε και ένα ακόμη επίτευγμά της με το νέο φορολογικό.
Καταργείται η φορολογική ελάφρυνση για τους νέους επαγγελματίες που καθιερώθηκε με τον τελευταίο φορολογικό νόμο και προβλέπει ότι οι νέοι επιτηδευματίες, δικαιούνται μειωμένης κατά 50% φορολόγησης για τα πρώτα 10.000 ευρώ του ετησίου εισοδήματός τους.
Τώρα δέσαμε!
Αφού νεαρέ ψιλομ@λ@κ@ σε ψήσανε να δημιουργήσεις μια θέση εργασίας για τον εαυτό σου και για άλλους επενδύοντας κάπου τις οικονομίες σου -υποσχόμενοι πως θα σε ελαφρύνουν φορολογικά-, τώρα σου ανακοινώνουν πως αυτό που σου είχαν ανακοινώσει πρωτύτερα δεν ισχύει.
Ε, λαγοί είναι... Λένε και καμιά μ@λ@κί@ να περνάει η ώρα...


 
Χαιρετισμούς στην επενδυτοκρατούμενη χώρα!
Καλή ανάπτυξη! 

Megafonen: Δεν ανάβουμε εμείς τις φωτιές (αναδημοσίευση)


Μετάφραση: Athens Indymedia

Η Pantrarna (Πάνθηρες) και η αδελφική της οργάνωση Megafonen (Μεγάφωνο) είναι δυο κοινοτικές ακτιβιστικές ομάδες που εδρεύουν στα Σουηδικά προάστια. Η Pantrarna βρίσκεται στο Biskopsgården έξω απο το Γκέτεμποργκ και η Megafonen στο Husby έξω από την Στοκχόλμη, όπου ξέσπασαν οι πρόσφατες εξεγέρσεις των τελευταίων ημερών. Και οι δυο ομάδες εργάζονται για την κοινωνική δικαιοσύνη, την βελτίωση των προαστίων και την αξιοποίηση τους, την αυτο-οργανωμένη βοήθεια για τα σχολικά μαθήματα στο σπίτι και στα κέντρα νεότητας, και για άλλες δραστηριότητες. Πρόσφατα η Megafonen κατηγορήθηκε στον Σουηδικό τύπο γιατί δεν πήρε μια ξεκάθαρη θέση καταδικάζοντας τους εξεγερμένους.

 Καλέσαμε σε συνέντευξη τύπου για να εξηγήσουμε τους λόγους γιατί η γειτονιά μας βρίσκεται στις φλόγες. Απευθυνθήκαμε στους πολιτικούς, την αστυνομία και τους δημοσιογράφους. Τα media δημοσιεύουν και απευθύνονται στην κυβέρνηση, η κυβέρνηση απευθύνεται στην αστυνομία. Η αστυνομία απευθύνεται στον εαυτό της και πολλαπλασιάζει την παρουσία της. Απευθυνθήκαμε και σε εσάς, πολύ νωρίτερα, άλλα οι εκκλήσεις μας έπεσαν σε κουφά αυτιά.

Η κατάσταση ξεφεύγει από τον έλεγχο της αστυνομίας. Την πρώτη βραδιά έστελναν όλο και περισσότερους μπάτσους. Είναι χαρακτηριστικό της κυβερνητικής πολιτικής αυτό. Ο έλεγχος. Και η παρακολούθηση ώστε να μην τον χάσουν πότε. Αν και μέρη της κοινωνίας έχουν ήδη χάσει κάθε εμπιστοσύνη στην κυβέρνηση. Η περιοχή βρίθει αστυνομικής παρουσίας και δημοσιογράφων άλλα οι φωτιές δεν θέλουν να σβήσουν. Περισσότεροι αστυνομικοί καλούνται, ο πρωθυπουργός ρίχνει τις ευθύνες στους νέους οργισμένους άνδρες, και η σύγκρουση συνεχίζει να κλιμακώνεται. Όλο και περισσότερες γειτονιές καίγονται.

Είναι τραγικό ότι οι δημόσιες συγκοινωνίες, οι υπηρεσίες άμεσης βοηθείας και η αστυνομία δέχονται επιθέσεις. Λυπηρό ότι καίγονται αυτοκίνητα, ότι σπίτια και εμπορικά κτίρια καταστρέφονται. Μοιραζόμαστε την ίδια απελπισία με όλους όσους παρακολουθούν την καταστροφή στις γειτονιές μας. Είναι αυτή η απόγνωση που μας υποχρεώνει να αναζητήσουμε τις δομικές εξηγήσεις που επιτίθενται στα αίτια της καταστροφής αυτής.

Η Megafonen δεν ανάβει καμιά φωτιά. Για ποιον λόγο οι δημοσιογράφοι και οι πολιτικοί ενδιαφέρονται τόσο για την αποκήρυξη της εξέγερσης από την Megafonen; Οι νέοι άνθρωποι δαιμονοποιούνται για να αποτραπούμε όλοι από το να δούμε την αλήθεια – γιατί η αλήθεια θα τσούξει. Τα πρωτοσέλιδα και η αστυνομία δαιμονοποιούν και εμάς στην Megafonen, λέγοντας ότι είμαστε υπεύθυνοι για όσα συμβαίνουν – γιατί δεν μείναμε βουβοί.

Κατανοούμε ότι είναι άβολο, θλιβερό ακόμα, να πρέπει να στοχαστείς για όσα συμβαίνουν στην Σουηδία σήμερα. Είναι ακόμα πιο δύσκολο για την κυβέρνηση, τις αστυνομικές δυνάμεις, και το μεγαλύτερο κομμάτι των media να αποδεχτούν ότι είναι εν μέρει υπαίτιοι για όλα όσα συμβαίνουν.

Από την πλευρά μας, βλέπουμε μια κυβέρνηση που έχει ως μοναδική απάντηση στα κοινωνικά προβλήματα την αύξηση της αστυνομίας. Βλέπουμε την αστυνομική κτηνωδία και τις παρενοχλήσεις στις γειτονίες μας. Βλέπουμε την λεκτική ρατσιστική κακοποίηση, τις γροθιές που τσακίζουν πρόσωπα, τις οργισμένες επιθέσεις με τα γκλομπ. Βλέπουμε τους αστυνομικούς να σημαδεύουν με τα υπηρεσιακά τους περίστροφα τους νεαρούς κραυγάζοντας: «Θα πυροβολήσω!»

Βλέπουμε ένα σχολικό σύστημα να «αναμορφώνεται» ξανά και ξανά, όπου εμείς, οι φίλοι μας, και τα αδέλφια και οι αδελφές μας αγωνίζονται να τα βγάλουν πέρα σε σχολεία που στερούνται υποδομών. Βλέπουμε ότι μπορούν να στείλουν τα παιδιά τους σε άλλα σχολεία. Βλέπουμε τις στεγαστικές πολιτικές που δημιουργούν στεγαστικές ελλείψεις. Το ανθρώπινο δικαίωμα στην κατοικία που πετάγεται στα σκουπίδια για να κατασκευαστούν πολυτελείς μεζονέτες. Βλέπουμε το νοίκι μας να αυξάνεται κάθετα με την πρόφαση ότι το κτίριο μας αναπαλαιώνεται ενώ είναι μόνο η πρόσοψη του που έχει βαφτεί.

Τώρα οι πάντες είναι στο πλευρό των προαστίων και ανταγωνίζονται στην πρόταση λύσεων. Που ήσασταν όλοι εσείς προτού ξεσπάσουν όλα αυτά; Εμείς ήμασταν εδώ και κανονίζαμε για την βοήθεια των μαθητών στο σπίτι, για τις διαλέξεις και τις συναυλίες. Αγωνιστήκαμε για τα κοινοτικά κέντρα και τις κατοικίες. Τώρα συνεχίζουμε να υπερασπιζόμαστε τις γειτονιές μας και την πόλη μας.

Θέλουν να αναλάβουμε εμείς την ευθύνη. Δεν κατέχουμε καμιά εφημερίδα και δεν ελέγχουμε καμιά κρατική αρχή. Αναλαμβάνουμε την ευθύνη ξεκινώντας διάλογους με εκείνους που ζουν στις γειτονιές μας, με την οργάνωση και την δημιουργία διεξόδων για τους νέους ανθρώπους που δαιμονοποιούνται διαρκώς. Ξεκινάμε έναν έρανο για τους κατοίκους στην γειτονιά μας που έχασαν τα αυτοκίνητά τους στις φωτιές. Τείναμε ένα χέρι βοηθείας. Κανίς δεν πρέπει να ζει στην απόγνωση.

Καλούμε όλους στην περιοχή μας να οργανωθούν για την δικαιοσύνη – έτσι τα αυτοκίνητα δεν θα καιγονται, οι πέτρες δεν θα εκτοξεύονται. Θα εξελίξουμε την δουλειά μας ενάντια στην αστυνομική βια, θα συνεχίσουμε να αναπτύσσουμε τα εκπαιδευτικά μας προγράμματα, θα συνεχίσουμε να κτίζουμε την κοινότητα μας, να φροντίζουμε τις γειτονιές μας και να δείχνουμε ότι υπάρχει ένας δρόμος προς τα εμπρός για τις περιοχές μας.

Ένας συναγερμός στα βραχιόλια επόπτευσης στον αστράγαλο χτυπάει κάθε φορά που εναντιωνόμαστε σε ο,τι είναι αναμενόμενο. Συνεχίζουμε να βαδίζουμε παρά το κουδούνισμα του. Βαδίζουμε γιατί πιστεύουμε σε αυτό, ακόμη και όταν το βραχιόλι αρχίζει να μας χλευάζει. Όπως έγραψε ο Stig Dagerman, «Η αλυσίδα επιλέγει το πόδι, εμείς επιλέγουμε την περιπλάνηση».

Αναλαμβάνουμε τις ευθύνες μας, θα κάνετε και εσείς το ίδιο;

Megafonen μέχρι το τέλος!

Τετάρτη 29 Μαΐου 2013

Κάτω ο έρωτάς σας! Κάτω η τέχνη σας! Κάτω το καθεστώς σας! Κάτω η θρησκεία σας! (αναδημοσίευση)

 Με μια μόνο γρήγορη ματιά στις ειδήσεις των τελευταίων ημερών, θυμόμαστε ξανά πώς όριζε τη μάχη μας ο μεγάλος Βλαδίμηρος.

Κάτω η τέχνη σας!



Κάτω το καθεστώς σας! 






Κάτω η θρησκεία σας!



Κάτω ο έρωτάς σας!    




Πύλη ή κερκόπορτα; (αναδημοσίευση)


Από τον ΚΙΜΠΙ (http://kibi-blog.blogspot.gr)
Το κείμενο δημοσιεύθηκε στη στήλη Ελεύθερος Σκοπευτής της εφημερίδας Επενδυτής, (25/5/2013)

Η όλη υπόθεση μου θυμίζει τον Φωτόπουλο στην ταινία του Σακελλάριου «Ούτε γάτα ούτε ζημιά», στον ρόλο του σταθμάρχη της Θυμαριάς, όπου εκτυλίσσεται ένα γαϊτανάκι συζυγικής απιστίας. Η Θυμαριά είναι ένα μικρό χωριό -μου είναι άγνωστο αν πράγματι υπάρχει- για το οποίο ο σταθμάρχης Φωτόπουλος θυμίζει με κάθε ευκαιρία ότι είναι «μικρό, αλλά κόμβος». Κάπως έτσι και η εκτός παγκοσμίου παραγωγικού και εμπορικού χάρτη Ελλάδα υποτίθεται ότι επιχειρεί να ανακτήσει τη θέση που είχε στο πέρασμα των αιώνων ως κόμβος μεταξύ Ανατολής και Δύσης. Μικρά, παρηκμασμένη, υπερχρεωμένη, αλλά κόμβος. Ή πύλη, κατά την ορολογία που επισήμως υιοθέτησε ο πρωθυπουργός στο Πεκίνο και στη Σανγκάη. Για την ακρίβεια πύλη της Κίνας προς την Ευρώπη. 

Θεμιτή η φιλοδοξία, αλλά πρέπει να σκεφτεί κανείς τα χωροταξικά, τα γεωοικονομικά, τα γεωπολιτικά και τα λοιπά όριά της. Για πόσους και ποιους «περαστικούς» η Ελλάδα μπορεί να αποτελέσει πύλη; Πύλη τις Κίνας, του εργοστάσιου του κόσμου, προς τη Δύση και αντιστρόφως. Ενεργειακή πύλη της Ρωσίας προς την Ευρώπη, αλλά και πύλη για το αζερικό αέριο προς τον ίδιο προορισμό. Πύλη, ή για την ακρίβεια κόμβος, των δικτύων μεταφοράς, εμπορευματικών και επιβατικών, από ανατολάς προς δυσμάς και τούμπαλιν. Και για να μην ξεχνιόμαστε, η Ελλάδα παραμένει βασική πύλη για τα μεταναστευτικά ρεύματα της Ασίας και της Αφρικής προς τη Δύση, ρεύματα τα οποία κατά κανόνα τροφοδοτεί η Δύση με τις πολεμικές και αποικιοκρατικές αθλιότητες στις οποίες συχνότατα επιδίδεται στην Ανατολή. Σημειωτέον, επίσης, ότι η Ελλάδα παραμένει πάντα πύλη, τουλάχιστον εφεδρική, για τις εκστρατευτικές εξόδους του ΝΑΤΟ και των ΗΠΑ προς Ασία και Αφρική. Επίσης, αντιμετωπίστηκε στο παρελθόν ως πύλη για την οικονομική επέκταση της Ευρώπης στα Βαλκάνια, αλλά και ως πύλη εισόδου των μεταναστευτικών πληθυσμών που εξόρισε η «ανασυγκρότηση» των Βαλκανίων και των χωρών της Ανατολικής Ευρώπης. 

Το να γίνει μια χώρα «πύλη» ακούγεται ελκυστικό, προνομιακό. Υπόσχεται πλούτο, υπεραξίες, επενδύσεις, απασχόληση και εισόδημα. Ενέχει, ωστόσο, και τον κίνδυνο να τη μετατρέψει σε κέντρο διερχομένων. Το Χρηματιστήριο, για παράδειγμα, είναι εδώ και εβδομάδες μια «πύλη» κεφαλαίων που περνούν, κάνουν την αρπαχτή τους και εξαφανίζονται. Τίποτα δεν έρχεται για να μείνει ή έστω να σταθμεύσει για λίγους μήνες. Το τραπεζικό σύστημα, επίσης, εδώ και τρεις δεκαετίες χρησιμοποιήθηκε ως «πύλη» από την οποία πέρασαν κεφάλαια πολλών δισεκατομμυρίων, και σ’ αυτό οφείλεται σε μεγάλο βαθμό το χρηματοπιστωτικό big bang, από το οποίο σήμερα έχει απομείνει μόνο μια ισχνή σκιά. Τα δεκάδες δισεκατομμύρια των ΚΠΣ που ξεκίνησαν τη δεκαετία του ’90 πέρασαν επίσης από την «πύλη» της ελληνικής οικονομίας και σήμερα δεν έχουν απομείνει παρά ελάχιστα ίχνη τους. Και το ολυμπιακό πάρτι του 2004 χρησιμοποιήθηκε ως μια τεράστια «πύλη» από κατασκευαστικούς και τεχνολογικούς κολοσσούς, αλλά τα δεκάδες δισεκατομμύρια ευρώ που πέρασαν από το κατώφλι του απλώς διεύρυναν τη μαύρη τρύπα του χρέους. 

Το να επιλέγει μια χώρα να γίνει «πύλη» δεν επιφέρει αυτονόητα αγαθά. Μπορεί να επισωρεύει και δεινά. Υπάρχουν τουλάχιστον δύο παραδείγματα παγκόσμιων «πυλών» που πλήρωσαν το προνόμιό τους με πολύχρονη αποικιοκρατία, συρράξεις, στρατιωτικές επεμβάσεις, πραξικοπήματα. Οι διώρυγες του Σουέζ και του Παναμά, τεχνητές πύλες τις διεθνούς ναυτιλίας και δίκτυα κατάκτησης των παγκόσμιων αγορών από τις μεγάλες καπιταλιστικές χώρες, υπήρξαν ταυτόχρονα πυλώνες της αποικιοκρατίας για τους Αιγύπτιους και τους Παναμέζους. Οι δυο χώρες πλήρωσαν ακριβά, και μάλιστα αιματηρά, το προνόμιό τους. 

Από πολλές απόψεις κάτι ανάλογο συνέβη και με το νεότερο ελληνικό κράτος. Η υποστήριξη της συγκρότησής του από τις τότε Μεγάλες Δυνάμεις σχετίζεται ακριβώς με το γεγονός ότι το αντιμετώπιζαν σαν μοναδική γεωγραφικά πύλη για τις οικονομικές, αποικιοκρατικές και επεκτατικές βλέψεις τους. Έστω κι αν οι βλέψεις αυτές ήταν ανταγωνιστικές -τα σχέδια της βρετανικής αυτοκρατορίας, της Ρωσίας και της Γαλλίας συγκρούονταν στην κατανομή της ισχύος και της επιρροής στη διαμελιζόμενη Οθωμανική Αυτοκρατορία-, ευνόησαν την απελευθέρωση και τη συγκρότηση κράτους. Ωστόσο, το γεγονός ότι το κράτος αυτό παρέμεινε βασικά μια «πύλη», μια συμπληρωματική στις ισχυρές χώρες κρατική οντότητα και οικονομία, χωρίς ουσιώδη πολιτική και οικονομική αυτονομία, εξηγεί πολλές από τις αιματηρές περιπέτειες που διατρέχουν την ελληνική ιστορία από τα τέλη του 19ου και μετά. Ίσως και μέχρι τις μέρες μας, στους μνημονιακούς σκοτεινούς χρόνους. 

Το αντεπιχείρημα που ενδεχομένως θα ακουστεί από τους ζηλωτές της μετατροπής της Ελλάδας σε «πύλη» είναι ότι ο ελλαδικός χώρος υπήρξε τέτοια πύλη ανέκαθεν. Από τους μυκηναϊκούς χρόνους και μετά, αυτή η έντονα διαμελισμένη κόγχη της Μεσογείου με τις δεκάδες νησιωτικές γέφυρες, που καθιστούσαν ασφαλέστερο ένα ναυτικό ταξίδι από την Πύλο στη Βόρεια Αφρική ή από τη Σικελία στα μικρασιατικά παράλια, αποτελεί τη σταθερή «πύλη» επικοινωνίας Ανατολής και Δύσης, Βορρά και Νότου. Ορθό, με τη διαφορά ότι ταυτόχρονα αποτέλεσε διαδοχικά την ενδοχώρα πολιτικά ισχυρών και οικονομικά ανθηρών ηγεμονιών ή αυτοκρατοριών επί σχεδόν 3.000 χρόνια, με μακρά σκοτεινά διαλείμματα, βεβαίως. Η αθηναϊκή θαλασσοκρατορία, η αλεξανδρινή αυτοκρατορία, τα ελληνιστικά βασίλεια, η ρωμαϊκή, η βυζαντινή και η οθωμανική αυτοκρατορία, με διακυμάνσεις και διαβαθμίσεις, προσέδιδαν στον ελλαδικό χώρο όχι απλά τον χαρακτήρα μιας «πύλης», αλλά μιας οικονομικής και κοινωνικής οντότητας που δεν εξαρτιόταν θανάσιμα από τους κύκλους της παγκόσμιας οικονομίας και του διεθνούς εμπορίου. 

Επομένως, ακόμη κι αν κάποιος θεωρήσει σήμερα ως λύση ανασυγκρότησης τη μετατροπή της Ελλάδας σε πύλη του διεθνούς εμπορίου, ακόμη κι αν μετατρέψει όλα τα λιμάνια σε «πάρκινγκ» εμπορευματοκιβωτίων στη διαδρομή τους από την Ανατολή προς τη Δύση και αντίστροφα, ακόμη κι αν διαθέσει όλα τα μεταφορικά δίκτυα, τις σιδηροδρομικές ράγες, τους οδικούς άξονες, τα αεροδρόμια, το έδαφος από το οποίο περνούν αγωγοί πετρελαίου και αερίου, αυτό δεν εξασφαλίζει μακρόχρονη επιβίωση. Η μετατροπή μιας χώρας σε «διάδρομο» αγαθών και κεφαλαίων με τους σημερινούς όρους δεν αποτελεί παρά συγκεκαλυμμένη μορφή αποικιοποίησης μιας οικονομίας χωρίς έναν ελάχιστο παραγωγικό ιστό. Εκτός από κούληδες, βαστάζοι και σερβιτόροι, οι Έλληνες κάτι πρέπει να παράγουμε στον πρωτογενή και δευτερογενή τομέα. Πολύ περισσότερο που διαθέτουμε μια πολλά υποσχόμενη γη, με ό,τι αυτή περιλαμβάνει στο υπέδαφος και στην επιφάνειά της, κάτω από τη θάλασσα και στον αφρό της. 

Το λέει, άλλωστε, και η Μέρκελ -«δεν νοείται χώρα χωρίς βιομηχανικό τομέα»-, με τη διαφορά ότι είναι η ίδια η χώρα που πρέπει να επιλέγει το είδος παραγωγικής δραστηριότητας που την καθιστά απαραίτητη κι όχι συμπληρωματική στις οικονομίες των ηγεμόνων της. 

Χωρίς αυτή την προϋπόθεση, το «όραμα» της μετατροπής της Ελλάδας σε πύλη της Κίνας, της Ρωσίας, της Γερμανίας και οποιουδήποτε άλλου εξελίσσεται σε μια αποδοχή της νέας αποικιοποίησής της. Εκτός από αποικία χρέους, η ελληνική οικονομία προορίζεται για μια κανονική εμπορευματική αποικία, με τους όρους της σκληρής αποικιοκρατίας των προηγούμενων αιώνων. Το πλεονέκτημα της πύλης μετατρέπεται σε μια κερκόπορτα άλωσης της επικράτειας, των υποδομών της, του πλούτου της και των ανθρώπων της. Αν μάλιστα ο αποικισμός συνεχιστεί με τους κινεζικούς όρους απασχόλησης που φημολογείται πως επικρατούν στο λιμάνι του Πειραιά ή τους όρους «απελευθέρωσης» της αγοράς εργασίας που επιβάλλει η τρόικα (οποία αγαστή συνέργεια!), τότε η «πύλη» της Ανατολής για τη Δύση, και αντιστρόφως, για τους ιθαγενείς καταλήγει απλώς μια πύλη για την κόλαση. 

ΘΕΩΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΠΕΡΑΞΙΑ

Mεσόγειο τη λεν και παίζουνε γυμνά
παιδιά με μαύρα μάτια, αγάλματα πικρά
Γέννησε τους Θεούς, τον ίδιο το Χριστό,
το καλοκαίρι εκεί δεν τρέμει τον καιρό.
Μεσ’ τη Μεσόγειο

Το αίμα τους αιώνες σκάλισε εκεί
τα βράχια και τους κάβους και τη βαθιά σιωπή.
Νησιά σαν περιστέρια, αιώνιες φυλακές,
το καλοκαίρι εκεί δεν τρέμει τις βροχές.
Μεσ’ τη Μεσόγειο…

Οι κάμποι κι οι ελιές χάνονται στη φωτιά,
τα χέρια μένουν μόνα κι άδεια τα κορμιά.
Λαοί της συμφοράς και πίκρα του θανάτου,
το καλοκαίρι εκεί δε χάνει τα φτερά του.
Μεσ’ τη Μεσόγειο…

Εδώ, στη λίμνη αυτή γεννήθηκα κι εγώ.
Mεσόγειος του φόβου και των πικρών καιρών.
Τα όνειρα που ’παίζαν στα βαθιά νερά
γινήκαν δέντρα μόνα στα ξερά νησιά.
Μεσ’ τη Μεσόγειο…

Τον Παρθενώνα κρύβουν σύννεφα βαριά.
Στην Ισπανία εχάθη η λέξη «λευτεριά».
Πάντα η Αθήνα μένει όνειρο πικρό.
Το καλοκαίρι εκεί δεν τρέμει τον καιρό.
Μεσ’ στη Μεσόγειο…

Δημήτρη Χριστοδούλου, «Μεσόγειος» (Μουσική Ζορζ Μουστακί)

Ιδιωτικές φυλακές (αναδημοσίευση)

από Παραλληλογράφο (http://parallhlografos.wordpress.com/)
Γράφουν οι catalternative και koula

Με αφορμή επίκαιρη ερώτηση του βουλευτή της Νέας Δημοκρατίας, Χρ. Δήμα προέκυψε ότι η κυβέρνηση είναι κοντά στο να επιτρέψει σε ιδιωτική εταιρεία τη συμμετοχή στη φύλαξη του Κέντρου Κράτησης Μεταναστών στην Κόρινθο. Ψάχνοντας λίγο παραπάνω παρατηρήσαμε ότι το τελευταίο διάστημα υπάρχει μια αυξημένη ροή δημοσιευμάτων που ασχολούνται με το θέμα των φυλακών, είτε μιλώντας για αποδράσεις (πχ απόδραση από τις φυλακές Τρικάλων), είτε μιλώντας για νέα μέτρα “ασφάλειας” (πχ βραχιολάκι γεωεντοπισμού), είτε για τις άσχημες συνθηκες εντός φυλακων και καταγγελίες για ελλείψεις στην σίτιση και στην θέρμανση. Προσθέτοντας σε ολα αυτά ως κερασάκι στην τούρτα τις φήμες για αναζήτηση φυλακής για να στεγαστούν οι κρατούμενοι οφειλέτες του Δημοσίου το σύνολο μυρίζει “ανάπτυξη”. “Ανάπτυξη” που ακούει στο όνομα ιδιωτικές φυλακές.

Και πως βγάζεις κέρδος από μια φυλακή; Την απάντηση μπορούμε να την βρούμε πηγαίνοντας στις μακρινές ΗΠΑ όπου οι ιδιωτικές φυλακές είναι must. Αρχικά η ιδιωτικοποίηση των φυλακών ξεκίνησε αναθέτοντας σε ιδιώτες συγκεκριμένες υπηρεσίες, όπως σίτιση, φύλαξη (καλή ώρα), μεταφορά κρατουμένων, ιατρική κάλυψη, ρουχισμός κτλ, ενώ από το 1984 υπάρχουν φυλακές που όλη η λειτουργία τους βρίσκεται κάτω από ιδιωτικό έλεγχο. Δύο μεγάλες ιδιωτικές κερδοσκοπικές εταιρείες, οι Corrections Corporation of America (CCA) και ο όμιλος GEO, μονοπωλούν σχεδόν την αγορά ιδιωτικών φυλακών με πάνω από 139.000 κρεββάτια και πάνω από 120 κέντρα.Το 2010 οι ίδιες εταιρείες είχαν ετήσια κέρδη σχεδόν 3 δις δολλάρια! Τα κέρδη των εταιρειών αυτών σχετίζονται με την στέγαση των κρατούμενων, και αυξάνονται όσο αυξάνεται ο πληθυσμός των φυλακών. Και υπάρχουν δύο βασικοί τρόποι για να το επιτύχεις αυτό, είτε δίνοντας όλο και μεγαλύτερες ποινές σε όλο και μικρότερα εγκλήματα (βλέπε Three Strikes law - wikipedia – video) , είτε δημιουργώντας νέες κατηγορίες (βλέπε Proposition 8). Η μεγαλύτερη αστυνόμευση, οι σκληρότερες ποινές και η άρνηση για διεκδίκηση αναστολής οδηγούν όλο και μεγαλύτερο πληθυσμό στις φυλακές.

Ακολουθεί βίντεο από την συναυλία του Jello Biafra (πρώην τραγουδιστής/στιχουργός του πανκ συγκροτήματος Dead Kennedys) την οποία είχε δώσει μαζί με τους Guantanamo School of Medicine τον Οκτώβριο του 2012 στην Ελλάδα, όπου μιλάει σχετικά με την τάση που επικρατεί (αναφέρθηκε ειδικά στην Καλιφόρνια και μας προειδοποίησε για την Ελλάδα) για αυστηροποίηση των ποινών και αύξηση του αριθμού των κρατουμένων και συνεπώς των φυλακών.

Υπάρχει μία βιομηχανία που μεγαλώνει στην εποχή της εταιρικής φασιστικής λιτότητας.

Στην Αμερική, προσπαθούν να πείσουν τους πολίτες, λοιπόν, ότι η κυβέρνηση δεν έχει καθόλου χρήματα – και δε θα ενοχλούσαμε τους πλούσιους να πληρώσουν φόρους, αλλά πρέπει εμείς να πληρώσουμε για να είναι εκείνοι πλούσιοι – οπότε αντί γι αυτό, όλες οι υπηρεσίες που η κυβέρνηση τελεί για τους πολίτες, θα πρέπει να χαριστούν σε εταιρείες και να ιδιωτικοποιηθούν.

Η ιδιωτικοποίηση είναι μαλακία. Η ιδιωτικοποίηση είναι μια απάτη. Η ιδιωτικοποίηση είναι ένα σεξουαλικό φετίχ του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου. Λοιπόν, μαντέψτε τι έχουν ιδιωτικοποιήσει στην Αμερική.

Φυλακές!
Φυλακές! Για κέρδος!
Φυλακές;; … Για κέρδος;;
Πώς βγάζεις κέρδος λειτουργώντας μια φυλακή;
Χώνεις όλο και περισσότερο κόσμο μέσα στη φυλακή, για όλο και μεγαλύτερες ποινές, για όλο και μικρότερα αδικήματα.
Για αυτόν τον λόγο έχουμε τον «πόλεμο κατά των ναρκωτικών» (War on Drugs).
Για αυτόν τον λόγο μαζεύουμε μετανάστες.

Και για αυτό αυτές οι εταιρείες φυλακών αγοράζουν τηλεοπτικό χρόνο και πολιτικές καμπάνιες, για να πείσουν τους ψηφοφόρους στην «Χώρα του Πανικού» (Panic Land – μια διανοητική φυλακή του μυαλού, όπου καταλήγουν όσοι υπόκεινται στην πλύση εγκεφάλου από τα μίντια και αποπροσανατολισμένοι μισούν και κατηγορούν τους μη-ένοχους) να ψηφίσουν υπέρ όλο και χειρότερων νόμων.

Έτσι, στην Καλιφόρνια τώρα, υπάρχει ένας νόμος που λέγεται «3 χτυπήματα» (3 Strikes) και σημαίνει το εξής: τρία εγκλήματα, ακόμα και αν το τελευταίο είναι ένα πολύ-πολύ μικρό αδίκημα και πηγαίνεις φυλακή ισόβια!… έτσι ώστε μια εταιρεία-ιδιωτικών φυλακών να μπορέσει να βγάλει λεφτά!

Ό,τι κι αν κάνετε, μην αφήσετε να ιδιωτικοποιηθούν οι φυλακές! Ποτέ να μη συμβεί στην Ελλάδα!

Μην το αφήσετε να συμβεί! Γιατί από τη στιγμή που ξεκινάει, είναι πολύ δύσκολο να το σταματήσεις.

Ναόμι Κλάιν: Ο μεγαλύτερος φόβος του συστήματος είναι η αντίσταση


H Ναόμι Κλάιν, ακτιβίστρια και συγγραφέας του διάσημου «Δόγματος του Σοκ» στο πλαίσιο επίσκεψής της στην Αθήνα παραχώρησε μια εφ’ όλης της ύλης συνέντευξη στον Στέλιο Κούλογλου. Η συγγραφέας και δημοσιογράφος ανέφερε ότι υπό την επήρεια του σοκ οι χώρες που το βιώνουν χάνουν την εθνική τους κυριαρχία, κάτι που όπως σχολιάζει συνέβη και στην Ελλάδα. Επεσήμανε ότι στις μέρες μας οι κυβερνήσεις έχουν γίνει οι λομπίστες των πολυεθνικών, ενώ χαρακτήρισε παράλογη την πρόθεση της κυβέρνησης να πουλήσει κάθε επικερδή επιχείρηση σε περίοδο ύφεσης, όταν είναι βέβαιο ότι οι συμφωνίες θα είναι οι χειρότερες που θα μπορούσε κάθε χώρα να πετύχει. Υπογράμμισε τέλος ότι ο ευρωπαϊκός νότος θα πρέπει να συγκροτήσει κοινό μέτωπο απέναντι στους δανειστές. 

Σ.Κ.: Αν ξαναγράφετε το Δόγμα του Σοκ, θα είχατε ειδικό κεφάλαιο για την ελληνική περίπτωση; 
Ν.Κ.: Θα υπήρχε ένα ειδικό κεφάλαιο για την Ελλάδα, ίσως όλο για τον ευρωπαϊκό νότο. Αλλά ο στόχος μου δεν ήταν το βιβλίο απλώς να καταγράψει την ιστορία αλλά να γίνει ένα εργαλείο ώστε να μπορέσουμε να προβλέψουμε το επόμενο σοκ. Έτσι άλλωστε τελειώνει και το βιβλίο : «Πότε θα δούμε το επόμενο σοκ;». Έχουμε ένα οικονομικό μοντέλο που δημιουργεί από μόνο του κρίσεις . Εάν έγραφα λοιπόν ένα βιβλίο τώρα θα ήταν για την Ελλάδα. Η κρίση εδώ χρησιμοποιήθηκε για να λεηλατήσουν την χώρα και να καταστρέψουν τα κοινωνικά κινήματα και τις κοινωνικές κατακτήσεις.

Σ.Κ.: Δυο παράγοντες θεωρώ ότι έχουν καθοριστικό ρόλο. Ο ένας είναι ο παράγων του φόβου. Αυτό δεν έγινε και στην Λατινική Αμερική; 
Ν.Κ.: Ακριβώς. Είναι ο φόβος του τι θα γίνει εάν δεν πάρεις το «φάρμακο». Για αυτό χρησιμοποιούνται πάντα μεταφορές από την ιατρική. Λένε ότι διέγνωσαν στην τάδε χώρα καρκίνο. Οπότε δημιουργείται ο φόβος του τι θα γίνει, εάν ο ασθενής δεν πάρει την χημειοθεραπεία του. Η μεταφορά, ο συμβολισμός που επιλέγεται έχει τεράστια σημασία.
Σημαντικό ρόλο, όμως, έχουν και τα ΜΜΕ. Οι πολιτικοί λένε ότι έχουν να πουν. Τα μίντια όμως διογκώνουν τον φόβο για να σωθεί υποτίθεται αυτό που είπαν ότι είναι «άρρωστο». Αυτή είναι και η μεγάλη ειρωνεία αυτής της κρίσης. Δημιουργήθηκε από τις ελίτ που τζογάραν ανεξέλεγκτα κερδοσκοπώντας, αλλά είμαστε εμείς που πρέπει να ζήσουμε πιο ανασφαλείς ζωές.
Το βλέπουμε αυτό και στην περίπτωση της Ελλάδας: οι άνθρωποι έχουν χάσει την ασφάλειά τους, είτε είναι η εργασιακή είτε είναι η οικονομική είτε είναι η υγειονομική. Εσείς οι Έλληνες έχετε αναλάβει τις ζημιές για τα ρίσκα που πήραν κάποιοι άλλοι.Εκείνοι είναι υπεύθυνοι αλλά εμείς εμφανιζόμαστε ως ένοχοι. Και τα χειρότερα δεν έχουν περάσει.

Σ.Κ.: Υπήρξε η περίφημη φράση του Θ. Πάγκαλου: «Μαζί τα φάγαμε». Η συλλογική ενοχοποίηση επηρέασε πολύ την ψυχολογία των ανθρώπων.
Ν.Κ.: Αυτή ήταν σίγουρα η πρακτική σε αυτή την κρίση. Γιατί ο κόσμος κατάλαβε ότι για τα όσα συμβαίνουν έφταιγαν οι τραπεζίτες που ζούσαν πλουσιοπάροχες ζωές και συνεχίζουν να ζουν. Αλλαξαν το τροπάριο και είπαν ότι έφταιγαν οι φτωχοί που ήθελαν να ζήσουν πλουσιοπάροχα. Όχι εκείνοι που κερδοσκοπούσαν στις ΗΠΑ με τα στεγαστικά δάνεια δημιουργώντας φούσκες και έφεραν την καταστροφή. Αλλά μια οικογένεια Αφροαμερικάνων που ζούσε με 50.000 δολάρια τον χρόνο και τόλμησε να θέλει ένα σπιτάκι.

Είμαστε σε πόλεμο. Και σε κάθε πόλεμο υπάρχει οργή. Δικαιολογημένη οργή αφού ο κόσμος είδε να λεηλατείται ο τόπος του μπροστά στα μάτια του. Το ερώτημα είναι που θα εκφραστεί αυτή η οργή, όχι με εκδικητικό τρόπο ή σε προσωπικό επίπεδο. Αλλά απέναντι σε εκείνο το σύστημα που καθιέρωσε την απληστία.

Όμως βλέπουμε ότι ακόμη και τώρα προσπαθεί το σύστημα να στρέψει την οργή στους πιο ευάλωτους. Στις ΗΠΑ είναι εκείνος που ήθελε το σπίτι. Εδώ στην Ελλάδα είναι ο μετανάστης που θέλει την δουλειά σου. Να διοχετεύσουν την οργή στους πιο ευάλωτους ώστε να την γλιτώσουν αυτοί που πραγματικά ευθύνονται. Η κρίση βοηθά τις ελίτ να την αξιοποιήσουν και να επωφεληθούν από αυτήν.

Σ.Κ.: Λέτε δηλαδή ότι η άνοδος του φασισμού ήταν αναμενόμενη; 
Ν.Κ.: Όχι απλά αναμενόμενη. Την είχαν προβλέψει! Αυτή είναι η ιστορία της Ευρώπης. Είναι το μάθημα που θα έπρεπε να πάρουμε από τον Α Παγκόσμιο Πόλεμο και την συνθήκη ειρήνης στις Βερσαλλίες. «Η εκδικητικότητα δεν θα κάνει καλό». Η ταπείνωση της Γερμανίας λειτούργησε σαν μπούμεραγκ, με τα γνωστά αποτελέσματα.
Αυτό με εκνευρίζει περισσότερο: Η σχολή του Σικάγου με τις μειώσεις και τις περικοπές ενισχύει τον φασισμό – κάτι που έγινε ολοφάνερα στην Ελλάδα.

Η ελεύθερη αγορά είναι από την φύση της υστερική γιατί ξέρει ότι στηρίζεται στην απληστία και στον φόβο. Για αυτό και για να επιβιώσουν προσπαθούν να τιμωρήσουν παραδειγματικά κάποιες χώρες. Το ότι η Ελλάδα είπε κάποια «όχι» δημιουργεί και ένα παράδειγμα ανταρσίας! Το ότι θα αντισταθεί στην λιτότητα η Ελλάδα δεν σημαίνει ότι δεν θα εξαπλωθεί και στην Πορτογαλία – όπως και έγινε. Ο μεγαλύτερος φόβος του συστήματος είναι η επιδημία της αντίστασης.

Σ.Κ.: Εχετε υπ όψιν σας και τα στερεότυπα εναντίον των Ελλήνων, όπως και όλων των ανθρώπων στην Νότια Ευρώπη, ότι είναι τεμπέληδες, έχουν πολλές διακοπές κλπ. Αν και στην πραγματικότητα όλα αυτά έχουν αποδειχθεί εσφαλμένα από στατιστικές μελέτες. 
Ν.Κ.: Τα ακούσαμε και εμείς αυτά, εναντίον της Ελλάδας. Οι άνθρωποι γενικά είναι θλιμμένοι. Είναι στην κουλτούρα μας να γκρινιάζουμε γιατί δουλεύουμε πολύ χωρίς να παίρνουμε πίσω αυτά που θέλουμε. Ίσως είναι και λίγο σαδιστικό, μας άρεσε λίγο να βλέπουμε να τιμωρούνται οι χώρες της Μεσογείου με τον ήλιο τους, τις φυσικές τους ομορφιές και ένα διαφορετικό τρόπος ζωής!

Αλλά τα στερεότυπα που επικράτησαν στις γερμανικές εφημερίδες για την Ελλάδα και τις χώρες του Νότου ήταν ξεκάθαρα ρατσιστικά. Είναι ταπεινωτικό να μιλάνε για εσένα έτσι.

Σ.Κ.: Μαθαίνω ότι είστε κατά των ορυχείων στις Σκουριές;
Ν.Κ.: Ναι. Γράφω ένα νέο βιβλίο για το περιβάλλον και για την ανάγκη να το σώσουμε. Είναι δύσκολο να σκεφτείς για το περιβάλλον όταν έχεις άλλα οικονομικά προβλήματα τόσο σοβαρά. Στην Ευρώπη η περιβαλλοντική πολιτική δεν ήταν τέλεια αλλά ήταν πρωτοπόρα σε σχέση με την Κίνα ή τις ΗΠΑ μέχρι το 2009, που ξέσπασε η κρίση. Τώρα όμως έχουν αποφασίσει να θυσιάσουν την οικολογία στο όνομα της οικονομίας. Είναι παθογένεια να ξεχωρίζεις αυτές τις δυο έννοιες. Θα δημιουργήσει ακόμη μεγαλύτερη κρίση ακόμη και οικονομική εάν πάψει να μας ενδιαφέρει το περιβάλλον. Δεν είναι μια πολυτέλεια την οποία μπορούμε να αναβάλλουμε για αργότερα.

Τώρα για τον εθνικό πλούτο της Ελλάδας, έχουν συνηθίσει στην ιδιωτικοποίηση των πάντων και βλέπουν εδώ προοπτικές κέδρους. Είναι μια ευκαιρία για εύκολο πλουτισμό. Πλέον οι πολυεθνικές εταιρίες έχουν ως λομπίστες τους τις εθνικές κυβερνήσεις.

Σ.Κ.: Η ελληνική κυβέρνηση λέει ότι με τις ιδιωτικοποιήσεις θα έρθουν νέοι επενδυτές.
Ν.Κ.: Δεν κάνεις ιδιωτικοποιήσεις σε περίοδο ύφεσης. Είναι κανόνας αυτός. Δεν θα πετύχεις ποτέ την καλύτερη συμφωνία αλλά την χειρότερη. Είναι πολύ λίγοι αυτοί που πραγματικά ενδιαφέρονται για την ελληνική οικονομία. Θα βγείτε χαμένοι. Όσοι έρθουν θα επιβάλλουν τους όρους τους γιατί απλά δεν έχει η ελληνική κυβέρνηση την δυνατότητα να θέσει τους δικούς της.

Σ.Κ.: Οι λαοί βρίσκονται σε σύγχυση όμως...
Ν.Κ.: Τι συμβαίνει σε ένα σοκ; Χάνεις αυτά που είχες και δεν ξέρεις που βαδίζεις. Σου αλλάζει τον αδόξαστο. Σε βγάζει από την γραμμή πλεύσης και τον προγραμματισμό σου. Όταν δημιουργηθεί αυτό το κενό έρχεται κάποιος και σου λέει ότι αυτό πρέπει να γίνει. Και το ακούς γιατί δεν είσαι σε θέση να αναγνωρίσεις τι είναι σωστό και τι όχι.

Στις ΗΠΑ για παράδειγμα είχαμε το σοκ με τις επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου. Το βασικότερο πρόβλημα δεν ήταν οι υλικές καταστροφές, αλλά ότι ο κόσμος βρέθηκε σε πλήρη σύγχιση. Και ήρθε ο Τζωρτζ Μπους και είπε ότι «βρισκόμαστε σε πόλεμο με την τρομοκρατία. Σε ένα πόλεμο μεταξύ του καλού και του κακού». Ο κόσμος το αποδέχθηκε γιατί ειχε χάσει τον προσανατολισμό του. Αυτό είναι το πιο τρομακτικό που συμβαίνει σε αυτές τις περιπτώσεις.

Η μεγαλύτερη επίπτωση ενός σοκ είναι η παραχώρηση της κυριαρχίας. Η Ελλάδα είναι η κοιτίδα της δημοκρατίας. Παλέψατε για αυτή. Σκοτωθήκατε για αυτή. Και ξαφνικά ξυπνάτε και βλέπετε ότι δεν είστε εσείς αυτοί που έχετε τον έλεγχο αλλά κάποιος άλλος. Αυτό δίνει τροφή και στην ξενοφοβία, στον ρατσισμό, στον νεοφασισμό. Παραχωρήσατε την κυριαρχία σας και τον έλεγχο της εξουσίας. Δεν μπορείς να κάνεις αυτό που θες. Είναι επικίνδυνο και σοκαριστικό όταν το συνειδητοποιείς.

Σ.Κ.: Σε έναν συμβατικό πόλεμο υπάρχει πάντα η ελπίδα για το αύριο. Τώρα δεν βλέπει κανείς φως στην άκρη του τούνελ. 
Ν.Κ.: 'Ολοι δουλεύουν και ζουν σε ανασφάλεια. Αυτό δεν σου επιτρέπει να έχεις εξουσία στον εαυτό σου. Έτσι είτε θα οδηγηθούμε στον φασισμό ή θα επιλέξουμε άλλες λύσεις, όπως η αλληλεγγύη ,η οργάνωση των ευάλωτων στρωμάτων του πληθυσμού, των ανέργων, των εγκαταλελειμμένων γειτονιών, της ενέργειας, του νερού, της τροφής. Έτσι θα μπορούμε να ξαναγίνουμε κύριοι των εαυτών μας, να ξεπεράσουμε τον φόβο.

Υπάρχει επίσης στρατηγική για να μείνουν οι χώρες του νότου μακριά η μία από την άλλη. Γιατί, ξέρετε, οι δανειστές είναι ευάλωτοι. Εάν μαζευτούν οι οφειλέτες και παλέψουν μαζί θα κερδίσουν. Εάν οι οφειλέτες πουν ότι «δεν σας πληρώνουμε» εκείνοι έχουν πια την κρίση όχι αυτοί που χρωστάνε. Αυτό λέγεται «το καρτέλ των οφειλετών» και ήταν ο μεγαλύτερος φόβος του ΔΝΤ στην Λατινική Αμερική την δεκαετία του 1980. Μου κάνει τρομερή εντύπωση πως αυτό δεν έχει γίνει ακόμη στην Ε.Ε. Γιατί καθίσατε σε ένα τραπέζι μαζί τους και δεν συνεργάστηκαν οι χώρες του Νότου;

Θα πρέπει να γίνει αυτό και θα πρέπει να το απαιτήσουν και οι κοινωνίες. Ξέρω ότι ο ΣΥΡΙΖΑ δουλεύει σε αυτή την κατεύθυνση. Μπορεί να ξεκινήσει και από την βάση – από τα κινήματα και τις συλλογικότητες σε κάθε μια χώρα του νότου.

Σ.Κ.: Γράφατε κατά τις ημέρες του Occupy Wall Street ότι ήταν το πιο σημαντικό πράγμα που συνέβαινε τότε στον κόσμο. 'Ομως σήμερα το Κόμμα του τσαγιού έχει μεγαλύτερη επιρροή στην πολιτική ζωή των ΗΠΑ από ότι αυτά τα κινήματα. Ποια θα ήταν η σωστή πορεία για το κίνημα ώστε να καταφέρει τους στόχους του;
Ν.Κ.: Δεν νομίζω ότι μπορούμε να συγκρίνουμε το Occupy με το Κόμμα του Τσαγιου, που υποστηρίζεται από μεγάλα οικονομικά συμφέροντα. Η ελπίδα μου είναι ότι θα υπάρξει ένα κίνημα τόσο μεγάλο που θα χτυπήσει την αρρώστια στην καρδιά του συστήματος των ΗΠΑ το οποίο διάβρωσαν οι εταιρίες.

Θα πρέπει οι πολίτες να απαιτήσουν διαρθρωτικές αλλαγές ουσίας. Αλλά το σύμπτωμα της εποχής μας είναι ότι είμαστε κλεισμένοι στον εαυτό μας και δεν έχουμε χώρους να βρεθούμε συλλογικά.
Αυτό συνέβη και με το κίνημα occupy, όταν το έδιωξαν από τις πλατείες. Οι ιδέες θέλουν και ένα “σπίτι”, ένα χώρο για να ζήσουν.

Η Νοσταλγία της ευτυχίας (αναδημοσίευση)

Άσε με να πέσω όπως τότε...

Από Τα Κακώς Κείμενα (http://kakoskeimena.net)


Δεν μπορώ να εξηγήσω αυτήν τη διαρκή μου επιστροφή στο χθες. Με την παραμικρή αφορμή που θα βρεθεί μπροστά μου, θα φορέσω τη στολή της νοσταλγίας και θα καβαλήσω τη μηχανή του χρόνου, επιδιώκοντας ακόμα ένα ταξίδι σε εποχές άλλες, περασμένες. Και δεν είναι βέβαιο ότι έζησα σ’ αυτές όλες τις εποχές. Συχνά, αρκεί και μόνο να μου τις αφηγηθεί κάποιος, να μου τις περιγράψει και θα ‘ναι σαν να τις έχω ζήσει κι εγώ. Ειδικά αν το κάνει με πάθος, αναφέροντας όλες εκείνες τις χαρακτηριστικές λεπτομέρειες, όπως κάνανε κάποτε οι γιαγιάδες, κάθε φορά που διαβάζαν παραμύθια στα εγγόνια τους. Τότε που έβλεπες την απόλαυσή τους σε κάθε συλλαβή, καθώς ξεστόμιζαν τις λέξεις, τόσο που νόμιζες ότι υπήρξαν στ’ αλήθεια όλες εκείνες οι ιστορίες και ότι οι δράκοι ήταν πραγματικοί και εκείνη η πανέμορφη πριγκήπισσα έμενε λίγα στενά παρακάτω από το σπιτάκι σου. Καμιά φορά πάλι, όταν πετυχαίνω κανέναν από εκείνους τους ηθοποιούς του παλιού καλού ελληνικού κινηματογράφου να δίνουν κάποια από τις αναλυτικές τους συνεντεύξεις, παρασύρομαι. Ο τρόπος με τον οποίο μιλάνε για την Ελλάδα τού τότε είναι τόσο ζωηρός που μεταφέρομαι μέσα σε δευτερόλεπτα κι εγώ εκεί, στις αλάνες, στα βράδια με τις κούρσες, τις φωταγωγημένες αφίσες, τα πολυάριθμα, χαμογελαστά πρόσωπα. Ωχού, αυτές οι ρημαδιασμένες διαφημίσεις θα πέσουν πάλι στο καλύτερο σημείο. Ειδικά αυτό το επαναλαμβανόμενο σποτ για το αποψινό δελτίο ειδήσεων, μου ανεβάζει το αίμα στο κεφάλι. “Έρχεται φοροκαταιγίδα. Οι περισσότεροι άνεργοι της Ευρώπης. Ηλικιωμένη απανθρακώθηκε. Στα χέρια της βρέθηκαν σελίδες από παραμύθια”. Και τώρα, η συνέχεια.

Ποια συνέχεια τελικά; Γιατί, αναρωτιέσαι αν υπήρξε ποτέ συνέχεια και μήπως στην πορεία χάσαμε το δρόμο και απομακρυνθήκαμε μια για πάντα από τις ημέρες εκείνες και βρεθήκαμε όλοι, σωριασμένοι εδώ, να περιεργαζόμαστε το απανθρακωμένο σήμερα. Όχι, δεν είναι απαισιόδοξες οι σκέψεις, όλο αυτό δεν είναι μια αποτυχημένη προσπάθεια διαφυγής, ούτε κάποια αχαλίνωτη λαγνεία για το παρελθόν. Αυτό που νιώθω να μου λείπει δεν είναι ούτε οι τόποι, ούτε οι εποχές, ούτε τα δειλινά. Πιο πολύ είναι ότι συνεχώς γυρίζω πίσω, ψάχνοντας παλιά, ξεχασμένα συναισθήματα. Μιας και λέγαμε για ηθοποιούς, με πιάνει, για παράδειγμα, μια περίεργη αναπόληση για τον ενθουσιασμό που είχαμε όταν ερχόταν ο κινηματογράφος στο χωριό μου, τότε που βλέπαμε από μακριά εκείνο το πράσινο, μικρό φορτηγάκι με τα άσπρα, καλλιγραφικά γράμματα, “ΣΙΝΕΜΑ, Ο ΠΑΡΑΔΕΙΣΟΣ”, και πανηγυρίζαμε και τρέχαμε όλοι μαζί με τις πλαστικές μας τις καρέκλες για να πάρουμε όσο καλύτερη θέση μπορούσαμε μπροστά στο πανί, καθώς αυτό πηγαινοερχόταν σε κάθε ανάσα του ανέμου. Τότε, που μας έβαζαν στα γόνατά τους οι παπούδες και αν δεν είχαμε το πεντακοσάρικο για το εισιτήριο, μας το χώνανε διπλωμένο κρυφά στην τσέπη, για να να μην απογητευτούμε και χάσουμε αυτόν τον πολύτιμο, πηγαίο ενθουσιασμό μας. Τώρα, βλέπεις τα παιδιά να στραβώνονται μ’ εκείνα τα πολύχρωμα, τρισδιάστατια γυαλιά στα μάτια, που τα κάνουν να φαίνονται λες και είναι πλάσματα εξωγήινα. Και οι παπούδες κρύβονται γιατί δεν έχουν να δώσουν πια χαρτζηλίκι. Κι εκείνος ο κινηματογράφος έπαψε να έρχεται στη γειτονιά. Γιατί και η γειτονιά έπαψε να υπάρχει.

“Έλα, μην αργείς, έχω ετοιμάσει φαγητό έξω, στην αυλή”. Ακόμα έχω τη φωνή της μάνας στα αυτιά μου, τότε που πήγαινε πέρα δώθε διαρκώς, μεταφέροντας σαλάτες και πιάτα και φρούτα κομμένα από τον κήπο μας. Δεν θα ξεχάσω ποτέ την απίθανη, σχεδόν μαγική αίσθηση που μου άφηνε στο στόμα εκείνη η ντομάτα, λες και ήταν ένα παράξενο, σπάνιο γεύμα της φύσης, έτσι όπως τη σέρβιρε, χαραγμένη στα τέσσερα, με λίγο αλάτι μόνο, χωρίς πολλά-πολλά, όπως δηλαδή οι περισσότερες εμπειρίες της ζωής μας εκείνη την εποχή. Λιτές, ατόφιες και αξέχαστες. Και το απαλό αεράκι του μεσημεριού να μας προσπερνά, λίγο πριν παρασύρει μακριά τις λευκές χαρτοπετσέτες, την ώρα που τα γειτονόπουλα ξεπόρτιζαν για παιχνίδι και κυνηγητό. Τρέχανε τόσο γρήγορα και φωνάζανε τόσο δυνατά, λες και ο καλύτερος θα ήταν αυτός που θα έκανε την περισσότερη φασαρία. Δεν ήταν λίγες οι φορές που παραλίγο να πέσουν πάνω στο τραπέζι μας, έτσι όπως ερχόντουσαν με φόρα και χωρίς να κοιτάνε μπροστά τους. Ακόμα κι αν έπεφταν και χτύπαγαν όμως, θα συνέχιζαν, με τα γδαρμένα τα γόνατα και τα σκισμένα παντελόνια, λες και δεν πόνεσαν ποτέ τους, κι ας μάτωναν φορές χιλιάδες. Όχι, δεν ήταν γιατί υπήρχε η λεγόμενη “άγνοια κινδύνου”, όπως θα πούνε μερικοί μπουρδολόγοι αναλυτές, ήταν γιατί υπήρχε η ανάγκη της υπέρβασης, ναι, τότε ο κόσμος δεν είχε το νου του στα εμπόδια που μπορεί να μπαίνανε στο διάβα του, τον απασχολούσε κυρίως η διαδρομή, η προσπάθεια, έχοντας την πεποίθηση ότι στο τέλος θα τα καταφέρει και ότι θα στεκόταν στα πόδια του, όσες φορές και αν έπεφτε. Ένας κόσμος που πήγαινε μπροστά, χωρίς να κοιτά μπροστά του.

Με αφορμή τις ντομάτες, να μην ξεχάσω να κατέβω στο super market να πάρω εκείνες τις εισαγόμενες που λύσσαξε να διαφημίζει στο ραδιόφωνο το τελευταίο δεκαήμερο αυτός ο κωλοσταθμός. Που τετραγωνικά πια για κήπους και καλλιέργεια και παιδιά που κυλιούνται πάνω στους κήπους. Δεν ξέρω, σταδιακά συνειδητοποιείς ότι ένα σωρό συνήθειες σταμάτησαν απλά με το πέρασμα του χρόνου να υπάρχουν. Πικ-νικ. Πάει κι αυτό. Θυμάμαι, με το που έμπαινε η Άνοιξη, μόλις ο ήλιος γινόταν λιγάκι πιο θερμός και η υγρασία στέγνωνε στα δέντρα, βρίσκαμε ευκαιρία να φύγουμε από το σπίτι και να πάμε οικογενειακώς στο πρώτο λιβάδι που θα πετύχουμε. Εκεί θα απλώναμε τα τριανταφυλλένια σεντόνια μας, με πολύχρωμα τάπερ και τραγούδια και μετά θα αποκοιμιόμασταν αγκαλιά, την ώρα που το τρανζιστοράκι θα έπαιζε μελωδίες πίσω από τα ελαφρά αλλά τόσο ρομαντικά παράσιτά του. Και από το δρόμο θα μας βλέπανε άλλοι περαστικοί και οδηγοί που θα μας κορνάρανε, δίχως να μας ξέρουν, και εμείς θα χαιρετούσαμε με γέλια και τα χέρια ψηλά, λες και πανηγυρίζαμε όλοι μαζί κάποια εθνική επιτυχία. Ακόμα δεν βρήκα απάντηση στο γιατί τα σκέφτομαι όλα αυτά. Ίσως να μου έχει ανοίξει η όρεξη για ομοψυχία, ίσως πάλι να μου κόβεται τελείως, μ’ αυτούς όλους που νοσταλγούν αλλιώς την Ελλάδα και λένε ότι μόνο μια φορά υπήρξε τάξη και προκοπή και ότι όλο το πολιτικό σύστημα θυμίζει σάπιο ζαρζαβατικό, που τώρα το παίρνουν στα χέρια τους και το πετάνε μαζί με αβγά και φτυσίματα σε όποιον τους αμφισβητίσει. Ελλάς, Ελλήνων, ζαρζαβατικών.

Ας διαβάσω την εφημερίδα μου, μήπως και σταματήσω να θυμάμαι. Την έχω ξεφυλλίσει από την αρχή τόσες φορές, αλλά δεν μπορώ να βγάλω από το μυαλό μου τούτο το άρθρο που μιλάει για ένα πολύ πρωτότυπο ζήτημα. Σε μερικές χώρες, λέει, πρόκειται να εισαχθεί στο πρόγραμμα των σχολικών μαθημάτων ακόμα ένα, το μάθημα της ευτυχίας. Είναι αληθινή είδηση, δεν πρόκειται για φάρσα. Μαζί με τη γεωγραφία, την ιστορία, τα μαθηματικά, ο άνθρωπος θα διδάσκεται την ευτυχία. Αυτό αποφασίστηκε, λέει, γιατί αυξήθηκαν ανησυχητικά τα ποσοστά των αυτοκτονιών στους νέους, με το μέσο όρο ηλικίας όσων αυτοκτονούν να πέφτει στα 14 από τα 30. Δεν μένουν εκεί όμως όλες αυτές οι πρωτοποριακές ιδέες. Στο άμεσο μέλλον θα διαμορφωθεί μαζί με τον δείκτη του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος, ένας άλλος δείκτης, αυτός της Ακαθάριστης Εγχώριας Ευτυχίας. Για να εξάγονται χρήσιμα συμπεράσματα σχετικά με το πώς μπορεί ένας λαός να είναι ευτυχισμένος και ποια μέτρα να λαμβάνει, όταν η ευτυχία του ξεφεύγει. Που ‘σαι ρε πατέρα, να ακούσεις. Ακόμα έρχονται οι παλιόφιλοί σου και μου λένε για το πόσο ωραία περνούσατε τότε, ακόμα μου μιλάνε για την “ωραία ζωή” που ζήσατε. Χωρίς σπίτια δανεικά, χωρίς άγχη τοκοχρεωλυτικών δόσεων, χωρίς αναβαθμισμένα προγράμματα κινητής τηλεφωνίας μιας ζωής που έπαψε προ πολλού να κινείται. Να κάτσουμε παρέα, να τα πούμε, να βάλουμε τα γέλια και τα κλάμματα με τούτο τον κόσμο τον παράξενο. Να με δεις πως ρυτίδιασα και με πιάνουν αναμνήσεις για συναισθήματα. Νοσταλγίες και ερωτήματα. Που ‘ναι τα χρόνια, πατέρα.

Ωραία χρόνια.

Πάνος Μουχτερός